PEYZAJ MİMARLIĞI HİZMETLERİ AÇIK VE YEŞİL ALAN DÜZENLEMELERİ BİTKİSEL UYGULAMA GENEL TEKNİK ŞARTNAMESİ

1. KAPSAM

1.1 Genel Tanım

1.2 İdare

1.3 Uygulamacı ( Yüklenici/Taşeron )

1.4 Kontrol ve Denetim

1.5 Şantiye Şefi

2. MALZEME

2.1 Genel Standartlar

2.2 Gübreler

2.3 Toprak Düzenleyiciler

2.4 Toprak

2.5 Bitkiler

2.6 Çim Tohumu

2.7 Hazır Çimen

3. MEVSİM

3.1 Genel Açık ve yeşil alan düzenleme işleri

3.2 Ekim ve Dikim İçin Uygun Koşullar

3.3 Ekim ve Dikim İçin Uygun Olmayan Koşullar

3.4 Çıplak Köklü Fidanların Dikim

3.5 Kaplı Fidanların Dikim

4. İŞLER VE İŞÇİLİKLER

4.1 Duyuru

4.2 Bitkisel Uygulama Plan Aplikasyonu

4.3 Makine ve Elle Yapılacak İşler

4.4 Mevcut Bitkilerin Korunması

5. ARAZİ BİÇİMLEME VE TOPRAK İŞLEME

5.1 Üst Toprağın Sıyrılması

5.2 Üst Toprağın Depolanması ve Bakımı

5.3 Alt Toprağın İşlenmesi

5.4 Üst Toprağın İşlenmesi

5.5 Toprağın Fiziki Yapısının Islahı ve Verimliliğin Arttırılması

6. DİKİM VE EKİM İŞLEMLERİ

6.1 Bitkisel Uygulama Plan Aplikasyonu

6.2 Fidan Çukuru Açılması ve Fidan Dikimleri

6.3 Fidan Dikilmesi

6.4 Çim Alan Tesisi

6.5 Özel Çim Yatağı Hazırlanması

6.6 Çim Tohumu Ekilmesi

6.7 Vejatatif Yöntemle Çim Alanı Tesisi

6.8 Çim Kesekleri ve Rulo Çim Döşenmesi

6.9 Yeni Tesis Edilen Çim Alanların Sulanması

6.10 Çimin İlk Biçimi

7. BAKIM ONARIM VE YENİLEME İŞLERİ

7.1 Genel Tanım

7.2 Yüklenicinin Bakım Sorumlulukları ve Süresi

7.3 Bakım İşleri







1. KAPSAM

1.1 Genel Tanım

Bu Şartname, peyzaj tasarımı uygulaması işlerinden yapısal olmayan, sadece toprakla kaplı alanlar üzerinde (çatı bahçeleri ve teraslar dahil) canlı bitki malzemesi ile yapılacak yeşil alan düzenlemesi ve genel ağaçlama çalışmaları için gerekli malzeme standartları ve işçiliğin kalitesi ile yapılacak işlerin teknik yöntemlerini kapsar.

1.2 İdare

İşveren İşin yapılmasına karar veren, hazırlanan proje ve ihale dosyası gereğince ihalesini yapan, sözleşmeyi imzalayan iş sahibi kişi yada tüzel kişiliği olan idare, kurum yada kuruluştur.

1.3 Uygulamacı ( Yüklenici/Taşeron )

Şartname'de tanımlanan hizmetleri yürütecek, Peyzaj Mimarlığı dalında uzmanlıklarını belgeleyen PMO Tescil Belgeli ve bu nitelikteki Peyzaj Mimarı çalıştıran yada bunların oluşturduğu tüzel kişiliklerdir.

1.4 Kontrol ve Denetim

Uygulamanın her aşaması, İdare/İşveren adına görev yapan Kontrol Amiri/Peyzaj Mimarı'nın denetiminde ve mesleki kontrollük hizmeti veren Proje Müellifi' nin direktifleri uyarınca, bu Şartname'ye göre yapılır.

1.5 Şantiye Şefi

Projesi, Özel Şartname ve iş programına uygun olarak, uygulamanın her aşamasının yürütülmesinden İdare'ye karşı, şantiyenin yönetim, güvenlik ve işleyişinden, İşveren ve Yüklenici' ye karşı sorumlu, PMO Tescil Belgeli Peyzaj Mimarı' dır.

