Uykunun eksikliği halinde; yorgunluk, isteksizlik, güçsüzlük, gerginlik, unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu, motivasyon yoksunluğu gibi şikayetler ortaya çıkar.

Yeteri kadar uyku alamamanın sonuçları değerlendirildiğinde; uykusuzluğun kısa vadede, kaza risklerini artırarak, uzun vadede ise hastalık risklerini yükselterek yaşamı ciddi biçimde tehdit ettiği görülür. Yaşamın bu potonsiyel tehlikesi ile mücadele edebilmek için uyku bir ‘lüks’ olarak değil; ‘sağlıklı hayatın temel bir unsuru’ olarak kabul edilmelidir. Bu yüzden yeterli uyku için zaman ayırılmalı ve uyku disiplini oluşturulmalıdır.

Günlük periyot içerisinde belirli saatleri uyku için ayırmak ve ideal uyku ortamı yaratmak gerekir. Elbette ki bazı özel durumlarda birkaç saat uykusuz kalınabilir; ancak bu durum, sonraki gün içerisinde kısa bir öğleden sonra şekerlemesi ya da erken uyuma ile telafi edilmelidir. Böylece ‘’uyku borcu’ ödenmiş olur.

Uyku borcunu ödemek

Ortalama olarak günlük uyuma süremiz yaklaşık 8 saattir. Eğer, günlük uyku periyodunuzda bu 8 saati tamamlayamıyorsanız, uyumadığınız her saat, borç olarak birikir. Uyku borcunu silmenin tek yolu, bir sonraki gün daha fazla uyumaktır. Kayıp uykuyu tam olarak telafi etmek zaman alır; ancak bu borçtan kurtulup, düzenli ve yeterli uykuya geçiştiğinizde, değişimi fark edebilirsiniz.

 Kısa vadeli borçlar: Örneğin 1 hafta boyunca 10 saatlik uyku borcu biriktirdiyseniz, birkaç gün ihtiyacınız olan uykunuza, her gece 1 saat ilave etmeniz gerekir. Daha sonra bedeninizin ihtiyaç duyduğu kadar (ilave bir saat eklemeden) uyumaya devam edebilirisiniz.

 Uzun vadeli borçlar: Bir ömür boyu kötü uyku alışkanlıkları nedeni ile yüzlerce ya da binlerce saatlik uyku borcu biriktirdiyseniz, bu borcu ödemek yıllarınızı almaz. İyi bir başlangıç için birkaç hafta normal uyku sürenize 1 saat eklemeniz yeterli olur.

‘Uyku borcu’nu öderken; her saati telafi etmek zorunda değilsiniz; çünkü bedeniniz uyku yoksunluğundan dolayı daha etkin bir şekilde uyuyarak, kendini toparlar. Uykuyu telafi etmeye başladığınızda, uykunun 1. ve 2. evreleri daha hızlı geçer ve derin uykuda geçirdiğiniz süre artar. ‘Uyku borcu’ ödendiğinde bu oranlar normal seviyeye geri döner ve sabah kendinizi yenilenmiş hissederek uyanırsınız.

Uykunun faydaları

İlgi alanlarınız ve hedefleriniz ne olursa olsun, yeteri kadar uyumak; daha başarılı olmak ve yaşamın keyfini çıkarmak için sizi daha iyi bir konuma getirir.

Uyanık ve tetikte olursunuz: Uyku konusunda yapılan araştırmalar, yeteri kadar uyuyanların; araba sürüşü simülatörlerinde ve tepki süresi testlerinde, daha iyi performans gösterdiğini ortaya koyuyor. Ayrıca, uyku yoksunluğu olanların gösterdiği kötü performansın kalıcı olmayıp; yeteri kadar uyunduktan sonra iyileştiği açıklanıyor.

Daha sağlıklı olursunuz: Araştırmalar, kısa vadeli ‘uyku borcu’nun baş ağrısı, soğuk algınlığı ve mide rahatsızlıkları gibi sağlık sorunları ile ilişkili olduğunu gösteriyor. Uzun vadeli ‘uyku borcu’ da obezite, kalp problemleri, diyabet gibi sorunları doğurabiliyor. Aylarca ya da yıllarca süren ‘uyku borcu’nun ardından, yeterli derecede uyuyan kişilerin genel sağlıklarında önemli bir gelişmeler görülüyor.

Bellek, konsantrasyon ve yaratıcılık gücünüz artar:Yeterli miktarda ve kaliteli uykuyu aldığınızda; belleğiniz işlevini daha sağlıklı bir şekilde yapar ve daha yaratıcı düşünmenizi sağlar.