| 
								|  |  |  | 
 
         Başlangıçta bütün Hristiyanlar bir tek merkeze yani Vatikan'a bağlıydılar. Ancak Bizans
 Kilisesi'yle Vatikan arasında zamanla ayrılıklar çıktı ve 1054 tarihinde Hristiyanlar ikiye
 ayrıldılar.
 Vatikan'a (Papa'ya) bağlı olanlara ve
 büyük çoğunluğu oluşturanlara "Katolik" ler adı verilirken İstanbul Kilisesi'ne
 (Patrik'e) bağlı olanlara ise "Ortodoks" lar adı verilmiştir.
 
 Ancak XVI. yüzyıla gelindiğinde Katolik Mezhebi kendi içerisinde tekrar
 parçalanmaya ve yeni mezhepler doğmaya başladı. Avrupa'daki bu gelişmeye
 "Reform" adı verilir.
 Reform'un Nedenleri
 
 a. Rönesans'ın etkisi: Haçlı Seferleriyle ilk kez prestij kaybına yarayan
 Katolik Kilisesi, Coğrafî Keşifler ve özellikle de Rönesans hareketleri ile büyük darbeler yemiştir.
 Pek çok düşünür (Luther, Melankton ve Röklen gibi), Rönesans ile gelişen bilimsel düşünce
 karşısında kilise öğretilerinin yanlışlığını görerek kiliseyi eleştirmeye başladılar
 
 b. Katolik Kilisesi'nin bozulması: Katolik Kilisesi (Papa) ve din
 adamları bu dönemde asıl vazifelerini unutarak siyasî ve ekonomik güç peşine düşmüştü.
 Özellikle devlet yönetiminde gizli hükümdar gibiydiler. Ayrıca halkı sömüren kilise, çok geniş
 toprakların ve büyük servetlerin sahibi olmuştu.
 c.
 Endülijans sorunu: Papa, kendisini Hz. isa'nın vekili olarak görüyor, insanların
 günahlarını çıkartıyor ve karşılığında Endülijans adı verilen günahlardan arınma belgesi
 veriyordu. Bu durumun aydın din adamlarını kızdırmasına rağmen karşı çıkanlar kilise tarafından
 derhal aforoz (dinden çıkarma) cezasına çarptırılıyorlardı.
 
 
 d. İncil'in değişik dillere çevrilmesi: Eskiden İncil yalnızca Lâtince yazılır ve bunu
 yalnızca din adamları anlarlardı. Ancak matbaanın icadıyla birlikte İncilin değişik dillere de
 çevrilmesi ve maliyetinin ucuzlaması halkın da İncil'i alıp okumasına neden olmuştur.
 İncil'in aslını okuyan halk, İncil'de yazanlar ile din
 adamlarının uygulanılan arasında büyük farklar olduğunu gördüler. Bu durum, halkın kiliseye
 olan güvenini nefrete dönüştürmüştür.
 
 Reform Hareketlerinin Başlaması
 Reform hareketini ilk başlatan kişi, aslen bir din adamı olan
 Martin Luther olmuştur. Luther, kilise uygulamalarına karşı gelerek, 1517 tarihinde
 Almanya'nın Wittenberg şehri kiliseninin kapısına astığı 95 maddelik bildiri ile başta
 endülijans satışı olmak üzere kilisenin diğer yanlışlıklarına itiraz etti.
 
 Luther, "Tanrı ile kul arasına kimse giremez. Tanrı, kullarının günahlarını ancak
 kendisi bağışlar. " diyordu.
 Papa'nın 1519
 yılında Luther'i afaroz etmesine rağmen fikirleri kısa sürede yayıldı.
 
 Özellikle Saksonya, Brandenburg, Palatina gibi Almanya'nın büyük
 prensliklerinin Luther'i desteklemeleri ve doğuda başlayan Türk tehlikesi, Alman
 imparatoru Şarlken'i telaşa düşürdü.
 Luthercilerle
 başa çıkmayacağını anlayan Şarlken, Diyet Meclisi'ni toplayarak, Luther
 Mezhebi'nin nerelerde yayılmış ise ancak oralarda varlığını devam ettirmesine, ancak
 başka yerlere yayılmamasına karar verdi (1529). Şarlken'in bu kararını beş Alman prensi
 ve on dört şehir protesto etti. Bu nedenle Luther'e taraftar olan Hristiyanlara
 "Protestan" denilmiştir.
 Bu durum üzerine
 Protestanlarla Şarlken arasında 25 yıl süren bir savaş başladı. Bu savaşta yıpranan Şarlken,
 nihayet Protestan'larla Ousburg Antlaşması'nı imzaladı (1555).
 
 Bu antlaşma ile Protestan Mezhebi ve kilisesi Almanya'da resmen
 kabul edilmiş ve Protestanlar özgürlüklerine kavuşmuşlardır.
 
 Protestanlık hareketi Amanya dışındaki diğer Avrupa ülkelerinde de yayılmıştır.
 
 Fransa, Hollanda, İsviçre ve İskoçya'da Kalvenizm,
 İngiltere'de ise Anglikanizm mezhepleri ortaya çıkmıştır.
 
 Özellikle Fransa'da Protestanlık Almanya'dakine benzer bir biçimde
 yayılmıştır. Kalven'in savunduğu Protestan fikirlerin yayılması üzerine, Katolikler ile
 Kalvenistler arasında uzun süre devam eden mücadeleler başladı.
 
 Nihayet Fransa kralının yayınladığı Nant Fermanı ile Kalvenizm, Fransa'da resmen
 tanınmıştır (1598).
 İngiltere'de ise Protestanlık, diğer
 ülkelerden farklı olarak bizzat devlet tarafından desteklenerek kabul edilmiştir.
 
 Reform'un sonuçları
 o Katolik Mezhebi parçalandı
 ve yeni mezhepler ortaya çıktı.
 o Katolik Kilisesi'nin otoritesi büyük ölçüde
 sarsıldı.
 o Katolik Kilisesi kendisini düzeltmek zorunda kaldı.
 o Protestanlığı kabul
 eden ülkelerde kilise malları yağmalandı.
 o Avrupa'da ilk kez "lâik
 devlet" fikri ortaya çıktı.
 o Okullar, kilisenin elinden alınarak halka verildi. Böylece
 Avrupa'da ilk kez lâik bir eğitim uygulaması başlamıştır.
 
 |