2. MALZEME

2.1 Genel Standartlar

Yüklenici ; yapısal ve bitkisel peyzaj uygulama işlerini; hizmet sınıfı için şartnamesinde, proje ve eklerinde belirlenen malzeme ve işçiliğin mevcut en yüksek standardı ile TMMOB Peyzaj Mimarları Odası ile İşveren durumundaki özel ve resmi kuruluşlarının belirlediği ölçüt ve tanımlara uygun olarak yapacaktır.2.1.1 Bitkilerin Orijini Bütün bitkiler bitkisel projesinde ve şartnamesinde belirtilen bilimsel isimlerine ve istenilen özelliklere (form, renk, boy, yaş, kap tipi vb.) uygun olacak, standart üretim yapan yada depo satışı yapan fidanlıklardan sağlanacaktır.

2.1.2 Sertifika Kullanılacak bitkisel materyal (fidan, fide, çim tohumu) ile gübre ve kimyasal maddelerin, Şartname'de belirtilen niteliklere uygunluğunu kanıtlayacak ilgili kamu kuruluşlarınca (Tarım Bakanlığı, T.S.E...gibi) verilmiş olan belge ve sertifikalara sahip olmaları aranacaktır.

2.1.3 Su

Yapısal ve bitkisel peyzaj hizmetlerinin her aşamasında kullanılacak su, içme suyu standartlarında olacak ve İşveren/İdare tarafından sağlanacak ya da bedeli ödenerek getirilmesi sağlanacaktır. Özel kaynaktan alınacak suyun, fiziksel, kimyasal ve biyolojik analizleri yapılarak, kullanılması için Peyzaj Mimarı'nın ya da Kontrol Amiri'nin onayı alınacaktır.

2.1.4 Kimyasal Maddeler

Çevre düzenleme işlerinde kullanılacak her türlü kimyasal maddeler (yabani ot öldürücü/herbisid, böcek öldürücü/insektisid mantar öldürücü/fungisit ilaçlar ile bitki besin maddeleri, büyümeyi ve toprağı düzenleyici maddeler vb.) canlıları ve çevreyi olumsuz yönde etkilemeyeceği kanıtlanmış, Tarım Bakanlığı Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü onayından geçmiş olacaktır.

2.2 Gübreler

2.2.1 Organik Gübre

Tamamen ayrışmış (dekompoze olmuş, tam fermente olmuş) ahır gübresidir. Aynı gübre için kullanılan 'tam yanmış ahır gübresi' de, aerobik koşullarda fermente olmuş ahır gübresi anlamına gelir.Organik gübrenin içinde çürümeden kalmış hiçbir sap, saman, tohum, yaprak, kağıt vb organik maddeler ya da taş ,kum, çakıl, toprak, metal ve plastik parçalar gibi yabancı maddeler bulunmayacak, hiç bir fena koku yaymayacak, koyu kahverenginde, yeterince nem içerecek, elenebilecek nitelikte olacak, tozacak kadar kuru ve kesekli olmayacaktır.

2.2.2 Kimyasal Gübre

Kimyasal yolla fabrikada üretilen ve belli başlı bitki besin maddelerinden azot(N), fosfor(P) ve potasyum(K) içeren, toprağa atıldığında, suda eriyerek bitki kökleri tarafından alınabilen bileşiklerdir. İz elemenler ve bitkide büyümeyi düzenleyen bileşikler de, bu kapsamda ele alınacaktır. Şartname gereği ya da Yüklenicinin sorumluluğunda kullanılabilecektir.

2.2.3 Sıvı Gübreler

Eriyik halde bulunan ve temel besin maddelerinin yanında mikrobesin maddelerini de içeren ve önerilen oranlarda su ile karıştırılarak bitkilerin yapraklarına püskürtülerek uygulanan karışımlardır.Kimyasal ve sıvı gübreler çevreyi olumsuz yönde etkilemeyecek, ilgili Kamu Kuruluşu onayından geçmiş ve belgelenmiş olacaktır.

2.3 Toprak Düzenleyiciler

Toprağın verimliliğini arttırmak, su tutma kapasitesini ve fiziksel yapısını iyileştirmek amacıyla toprağa çeşitli oranlarda karıştırılan organik ya da inorganik kökenli malzemedir. Peyzaj Mimarı tarafından teknik özellikleri ve kullanma yöntemi tanımlanarak ya da Yüklenicinin önerisinin onaylanması sonrasında kullanılacaktır.

