0 Üye ve 1 Ziyaretçi Konuyu İncelemekte. Aşağı İn :)
Sayfa 1
Konu: Radyoaktif Parçalanma  (Okunma Sayısı: 1377 Kere Okundu.)
« : Kasım 27, 2009, 12:28:30 ÖS »

Furkan
*
Üye No : 3437
Yaş : 28
Nerden : Tokat
Cinsiyet : Bay
Konu Sayısı : 6751
Mesaj Sayısı : 10 941
Karizma = 15570


RADYOAKTİF PARÇALANMA KİNETİĞİ VE İZOTOPLARDAN YARARLANMA
        Radyoaktif parçalanma hızının radyoaktif maddenin türüne bağlı olarak değişim gösterdiğini biliyoruz. Bu kısımda radyoaktif parçalanma hızı üzerinde durularak, kinetiğine kısaca göz atılacaktır. Ayrıca günlük hayatta radyoaktif parçalanma kinetiğinden nasıl yararlanıldığı üzerinde durulacaktır.


Basit bir Geiger-Müller sayacı

   
Wilson sis odası ve Wilson sis odasında alınmış bir resim.

        Radyoaktif ışınların fotoğraf plağı üzerine etkileri olsa da bu etkilerden yararlanarak nicel ve nitel analizler yapmak pek pratik değildir. Radyoaktif cihazların analizi için sintilasyon sayıcısı, Wilson sis odası ve Geiger-Müller sayacı kullanılabilir.  Sintilasyon sayıcısında flüoresan madde sürülmüş yüzeylere radyoaktif parçacıkların çarpması ile ışıma görülmesine dayanır. Bu ışıma bir fotoelektrik tüpte elektrik akımına dönüştürülerek oluşturulan sinyaller uygun bir yöntem ile sayılır. Wilson sis odası, iyonlaşmış radyoaktif ışımanın özellikle  taneciklerinin gözlenmesine yarar. Cihaz, hareketli bir pistona bağlı ve su buharı ile doymuş hava içeren bir kaptan ibarettir. Pistonun hareketiyle kabın hacmi aniden arttırılırsa, sıcaklık düşerek hava su buharıyla aşırı doymuş hale gelir ve parçacıkların yolu üzerindek su damlacıkları yoğunlaşarak onları görünür hale getirir. Kap içinde oluşan bulutun fotoğrafı çekilerek radyoaktif parçacıkların özellikleri araştırılır. Geiger-Müller sayacı ise  Tübü ince bir pencereden giren  veya  ışınları tüp içinde bulunan Ar gazını iyonlaştırır ve Ar+ iyonları oluşur. Tübün elektrotları arasına bir gerilim uygulanırsa, bu iyonlar bir elektriksel boşalmaya neden olur ve bir puls verirler. Bu pulsların şiddeti arttırılarak otomatik olarak sayılırlar.

        Radyoaktif maddelerin parçalanması yalnızca maddenin miktarına bağımlıdır. Bu tür tepkimeler birinci dereceden tepkimeler olarak değerlendirilirler. Ayrıca bu tepkimelerin hızları sıcaklığa bağımlı değildir. Bu nedenle aktifleşme enerjisi de sıfırdır. Bir çekirdek tepkimesi


şeklinde düşünülebilir. Birinci dereceden bir tepkime için hız ifadesi 

    veya
şeklinde düzenlenebilir. İfadenin belirli integrali alınarak düzenlenirse;


Radyoaktif parçalanmada radyoaktif maddenin zamana bağlı azalması


yazılabilir. Burada [A]0; radyoaktif elemanın başlangıçtaki konsantrasyonudur.  [A]; herhangi bir t anındaki konsantrasyonudur ve k radyoaktif elemanın bozunması ile ilişkili sabit bir sayıdır. 

        Radyoaktif parçalanma kinetiğinde önemli bir kavram yarılanma süresidir. Yarılanma süresi; bir radyoaktif izotopun miktarının yarıya inmesi için gereken zamandır. Genellikle t1/2 ile gösterilir. Yarılanma süresi maddenin miktarından bağımsız olup yalnızca hız sabitine bağımlıdır.


