çocuklu ailelere öneriler - aile ve çocuk - çocuğa sınır koymak - çocuğa sorumluluk yüklemek
Kolay değil, biliyorum. Daha düne kadar siz olmadan yemek yiyemiyor, yürüyemiyordu minik kızınız. Bütün kontrol sizin elinizdeydi. Oysa şimdi, büyüyor ve “ben buradayım” demeye çalışıyor. Sizin onaylamadığınız arkadaşları, hoşlanmadığınız mekanları, istemediğiniz meslekleri tercih ediyor. İşte bu aşamada siz telaşlanıyor ve o minik yavrunuzla karşı karşıya buluyorsunuz kendinizi.

Yasaklar koyuyorsunuz olmuyor, her durumda izin veriyor olmak da sizin içinize sinmiyor. Bir de bakıyorsunuz bir kısır döngünün içerisinde sıkışıp kalmışsınız. Ne yapacağınızı, ne söyleyeceğinizi bilemez bir halde çırpınıyorsunuz. Üstelik bu çabalarınıza karşılık işler hiç de daha iyiye gitmiyor. Eğer siz de bu yazıda kendinizden bir şeyler buluyorsanız, bir an durun. Sadece durun ve “ne yapıyorum” sorusunu sorun kendinize.

Yukarıda bahsettiğim anneye gizlilikten bahsedince “ben sizin söylediğinizi kesinlikle ona söylemem, hatta hiçbir şey söylemem” dedi bana; şöyle cevap verdim “bildiğiniz ve kullanamayacağınız bir bilgi ne işinize yarar?” İstediği sadece, kızı bilmese de onunla ilgili en ufak ipuçlarını elinde bulundurarak onun annesi olma gücünü elinde bulundurarak kontrolü sağlamaktı. İşte tam burada anneyle kontrolü sağlamanın mümkün olup olmadığını, bu duygusunu konuştuk. Bu duygu nereden gelmişti ve nasıl baş edilebilirdi?

Siz de bu yazıyı okurken “nasıl” diye soruyorsanız kendi kendinize, kendi annenizle olan ilişkinizi hatırlayın. Siz onun hoşuna gitmeyen neler yapmıştınız? “Ben buradayım” demek için hangi yöntemleri kullanmıştınız? Kendi korkularınızın, güvensizliklerinizin nereden kaynaklandığını görmek için kendi içinize bakın.

Bütün bunlar bu sürecin sadece sizinle ilgili olduğu anlamına gelmez tabii. Ergenlik, gelişim aşamalarından biridir ve kendine özgü özellikleri olan bir dönemdir. Bu süreci çocuğunuzun sağlıklı gelişiminin bir parçası olduğunu bilerek, kendi içsel süreçlerinizle onun kimliğini karşı karşıya getirmeden de bu durumun üstesinden gelebilirsiniz. Bunun için doğru anahtarları seçmeniz yeterli olacaktır.

●İşe dinlemek ile başlayabilirsiniz. Onu eleştirmeden, ne söylediğini anlamaya çalışarak, yorulmadan, kendi kaygı ve korkularınızı işin içine karıştırmadan dinleyin. Bu ona ulaşabilmenizi sağlar. Onun büyüdüğünü, kendi var olma çabasını verdiğini aklınızda tutun. O artık kendi sınırlarını oluşturmak için sizin sınırlarınızı zorluyor. Çuvalladığı zamanlar olacaktır. Siz olduğunuz yerde durmaya, onu dinlediğiniz ve on sevdiğiniz müddetçe, onun güvenli limanı olmaya devam edeceksiniz.

●Eleştirmek işe yaramaz. Şimdiye kadar sizin onaylamadığınız ama çocuğunuzun buna rağmen yaptığı çok şey olmuştur. Bu sizi öfkelendirebilir. “ben demiştim” demek isteyebilirsiniz. Peki bu tepkiler bir işe yarar mı dersiniz? Çocuğunuzu eleştirmek, onun size içtenlikle kendisiniz açmasının önüne geçer. Onu sizden uzaklaştırır. Bunun yerine onun için endişelendiğinizi doğru sözcüklerle söylemek çok daha fazla işe yarayacaktır.

● Sınırlarınız olsun ama bunu onunla konuşun. Sadece sizin tarafınızdan oluşturulmuş kurallar, çocuğunuzda karşı gelme, baş kaldırma davranışlarını beraberinde getirir. Çünkü siz, onun kimliğini hiçe sayarak sadece kendi kişisel deneyimlerinizden yola çıkarak tek taraflı bir anlaşma yapmışsınızdır. Sonra da onu bu anlaşmaya uymadığı için suçluyor ve cezalandırıyorsunuz. Bunun yerine onunla birlikte karar vereceğiniz konularda mutlaka onun da fikrini alın!

● Sorumluluk almasına izin verin! Çocuğunuzun, yapmasını istediğiniz bazı işler için yeterince büyükken, onaylamadığınız bazı işler için yeterince büyümemiş olduğunu düşünebilirsiniz. Size de burada bir çelişki var gibi gelmedi mi? Emin olun çocuğunuzda aynı çelişkileri yaşıyor ve neyi nasıl yapacağı konusunda zaman zaman çaresizlik yaşıyor. Onu iyi tanır; yeteneklerini ve sınırlılıklarını bilirseniz ona rehberlik edebilirsiniz.

Tüm bu önerilerin yanında çocuğunuzla aranızdaki iletişim engellerinin farkına varmak ve üstesinden gelebilmek adına bir uzmandan yardım alabilirsiniz. Göreceksiniz ki ufak değişimler, ilişkilerdeki anlayışı büyük ölçüde destekler.