2.3.1 Bitkisel Çürüntü (Kompost)

Yapraklı ağaçlardan (kayın, meşe, gürgen, kestane, akça ağaç vb) oluşan koru yada ormanların tabanında, dökülmüş yaprak ve dalların tam çürümesi (dekompoze olması) sonucu oluşmuş ve içinde hiçbir sağlam yaprak, dal vb yabancı madde bulunmayan organik katmandır.Hiçbir zaman ibreli ağaç korulukları ve ormanlarından ya da 'erica' fundalıklarından alınacak bitkisel çürüntü, kompost olarak kullanılmayacaktır.

2.3.2 Torf

Torf, havasız koşullarda, su altında kısmen parçalanmış durumda korunmuş, sazlık yada bataklık bitkilerinin kalıntılarıdır. Steril, lifli yapısı nedeniyle çok su tutan ve asit karakterli organik bir malzemedir. Peyzaj Mimarının önerisi doğrultusunda, çiftlik gübresi ile karıştırılıp fermente olması sağlanarak, tüf, pomza mıcırı ya da kum ve tarımsal perlitle karıştırılarak kullanılabilir.

2.3.3 Perlit

Perlit gri beyaz renkli volkanik bir taştır. Kırılıp elenir, özel fırınlarda genleştirilip patlatılarak, küçük süngerimsi yapıda, çok hafif bir malzeme üretilir. Çok su tutan, ısı geçirgenliği ve özgül ağırlığı çok düşük olan perlit, yüksek derecede ısıtıldığı için de sterildir.Özel şartnamesinde belirtilen yada Peyzaj Mimarının önerdiği miktarlarda kullanılarak; toprak karakterinin iyileştirilmesi, çim ekimi, çiçek kasaları ve çatı bahçeleri için harç hazırlanması, ısı yalıtımı ve hafif beton üretimi amacı ile kullanılabilir.

2.3.4 Kum

Toprak karakterinin iyileştirilmesi ve üretim ortamı hazırlamak üzere kullanılacak dere kumu, en fazla 1.5 mm. boyutunda, dişli ve temiz olmalı, çok az silt içermeli, kireç ve tuz bulundurmamalıdır.Drenaj kanalları içine ya da çiçek kasalarının altında kullanılacak kum 3-7 mm çapında yıkanmış, eş boyutlu ve yuvarlak olması tercih edilmelidir.

2.4 Toprak

2.4.1 Üst Toprak

Üzerinde tarım yapılmasa da, açık bir arazide açılan toprak profiline bakıldığında; A Horizonu, en üstte, içinde bitki köklerinin geliştiği, havalanması nedeniyle aerobik mikroorganizmanın yaşadığı, alttaki katmana göre daha koyu renkli toprak tabakasıdır. Derinliği, üstünde daha önce yapılan tarım kültürüne göre değişen ve 25 cm' yi geçmeyen toprak tabakasıdır.Üst toprağın içinde, bir boyutu 50 mm' yi geçen taş, çakıl ve kireç parçaları ile akaryakıt sızıntısı, katran, yağlar ve yağlı maddeler ile moloz, plastik ve pis atıklar kesinlikle bulunmayacak, bunlarla bulaşık olmayacaktır. Üst toprağın içinde bir boyutlu 50 mm' den az taş ve çakıllar, ağırlık olarak en çok %15 oranında bulunabilir. Üst toprağın pH değeri 6,0 ile 7,5 arasında olacaktır. Ekim ve dikim amacıyla gerekli minimum üst toprak derinlikleri : Çim alanlarda en az 15 cm, çalı dikim alanlarında en az 40 cm olacaktır.

2.4.2 Alt Toprak

Sahanın ana kayası ile üst toprak tabakası arasında kalan, otsu bitkilerin köklerinin gelişmediği, dolayısıyla toprak mikroorganizmalarının yaşamadığı, rengi üst toprağa göre daha açık toprak katmanıdır. Alt toprak dolgusu için, kireç kongresyonlarının yoğunlaşmadığı B horizonu ile C horizonunun üst kısmının kullanılması yerinde olacaktır.

2.4.3 İkincil Nitelikte Toprak

Alt toprak niteliğinde yada kısmen üst toprakla karışmış alt toprak ile çok fakir yada niteliksiz diğer topraklardır. Yalnız alt toprakta yapılacak dolgu ve tesviye işlerinde, Peyzaj Mimarının onayı ile kullanılır. Alt toprak dolgusu amacıyla çok killi yada çok kumlu toprakların tek başına dolgusundan kaçınılmalı, karıştırma işlemi yapılması halinde kullanımına izin verilmeli, içinde inşaat atıkları ve istenmeyen kaya, organik atıklar bulundurmamalıdır.