        Radyoaktif maddelerin yarılanma sürelerinin bilinmesinin iki yararlı pratik nedeni vardır. bunlardan birincisi; yarılanma süresinin izotopun kararlılığını göstermesidir. Yarılanma süresinin artması izotopun kararlılığının arttığını gösterir. İkincisi ise; yarılanma süresi,

        Teknolojide, örneğin makine yağlarının etkinliği radyoaktif izotop katılarak anlaşılabilir. Makine bir süre çalıştıktan sonra, yağdan örnek alınarak ne kadarının makine parçalarına yayıldığı, radyoaktif parçaların varlığından anlaşılır.

Jeolojide kayaların, kemiklerin ve sanat eserlerinin  yaşları 238U/206Pb oranı veya 14C/12C oranı ölçülerek bulunabilir. 238U en son kararlı 206Pb izotopunu oluşturur. Dünyanın başlangıcında bu oran 1/0 ve bir yarılanma süresi sonunda (4.5x109 yıl) 1/1 alınarak bu kayaların yaşı yaklaşık olarak bulunabilir. Yeryüzündeki en yaşlı kayaların yaşı bu yöntemle 4.55x109 yıl olarak bulunmuştur. Uranyum içermeyen kayaların yaşı potasyum-argon yöntemiyle bulunur. Bu yöntemde


tepkimesinden yararlanılır. 14C/12C yaş tayininde ise; 14C atmosferin üst tabakalarında kozmik nötronlarla azotun etkileşmesinden doğar.


fakat 14C hemen parçalanmaya başlar.


ve atmosferde bir denge derişimine erişir. 1 g karbon için 1 dakikada 15.3 parçalanmadır. 14C karbondioksidin yapısına girer ve fotosentez ile bitkilerin ve dolayısıyla hayvanların yapısına girer. Bitki ve hayvanlar canlıyken yapılarında 14C denge derişiminde bulunur. Fakat öldükten sonra karbon dışarıdan karbon alınması duracağından zamanla 14C miktarı azalır. 5770 yıl geçtiğinde ise yarı yarıya azalmış olur.

Tıpta radyoizotoplar özellikle kanserin iyileştirilmesinde ( dan çıkan  ışınları) ve tiroidin tanısında ve iyileştirilmesinde  kullanılır. Bu tür yöntemler radyoterapi olarak adlandırılır.

Kimyada radyoizotoplar çok az miktarda katılarak kimyasal bileşiklerin yapılarının ve kimyasal tepkimelerin mekanizmalarını aydınlatmak için kullanılır. Radyoaktif çekirdeklerin kimyasal araştırmalarda kullanılmasını konu alan bilim dalına radyokimya denir.

Analitik kimyada izotopla seyreltme yöntemi ile, bir maddeyi bir karışımdan ayırmanın ve miktarını bulmanın çok zor olduğu durumlarda yararlanılır. Örneğin; su kaynaklarının hacmi bu yolla bulunabilir.kaynağa belli miktarda radyoizotop katılır ve iyice karışması sağlanır. Seyrelmenin derecesi ölçülerek suyun hacmi hesaplanabilir.

Nötron aktivasyon analizi ile ise, radyoaktif olmayan izotoplar nötron ile bombardıman edilerek daha ağır e kararlılık kuşağı dışına düşen izotoplar elde edilebilir. Bunlar radyoaktiftir. Radyoaktif olmasalar dahi, nötronları soğurarak uyarılmış duruma geçebilirler ve  yayımlaması yapabilirler. Her elementin kendine özgü  ışınları spektrumu olduğundan aktifleşmiş örneğin spektrum analizinden elementin türü ve ışımanın şiddetinden elementin miktarı bulunabilir. Nötron aktivasyon analizinde örneğin bozulmaması ve eser miktarda element analizi (10-12 g kadar ) yapılabilmesi gibi üstünlükleri vardır.

Tepkime mekanizmalarının aydınlatılmasında da radyoakviteden yararlanılabilir. Bir alkolün bir organik asitle ester ve su oluşturmak üzere tepkimesinde sudaki oksijen atomunun alkoldeki OH dan mı yoksa asitteki OH dan mı geldiği açık değildir.


tepkime etiketlenmiş oksijen içeren alkol ya da asit kullanılarak bir yanıt bulunabilir.


yukarıdaki tepkime sudaki oksijenin asitteki oksijen olduğunu göstermiştir.


Örnek 1 : 10  222Rn izotopunun parçalanarak bir hafta sonra 2.82 g kaldığı görülmüştür. 222Rn izotopun parçalanma hız sabiti nedir?

Çözüm : [A]0 = 10 , [A] = 2.82 , t = 7 gün


Science Museum

WeBCaNaVaRi'na Üye Olmadan Link'leri ve Kod'ları Göremezsiniz.
Link'leri Görebilmek İçin. Üye Ol. veya Giriş Yap.


