Prenses Mononoke ( Film Tanıtımı )

Hikaye şöyle başlar; antik çağlarda yeryüzü ormanlarla kaplıymış. Uzun çağlar boyunca tanrıların ruhları bu ormanlarda yaşamış. Yine o çağlarda insanlar ve tabiat uyum içinde kalmış. Ama zaman geçtikçe büyük ormanların çoğu yok edilmiş, geriye kalan son ormanlar da Ormanın Ruhu'na sadakat borcu olan hayvanlar, tanrılar tarafından korunurmuş.
Prenses Mononoke (Japoncası Mononoke Hime) isimli bu yapıt işte hikayede anlatılan, Japon mitlerindeki tanrılar ve şeytanlar çağına adanmış. Yaratıcısı Japon animasyon efsanesi Hayao Miyazaki olan bu film aynı zamanda Miyazaki'nin hatta animasyon tarihinin en önemli eserlerinden biri olarak görülüyor.

Filmi anlatmadan önce Japonya'da 16. yüzyıldan başlayan değişimden ve teknik ilerlemelerin toplumda yarattığı kaostan bahsetmek gerek. Ateşli silahların Japonya'daki etkisi kökleşmiş yapının çalkalanmasına yol açmış. İmparatorun askerleri ve samurayların zırhları ateşli silahlar karşısında etkisiz kalınca ülkede isyanlar, iç karışıklıklar baş göstermiş. Bir yandan derebeyleri, çeteler ve samuraylar arasındaki çatışmalar öbür yandan kaosla doğan ahlaki çöküntü... Sanayi ilerledikçe insanlar tabiatı hızla katletmeye de baş koymuş. Asıl çelişkilerin en büyüğü bu noktada çıkmış çünkü Japon dini tabiatın ta kendisidir.

Filme dönersek... Hikayeden yüzyıl önce imparator tarafından bozguna uğratılıp sürülen Emishi hanedanı tek bir köyde soyunu devam ettirmektedir. Ve hanedanın tek varisi de 18 yaşındaki Prens Ashitaka'dır. Huzur içinde yaşayan köye bir gün şeytana dönüşmüş bir yabandomuzu saldırınca Ashitaka köyü kurtarmak uğruna lanete bulaşır. Böyle olunca da son Emishi prensi gelenekleri gereğince saçını kesip bir daha dönmemek üzere laneti uzaklaştırmak için köyden ayrılır.

Yolculuğu lanetin geldiği yere, son orman tanrılarının ikamet ettiği dağlara doğrudur. Kırmızı geyiği Yakul'a atlayıp yola koyulur. Yol boyunca katliamlara, soygunlara tanık olur. Ülkede kalpler taşlaşmıştır.

Bir yandan da kolundaki siyah lanet izi giderek büyümekte, öfke ve korkuyla beslenerek güçlenmekte ve onu yavaş yavaş öldürmektedir. Tek umuduysa hayat alıp hayat veren Ormanın Ruhu'dur.

Ormanın Ruhu Japonca Shishigami olan geyik tanrıdır. İnsanların katliamından kurtulmuş son büyük ormanın koruyucusudur. Son tanrılar da bu ormanda yaşamaktadır. Eski çağlarda hayvanlar muazzam büyüklüktedir ve aynı zamanda bilge ve akıllıdırlar. İnsanlardan üstün olan bu eski hayvanlar o yüzden aslında tanrılardır. Fakat tanrılara güç veren tabiattır ve tabiat yok oldukça tanrılar da nesil geçtikçe daha da küçülmekte ve aptallaşmakta ve kaçınılmaz olarak eninde sonunda soyları insanların avladığı normal hayvanlara dönüşecektir.

Bu ormanda her ağacın bir ruhu vardır. Kodama isimli bu küçük ruhlara can veren de Shishigami'dir.

Ashitaka Shishigami'nin ormanına yaptığı yolculukta kendisini ormanın savaşçısı dev kurt Tanrıça Moro ve onun insan kızı Prenses Mononoke ile ormandaki ağaçları kesip demiri eritmekte kullanan derebeyi Leydi Eboshi arasındaki savaşın ortasında bulur.

Film asıl burada başlar. Bundan sonrasını da anlatmayacağım..
Ama birkaç kareyle bitirmek istiyorum.

Kaçınılmaz yok oluşu anlayan 500 yaşındaki bilge yabandomuzu tanrı Okkoto'nun kibirli ordusu... Savaş boyalarıyla son savaşa, ölüme koşuyorlar...

Shishigami geceleri dev bir ruha dönüşüp kalan son ormanlarını dolaşır. Ağaçlar öldürüldükçe ağlar, ama bunu insanlar değil bilge tanrılar duyar. Ormanın ızdırabı Shishigami'yi de Okkoto'yu da Moro'yu da çaresiz sona boyun eğmeye razı eder...

İmparator, samuraylar ve eski tip avcılar, tüfekli derebeylerine üstün gelmek için çareyi geyik tanrı Shishigami'nin kellesini elde etmekte bulur. Yaşam tanrısı Shishigami kafasını kaybedince hayat emen karanlık bir sele dönüşür. Orman da, ağaçlar da, ağaçların ruhları kodamalar da efsanelerdeki yerini alır...

Not: Miyazaki'nin esinlendiği ormanlar Honşu Adası'nın kuzeyinde bulunan Shirakami Sanchi Dağları (Beyaz Tanrı Dağları) ve el değmemiş ormanlarıdır.