Protagonist (Yunanca πρωταγωνιστής, protagonistés, Ana- veya ilk - hareket eden, πρώτος, prótos ilk ve άγω, ágo "harekete geçiyorum, hareket ediyorum, yönetiyorum" kelimelerinden türemiştir), birinci şahıs ya da eksen karakter olarak da bilinir. Genellikle, bir problemi çözmekle uğraşır, zıt güçlerle mücadele eder, çatışmayı yaratır ve olayı ileriye doğru hareket ettirir.

Yunan tragedyasinda ilk, ana rolü candlandıran kişiye verilen isimdir. İkinci ve üçüncü Başrol anlamında kullanılan terimler ise Deuteragonist ve Tritagonisttir.

Günümüzde „Protagonist“ denilince, edebiyat ve filmlerdeki başrol oyuncusu; bir romanın, anlatının veya diğer bir edebî ya da filmsel yapıtın kahramanı anlaşılır. Yani çok genel anlamıyla protagonist, bir olay ya da olaylar dizisinin ana icracısı olarak tanımlanabilir. Protagonistin, yapıtın başlığındaki figürle birebir aynı olması gerekli olmasa da pratikte bu, sık karşılaşılan bir durumdur.

Bir protagonistin karşı oyuncusu da Antagonist (Yunancı: ανταγωνιστής, antagonistís kelime anlamıyla "-e karşı hareket eden") olarak adlandırılır.