WeBCaNaVaRi'na Üye Olmadan Link'leri ve Kod'ları Göremezsiniz.
Link'leri Görebilmek İçin. Üye Ol. veya Giriş Yap.


WeBCaNaVaRi'na Üye Olmadan Link'leri ve Kod'ları Göremezsiniz.
Link'leri Görebilmek İçin. Üye Ol. veya Giriş Yap.


Doç.Dr. Ender ERDİK, Doç.Dr. Yüksel SARIKAYA, TEMEL ÜNİVERSİTE KİMYASI, Cilt 1, Taş kitapçılık yayınevi, Ankara 1984
WeBCaNaVaRi Botu

Bu Site Mükemmel :)

*****

Çevrimİçi Çevrimİçi

Mesajlar: 222 194


View Profile
Re: Radyoaktif Parçalanma
« Posted on: Mart 28, 2024, 11:19:37 ÖS »

 
      Üye Olunuz.!
Merhaba Ziyaretçi. Öncelikle Sitemize Hoş Geldiniz. Ben WeBCaNaVaRi Botu Olarak, Siteden Daha Fazla Yararlanmanız İçin Üye Olmanızı ŞİDDETLE Öneririm. Unutmayın ki; Üyelik Ücretsizdir. :)

Giriş Yap.  Kayıt Ol.
Anahtar Kelimeler: Radyoaktif Parçalanma e-book, Radyoaktif Parçalanma programı, Radyoaktif Parçalanma oyunları, Radyoaktif Parçalanma e-kitap, Radyoaktif Parçalanma download, Radyoaktif Parçalanma hikayeleri, Radyoaktif Parçalanma resimleri, Radyoaktif Parçalanma haberleri, Radyoaktif Parçalanma yükle, Radyoaktif Parçalanma videosu, Radyoaktif Parçalanma şarkı sözleri, Radyoaktif Parçalanma msn, Radyoaktif Parçalanma hileleri, Radyoaktif Parçalanma scripti, Radyoaktif Parçalanma filmi, Radyoaktif Parçalanma ödevleri, Radyoaktif Parçalanma yemek tarifleri, Radyoaktif Parçalanma driverları, Radyoaktif Parçalanma smf, Radyoaktif Parçalanma gsm
Yanıtla #1
« : Nisan 15, 2010, 10:05:46 ÖS »

Hephaestus
*
Üye No : 26057
Yaş : 31
Nerden : Tekirdağ
Cinsiyet : Bay
Konu Sayısı : 4834
Mesaj Sayısı : 13 567
Karizma = 60064


Paylaşım İçin teşekkürler
Yanıtla #2
« : Haziran 05, 2010, 08:01:05 ÖS »

Anqel*
*
Üye No : 21465
Nerden : Yurt Dışı
Cinsiyet : Bayan
Konu Sayısı : 5208
Mesaj Sayısı : 17 796
Karizma = 50130


Teşekkürler..

WebCanavari
Yanıtla #3
« : Haziran 05, 2010, 11:09:13 ÖS »

Yıldızım
*
Üye No : 31517
Nerden : Tekirdağ
Cinsiyet : Bayan
Konu Sayısı : 2947
Mesaj Sayısı : 11 568
Karizma = 20133


Teşekkürler
Sayfa 1
Yukarı Çık :)
Gitmek istediğiniz yer:  


Benzer Konular
Konu Başlığı Başlatan Yanıtlar Görüntü Son Mesaj
Yugoslavya'nın Parçalanma Süreci
Yabancı Tarih
Asortik Hatun 0 791 Son Mesaj Aralık 27, 2012, 12:24:40 ÖÖ
Gönderen : Asortik Hatun
Radyoaktif Dalgaların Sebep Olduğu Hastalıklar
Beyin ve Sinir Sistemi
Honey_Face 0 616 Son Mesaj Mayıs 06, 2013, 12:14:22 ÖS
Gönderen : Honey_Face
Radyoaktif Dalgalar Neden Engellenmeli?
Beyin ve Sinir Sistemi
Honey_Face 0 645 Son Mesaj Mayıs 06, 2013, 12:15:38 ÖS
Gönderen : Honey_Face


Theme: WeBCaNaVaRi 2011 Copyright 2011 Simple Machines SiteMap | Arsiv | Wap | imode | Konular