Sıcak çarpmasına karşı ilk yardım

Sıcaklar, tansiyon ve şeker gibi hastalıkları olanları tehdit ediyor. Sıcak çarpması, deniz ve güneş tatil risklerinin başında geliyor.

Reklam yıldızı ve oyuncu Burçin Bildik’in yüksek tansiyon hastası olan 31 yaşındaki genç eşi Zeynep Elçin Bildik’in Bodrum tatilinde, yüzerken geçirdiği atak sonrası ani ölümü, gözleri tatil risklerine çevirdi. Uzmanlara göre sıcak çarpması, deniz ve güneş tatillerinde karşılaşılabilecek tehlikelerin başında geliyor.

“Sıcak çapması, ölümle sonuçlanan çok ciddi sonuçlar doğurabilir” diyen MedicalPark Dahiliye Uzmanı Dr. Enver Göncüoğlu, Radikal gazetesinden Mine Tuduk’un sorularını yanıtladı:

KRONİK HASTALIĞI OLANLAR DİKKAT
“Özellikle şeker hastaları tok ya da aç karnına yüzmekten kaçınmalı. Çünkü bu durum denizin içinde ani şeker düşmeleri, ani bilinç kaybı ve buna bağlı boğulmaya neden olabilir. Aynı şekilde epilepsi gibi nörolojik hastalığı olan kişiler de sıcak çarpmasına bağlı olarak su içinde ani gelişebilecek bir sara kriziyle geçici bilinç kaybı yaşayabilirler. Yüksek tansiyon hastaları da sıcak çarpmasına bağlı olarak ani tansiyon değişikliğiyle biliç kaybı yaşabilir. Bu yüzden özellikle kronik hastalığı olan, baypas, stent gibi girişimleri olan kişilerin denizde yalnız yüzmemesi gerekli.”

“Tansiyon hastalarının, tatile gitmeden önce doktorlarına danışarak tansiyon haplarını yeniden düzenlemesi faydalı olacaktır. Çünkü sıcakta yaşanan su ve tuz kaybı tansiyon ilaçları ve idrar söktürücü ilaçların vücutta yarattığı etkiyi değiştirebilir.”

“Tatil sırasında özellikle güneşe çıkarken ağır ve yağlı yemekten kaçınmak gerekli. Yemek yedikten iki saat sonra, güneşlenmek ve denize girmek uygundur. Aşırı miktarda meyve yemek ve mideyi sıvıyla doldurmakta sıkıntı yaratabilir. Sıcakta alkol almak ve alkollüyken denize girmemek gerekli.”

GÜNEŞ YANIĞI KANSER RİSKİNİ KATLAR
Araştırmalar 5 defadan fazla güneş yanığına maruz kalmanın ilerleyen dönemde deri kanseri riskini 2 kat arttırdığını gösteriyor. Özellikle en tehlikeli deri kanseri tipi melanomun kısa süreli yoğun güneşe maruz kalma sonucu oluştuğu biliniyor.

SICAK ÇARPMASINDA NE YAPILMALI?
Sıcak neden çarpıyor? Sıcak çarpması aşırı güneşe maruz kalmaktan dolayı vücut ısısının aşırı yükselmesinden kaynaklanıyor. Vücut, derideki damarları genişletip terleyerek ısısını düşürmeye çalışıyor. Ancak kaybedilen bu sıvı yerine konulmazsa, sıcak çarpması ortaya çıkıyor.

Belirtileri: Aşırı terleme, yüksek ateş, hızlı nabız atımı, bilinç bulanıklığı, halsizlik, kas ve eklem ağrısı. Bu tabloya eklenen aşırı su kaybı ve vücuttaki tuz dengesinin bozulması, hayati organların çalışmasını engelleyerek ölüme kadar gidebilir.

Ne yapmalı? Kişi, zaman kaybetmeden, üzerindeki fazla kıyafetler çıkartılarak serin bir yere taşınmalı. Oturur pozisyona getirildikten sonra su, vantilatör ya da ıslak bir havluyla vücut ısısı düşürülmeli ve vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna götürülmeli.

Nasıl korunursunuz? 10.00- 16.00 saatleri arasında dışarıda olmayın. Şapka, gözlük, açık renkli, pamuklu, bol kıyafetler ve güneş kremi kullanın. Deniz ya da havuzda saatlerce suyun içinde kalmayın. Kızartma, katı yağ ve ağır yemeklerden kaçının. Az yağlı yemekler, meyve ve sebzeleri tercih edin. Bol bol su, soda ve ayran için. Alkollü, enerji verici ve kafeinli içecekleri aşırı miktarda tüketmeyin. Sık sık duş alın.