Sigaranın kalp hastalıkları üzerine etkisiyle ilgili soru ve cevaplar

Memorial Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, sigaranın kalp hastalıkları üzerine etkisiyle ilgili sorularımızı yanıtladı:



Sigara içen hastaya sigarayı bırakma şartı koyuyor musunuz?
Sigara içen hastayı ameliyat etmenin; devletin parasının boşa gitmesine neden olduğunu, sistemi zorladığını ve başka insanların haklarına tecavüz edildiğini düşünenler var. Bizim hekim olarak böyle yorum yapma hakkımız yok. Evet, sigara içen hastaları ameliyat etmekten çekiniyoruz ama aileye ya da hastaya, ameliyat sonrası olabilecek komplikasyonları uzun uzun anlatıyoruz. Bunu kabul ettikleri takdirde, ameliyatı yapıyoruz. Hastalarımız arasında sigarayı asla bırakamayacak kadar bağımlı, hatta ameliyat sabahı sigara içerek ameliyata giren hastalarımız bile var. Bu hastaya, "Sigara içiyorsun, seni ameliyat etmem" dersek, kalpte olacak bir komplikasyonla bu hastayı kaybetme ihtimalimiz çok yüksek. Hasta, kalp krizinden ölebilir.

DAMAR TEKRAR TIKANIR
Sigara, kalp ameliyatlarının başarı şansını ne kadar etkiliyor?
Ameliyat öncesi sigara içen ve ameliyata iyi hazırlanmayan bir hastayı, olası bir akciğer komplikasyonu ile kaybedebiliriz. Sorun bu derece ciddi boyuttadır. Bypass ameliyatı sonrasında, bypass yapılan damarların tekrar tıkanmasının birinci nedeni, hastanın tekrar sigara içmeye başlamasıdır.

Sigara içen hastalar ameliyat sonrasında ne tür sıkıntılarla karşılaşıyorlar?
Sigara içen hastalar, sigara içmeyenlere göre daha çok akciğer komplikasyonu yaşıyor. Bugünkü modern kalp cerrahisi imkanları dikkate alındığında, eğer iyi de bir ameliyat yapılmışsa, artık gerek ameliyat masasında gerek yoğun bakımda kalple ilgili direkt bir sorun yaşamıyoruz. Sorunlarımız hep kalp dışı organ problemleri, ki bunların başında da akciğerler geliyor. Günde bir ya da iki paket sigara içen bir hastanın, hiç sigara içmeyen hastaya göre ameliyat sonrasında yoğun bakımda kalma süresi üç kat artıyor. Sigara içmeyen hasta bir gece, sigara içen bir hasta ise bir ile üç gün yoğun bakımda kalıyor.

Ameliyattan önce sigarayı bırakan hasta, sonrasında sigaraya başlıyor mu?
Hastaların tekrar sigaraya başlamaları konusunda hiç toleransımız yok. Bin 500 hasta üzerinde yaptığımız bir araştırmaya göre, ameliyat ettiğimiz hastaların yüzde 35'i üç ay içinde sigaraya tekrar başlıyor. Ameliyat sonrası korkup sigara içmiyorlar ama üç ay içinde içilen ilk sigara, gerisini de getiriyor.

SİGARAKOLİKLERİN AMELİYATI RİSKLİDİR
Sigara içen hastanızı ameliyat etmeme seçeneğiniz var mı?
"Sigara içeni ameliyat etmiyorum" deme şansına sahip değiliz. Çünkü biz yargılayan ve cezalandıran kurum değiliz. Biz her hastayı ameliyat etmek zorundayız. Ancak sigara içen hastaların açık kalp ameliyatlarında gerçekten çok endişe duyuyorum ve çok üzülüyorum. Çünkü bu hastaları ameliyata hazırlamak için bir ile üç haftalık bir program uyguluyoruz. Balgam çıkarmalarını sağlayıcı, bronşları genişletici ilaçlar veriyoruz. Bazen antibiyotik vermek bile gerekebiliyor. Kesinlikle sigara içmemelerini sağlamaya çalışıyoruz.

İKİ MİSLİ GEÇ İYİLEŞİR
Hasta ameliyata kadar sigara içmeye devam ederse ne yapıyorsunuz?
Maalesef bunu kontrol etmek gibi bir şansımız yok. Aileler, ameliyat sabahı bile sigara içen hastaları olduğunu itiraf ediyor. Ama bu hastalar ameliyat sonrası çok öksürüp balgam çıkararak çok ağrı çekiyorlar ve bu sorumsuzluklarının bedelini ağır ödüyorlar. Bunun yanında yoğun bakım ve serviste, kendisi ile aynı günde ameliyat olan bir hastadan bazen iki misli fazla yatmaları gerekebiliyor.