"İlk insanın ayak basmasından 40 yıl sonra Ay'a insanlı uçuş planlıyoruz."... Bu açıklama uzay yarışına geç giren Çin'den geldi.
     
Bundan 40 yıl önce o soğuk, gri toprağa bir insan ayak basmış ve "Bu benim için küçük, insanlık için büyük bir adım" demişti.

Aradan geçen bunca yılın ardından şimdi de Çin, Ay yüzeyine adımını atmaya hazırlanıyor.

Çin Ulusal Uzay Ajansı'nın en büyük amacı ve umudu bu.

1972'nin Aralık ayında Apollo 17'den inip toprağa ayak basan Eugene Cernan'dan bu yana Dünya'nın uydusu Ay'a ayak basan olmadı.

Soğuk Savaş'ın da etkisiyle ABD'li ve Rus uzay araçları tarafından özel muamele gören Ay'a olan ilgi 1976'da gönderilen Luna 24'ün ardından azaldı.

Çin bu hedefini 5 yıl içinde gerçekleştirmeyi planlıyor. Üstelik amaç sadece Ay'a gitmek değil, Ay'a insan göndermek.

Ancak Çinliler bu işin 5 yıl içinde yapılamayacağının da farkındalar. Açıklanan plan bu olsa da Çin Ulusal Uzay Yönetimi'ne göre bu hedef 2025 yılında gerçekleştirilebilir.

Modern iletişim teknolojileriyle artık Ay'a gitmeden de Ay'ın yüzeyini görebiliyor, hatta gezebiliyorken Çin'in Ay'a gitme hevesinin ne kadar faydalı olabileceğini ise zaman gösterecek.

Ay seyahatleri

Sovyetler Birliği'nin Luna programı Ay yüzüne insansız uzay araçları ile ulaşmayı başaran ilk program olmuştur. Yerçekimini yenip Ay'ın yanından geçmeyi başarabilen ilk insan yapımı nesne Luna 1 uzay sondası olmuştur. 1959 yılında Ay yüzüne çarpan ilk insan yapımı nesne Luna 2, ve Ay'ın öteki yüzünün fotoğraflarını çeken ilk uydu da Luna 3 olmuştur.

1966 yılında Ay yüzeyine başarılı bir yumuşak iniş yapan ilk uzay aracı Luna 9 ve Ay yörüngesine giren ilk uzay aracı da Luna 10 olmuştur. Ay yüzeyinden örnekler üç Luna uçuşu (Luna 16, Luna 20, ve Luna 24) ile Apollo 11'den Apollo 17'ye kadar (Apollo 13 hariç) Apollo görevleri ile Dünya'ya getirilmiştir.

Ay yüzeyine 1969 yılında ilk insanların inmesi, uzay yarışının doruk noktasını oluşturmuştur. Neil Armstrong, ABD uçuşu Apollo 11'in komutanı olarak Ay'da yürüyen ilk insan oldu. Ay'da ilk adımını 21 Temmuz 1969 tarihinde saat 02:56'da (UTC) attı. 1960'ların başında özellikle yüzel erime kimyası ve atmosfere yeniden giriş konularında olduğu gibi önemli teknolojik gelişmeler; Ay yüzeyine iniş ve geri dönüşü mümkün kılmıştır.

Apollo uçuşlarının tamamında bilimsel ölçüm aletleri, Ay yüzeyine yerleştirildi. Uzun süreli ALSEP (İngilizce: Apollo lunar surface experiment package - Apollo ay yüzeyi deney paketi) istasyonları Apollo 12, 14, 15, 16, ve 17 iniş sahalarına yerleştirildi. Apollo 11 uçuşuyla EASEP (İngilizce: Early Apollo Scientific Experiments Package - Erken Apollo bilimsel deney paketi) adı verilen geçici istasyon yerleştirilmiştir. ALSEP istasyonlarında ısı akış sondaları, sismometreler, manyetometreler, ve küp köşeli retroreflektörler bulunmaktaydı. Bütçe sorunları sebebiyle 30 Eylül 1977'de Dünya'ya bilgi iletimi kesilmiştir.

14 Aralık 1972'de Apollo 17 uçuşunun bir parçası olarak Ay üzerinde yürüyen Eugene Cernan'dan beri başka bir insan Ay üzerinde yürümemiştir.

1960'ların ortasından 1970'lerin ortasına kadar Ay yüzüne ulaşan yaklaşık 65 farklı uçuş görevi yapılmıştır. Bunların sonuncusu, 1976 yılındaki Luna 24'tür. Bunları yalnızca 18'i kontrollü olarak Ay yüzeyine inmiş, dokuzu geriye dönerek ay taşı örnekleri getirmiştir. Daha sonra ise Sovyetler Birliği, Venüs ve uzay istasyonlarına ilgisini çevirirken ABD, Mars ve ötesi ile ilgilenmeye başladı.