Şizoidi basit olarak bir kişinin ilgisini dış dünyaya çok fazla yöneltmemesidir.
Kişinin çok az arkadaşı vardır. İnsani faaliyetlere mümkün olduğu kadar az katılır.
Şizoidi bir bakıma depresyona benzeyen bir durumdur. Ama depresyon geçicidir, şizoidi kalıcıdır, kişilik yapısıdır.
Ayrıca depresyondaki kişi kendi durumundan dolayı üzüntü duyar.
Şizoid kişi kendi dünyası içinde nispeten barış içinde yaşar.


Şizoid bir kişi ile terapide, terapistin sabırla beklemesi önemlidir. Uzun süre seanslar boş ve sıkıcı bir şekilde geçebilir.
Ama kişi yine de ısrarla gelmeye devam ediyorsa, bu kişinin içindeki değişime açık, güven duygusu kazanmayı bekleyen olumlu bir alanın varlığını gösterir.
Kişinin terapiste yatırım yapması – bağlanması uzun bir zaman dilimi içinde gerçekleşir.


Şimdi size bir örnek vermek istiyorum. Bu örnekte bir psikanalitik bir terapistin (Kernberg) bile empatik pozisyona girmekte nasıl zorlandığını göreceksiniz.


“Güçlü şizoid özellikleri olan bir kadın hasta, aylarca terapiden sonra bir seansta uzun zamandır hiçbir duygu duymadığını söyledi. Kendisinin aylardır bir şey hissetmediğini ve benim de onun bu duygusundan habersiz olduğumu yaptığım yorumlardan hasta anlamıştı.(hasta böyle anlıyor ama Kernberg durumdan onun sandığı kadar habersiz değil)
Hasta bana kuzeninin evine gidişini anlattı. Başka insanlar kuzeninin kocasını yakışıklı bir erkek olarak görüyordu. Hastanın anlattıklarından hastanın kendisi, kuzeni, kuzeninin kocası ve diğer insanlar arasında cinsel bir ilgi kurduğunu anlıyor, ancak gerçekten kimin kime cinsel çekim duyduğunu ayırt edemiyordum.
Bu düşüncelerimi hastaya anlattım.
Verdiği cevapla kuzenini ziyaret etmesinin diğer anlattıklarının yanında ilgisiz bir konu olduğunu bana hissettirdi. (bu ilgisiz cevabı klasik bir dirençtir)
Ancak o anda daha çok ilgi gösterilecek bir şey algılayamadım. Giderek dikkatim dağıldı ve anlattıklarının çeşitli yönleri arasındaki bağlantıları kuramadığımı hissettim.
Aklımda net bir şekilde kalan tek düşünce, benim karşımda, hastanın cinsel hislere karşı kendini savunduğuydu.
Hasta kendini çok uzakta hissettiğini söyledi.
Mekanik görevler yaptığı iş yerinde olmak istiyordu. Kuzeninin olduğu ortama katılmak, meraklı ve yakın görünmek onun için usandırıcı bir şeydi.
Bir tecavüz vakasından ve yine acı verici bir cinsel olaydan bahsetti.
Yine dikkatimin dağıldığını ve hastanın anlattıkları arasındaki bağlantıları kuramadığımı hissettim.”


(Kernberg hastayı dinlerken iki kere empatik pozisyonundan çıkıyor. Artık bir açıklama yapmak ihtiyacı hissediyor)


“Hastaya onda bir şeyin insani ilişkilerini dağıtıp parçaladığını anlattım. Kuzeninin kocasına karşı bir cinsel ilgi duyabilirdi. Bu olasılığa karşı, kendi cinsel fantezilerinden korkuyordu.
Bu dağılma ve parçalanma durumunun onu kuzeninin kocasına karşı olan gerçek hislerinden koruma amacına yaramış olabileceğini düşündüğümü söyledim. Belki de aynı sürecin o anda benimle gerçekleştiğini düşündüğümü söyledim.
(Yani hasta Kernbergi bir şekilde “uyutarak” empatik pozisyonundan çıkararak ve kendisi içinde bu olay önemli olduğu halde önemsizmiş gibi davranarak cinsel dürtülerinden kurtulmaya çalışıyor)
Bunları söyledikten sonra hasta o sırada aklına bir fantezi geldiğini söyledi. Fantezisinde beni kucaklıyor ve onu babacan bir tavırla tutmamla cinsel olarak uyardığı fantezisini yaşadığını söylüyordu. “ (1)


Kernberg görüştüğü kişi ile empati kurmakta zorlanmış, bir süre boşluk ve anlamsızlık düşüncelerine kapılmıştır. Bu hastanın şizoid kişilik yapısı vardır. Nesnelere ve kişilere duygusal yatırım yapmakta, duygusal olarak bağlanmakta bir zorluk yaşamaktadır.


Bu hanımın dış dünyaya karşı bir ilgisi yokmuş gibi konuşmakta Kernberg’te onu anlamakta zorlanmaktadır. Kernberg hastanın bu parçalanmış halinin ve boşluk duygularının azalması için hastayı kendisi ile yüzleştirir. Bu yüzleştirmenin sonucu olumlu olur.


Kernberg’in yorumlarından sonra hasta direkt terapiste karşı hissettiği duygusal fanteziyi anlatır. Bu şizoid hasta için çok önemli bir andır. Bir kişiye karşı belirgin bir duygu hissetmiş ve bunu o kişiye dağılma korkusu olmadan söylemeyi başarmıştır.