Locator map Iran Fars Province.png

Fars Eyaletinin İran'daki konumu

29° 37 0 N, 52° 32 0 E

Özgün ad *

Ülke İran

Bölge Fars Eyaleti

İl Şiraz şehristanı

Belediye başkanı Mehran Etemadi

Yüzölçümü 178,891 km2

Rakım 1500 m.

Alan kodu 0711

Zaman dilimi UTC+ 3,5

Web sitesi Resmi site

Şiraz (Farsça: Şrz), İran İslam Cumhuriyeti'nin güneyinde Fars Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehirdir.

Şiraz şehri, İranlılar'ın anavatanı olan Fars bölgesi'nin merkezinde bulunması, eski eserleri ve bozulmamış kent dokusuyla ayrıca çevresindeki bağlarıyla İran'ın en güzel ve en çok turist çeken şehirlerinden birisidir. Yüzyıllar boyunca bir kültür ve sanat şehri olarak bilinen Şiraz, İran'ın kültür başkenti, şairler şehri ve güller şehri gibi ünvanlara sahiptir.

Günümüzde Şiraz bulunduğu Fars bölgesinin en önemli sanayi ve ticaret merkezlerinden biridir. Çevresinde büyük ve gelişmiş bir kent olmaması nedeniyle dışarıdan çok göç alıp büyümüştür. Bir buçuk milyona yakın nüfusuyla İran'ın altıncı büyük kentidir.

Tarihçe

Şiraz'ın Akameniş dönemine kurulduğu bilinmektedir. Sasaniler döneminde de önemli bir merkez olan şehir, 693 yılında Müslüman Araplar tarafından alınarak Bağdat'a bağlı bir vilayet oldu. Şiraz, Cengiz Han ve Timur ordularının istilalarından ve yıkımlarından zarar görmemiştir.

Moğol ve Timur dönemlerinde şehir çok gelişti. Hatta o dönemlerde İslam medeniyetinin en gelişmiş şehriydi. Yine bu dönemde şehirde kültürel hayat çok ilerlemiş özellikle edebiyat ve mimarlık zirve yapmıştır. Edebiyat alanında Şeyh Sad'i Şirazi ve Hafız bu dönemde yetişmiştir. Şirazlı mimarlar gerek İran'da gerekse diğer doğu şehirlerinde önemli eserler vermiştir.

Bu gelişmelere rağmen Şiraz, önce büyük depremlerle hasar görmüş, 17. yüzyılın sonlarında Afgan akınlarına uğramış ve şehirde 18. yüzyılda ayaklanmalar yaşanmıştır.

Şehir 1750 yılında Zend hanedanı zamanında İran'ın başkenti olmuştur. Zend hükümdarlarından Kerim Han şehre önemli eserler kazandırmıştır. Kerim Hanın yaptırdığı eserler arasında en önemlisi kraliyet alanı olarak kullanılan Arg-e Kerim Han (Kerim Han kalesi)'dir. Vekil Camii de müthiş işlemeleriyle Kerim Han'ın ünvanını taşır. Ayrıca İran'ın en güzel kapalı çarşısı Şiraz'daki Vekil Pazarı'dır.

Şehir 1789'da Kaçarlar'ın hakimiyetine girdi. Şiraz'ın tarihindeki en kötü zamanını da Kaçar hanedanı zamanında yaşamıştır. Kaçarların başkenti Tahran'a taşımasıyla önemini kaybetmiş, Kerim Han'ın şehre kazandırdığı pek çok eser talan edilmiştir. Şiraz bu dönemde Buşehr limanına giden ticaret yolu üzerinde bulunması avantajıyla hiç değilse ticari önemini korusa da 1930 yılında yeni yapılan demiryolunun şehirden geçmemesi ile bu özelliğini de kaybetmiştir.

Turizm

Şehirdeki önemli tarihi eserler Şiraz'ı ikiye bölen Kerim Han-e Zend bulvarı'nın iki yanında bulunmaktadır. Ayrıca oteller, lokantalar ve alışveriş merkezleri de yine bu cadde üzerinde yer alır. Şehirde tarihi önemi olan yerlerden önemli olanları şunlardır:

Kerim Han Kalesi (Arg-e Kerim Han)

Vekil Camii

Şah-e Çerağ Türbesi

Kuran Kapısı (Dervaz-e Kuran)

Vekil Pazarı

Hâfıziye (Hâfız'ın kabri)

Sadinin Türbesi

İrem bağları