2. Sâlih kulların sakındığı şeyler
Müftüler kaideye ve zahire bakarak ruhsat verdikleri, caiz ve helâldir dedikleri halde haram ihtimali ve şüphesi bulunduğu için iyi (sâlih) kulların sakındığı şeyler vardır:
a) Şüphe kuvvetli, haram ihtimali gâlip ise onu haram kabul etmek gerekir.
b) Helâl ihtimali gâlip ise onu helâl saymak gerekir; zayıf bir ihtimal ve şüphe yüzünden çekinmek insanı vesveseye götürür; vurduğu bir avı "belki bunu birisi yakalamış, sahip olmuştur da sonra onun elinden kaçmıştır" diye yemeyen kimsenin hali vesvesedir.
c) Kaçınmak, uzak durmak gerekli olmamakla beraber müstehab ve iyi olan şüpheli durumlar vardır ki Resûl-i Ekrem'in (s.a.v.): "Sana şüpheli geleni bırak, şüpheli gelmeyeni al!"5 buyruğu buna işarettir. Ancak burada kaçınmak müstehab olduğuna göre işlemek ve kaçınmamak haram değil, tenzihen mekruh olur. Bu sebepledir ki Rasûlullah (s.a.v.), Adiy b. Hâtim'e "Av köpeği, yakaladığı avdan yemiş ise sen onu yeme; çünkü korkarım köpek onu kendisi için yakalamıştır." derken, Ebû Sa'lebe'ye "ondan ye" buyurmuş, muhâtabının, "ya köpek o avdan yemişse?" süaline de "yese bile" cevabını vermiştir.6
Çünkü -Gazzâlî'nin deyişi ile- Ebû-Sa'lebe fakir olduğu için bu ölçüdeki titizlik ve çekinmeye tahammül edemiyecektir; halbuki Adiyy'in durumu buna müsaittir.7
İbn Sîrin, kalbine bir şüphe geldiği için dört bin dirhemi ortağına bırakmış, âlimlerin "alabilirsin" demelerine rağmen böyle hareket etmeyi tercih etmiştir.
| WwW.WeBCaNaVaRi.NeT | > .::|~ Ѽ Dünya Dinleri Ѽ ~|::. > Fıkıh Hakkında. > Helal ve Haramlar (Moderatör: WeBCaNaVaRi)
Konu: Sâlih Kulların Sakındığı Şeyler
Yazdır
Gelişmiş Arama