2.5 Bitkiler

Burada, bitkilerin sadece peyzaj tasarımı ve Çevre Düzenleme Projeleri'nin bitkisel uygulama işlemleri açısından gerekli özellikleri tanımlanmıştır.

2.5.1 Yapraklı Ağaç, Ağaççık ve Çalılar

2.5.1.1 Yapraklı Ağaçlar

Tam büyüdüğünde, toprak yüzeyinden 2,50 m. ye kadar yan dalları budanmış, 2,50 m.den sonra dallanarak taç yapmış, ortalama erişkin boyları aşağıda verilen çok yıllık odunsu bitkilerdir. Yol ağacı olarak kullanılmamak koşulu ile kök boğazından yada buna çok yakın bir noktadan itibaren, bir kaç gövdeli olarak yetiştirilmiş ve budamadan soliter kullanım için hazırlanmış olabilirler.

2.5.1.2 Yapraklı Ağaçcıklar

Küçük yapraklı ağaçlar ya da bazı büyük çalılar, ağaçcık şeklinde terbiye edilebilirler. Dallanma noktasına kadar temiz gövde uzunlukları l.5-2.0 m olmalıdır. Fidanlar, soliter kullanım için kök boğazından itibaren birkaç gövde geliştirerek yetiştirilmiş olabilirler.

2.5.1.3 Yapraklı Çalılar

Kök boğazından dallanarak, toprak yüzeyinden itibaren kitle oluşturan, çok yıllık yapraklı bitkilerdir.

2.5.1.4 Yapraklı Bitki Boyları

Her bitkinin ideal boyutları, türüne ve yetiştiği toprak, iklim ve bakım koşulları ile diğer bitki ve yapılara göre bulunduğu konuma ve bakım şartlarına bağlıdır. Türkiye genelinde ekolojik farklılıklar dikkate alınarak, aşağıdaki ölçüler, ortalama değerler olarak kabul edilmelidir. Büyük Yapraklı Ağaçlar 18.0 m ve daha boylu Orta Boy Yapraklı Ağaçlar 10.0 m-18.0 m yükseklikte K. Boy Yapraklı Ağaçlar 4.0 m-10.0 m yükseklikte Büyük Çalılar 3.0 m ve daha boylu Orta Boylu Çalılar 1.5 m-3.0 m yükseklikte Küçük Çalılar 1.0 m-1.5 m yükseklikte Bodur Çalılar 0.3 m-0.6 m yükseklikte Sürünücü ve Yayılıcılar 0.3 m-0.6 m yükseklikte

2.5.2 İbreli Ağaç

Ağaççık ve Çalılar İbreli ağaç ve ağaççıklar budanmadığından, yerden itibaren çıplak gövde yüksekliği yerine, tam yetişkinlerin ortalama boyları verilmiştir. Büyük Ağaçlar 18.0 m ve daha boylu Orta Boy Ağaçlar 10.0 m- 18.0 m yükseklikte Küçük Ağaçlar 4.5 m- 9.0 m yükseklikte Büyük Çalılar 3.0 m ve daha boylu Orta Boy Çalılar 1.5 m- 3.0 m yükseklikte Küçük Çalılar 1.0 m- 1.5 m yükseklikte Bodur Çalılar 0.3 m- 0.6 m yükseklikte

2.5.3 Fidanlar

2.5.3.1 Genel Özellikler

Bitkisel uygulama çalışmalarında kullanılacak fidanlar, çok iyi kök, muntazam ve sağlam gövde geliştirmiş, çatlak, kırık, kopuk, sıyrık yara ve hasar bulunmayacak; hastalık, zararlı ve virüsle bulaşık olmayacaktır.

2.5.3.2 Üretim Yeri

Bütün bitkiler, proje alanına en yakın bir fidanlıktan, Peyzaj Mimarı'nın onayı ile kendi fidanlığından ya da işverenin göstereceği başka bir kaynaktan sağlanabilir. Peyzaj Mimarı gerek gördüğünde, getirilen fidanların yetiştirildiği yere ait belge gösterilmek zorundadır.

2.5.3.3 Fidan Standartları Çevre düzenlemelerinde kullanılacak fidanlar aşağıda tanımlanan standartlarda olacaklardır.

2.5.3.3.1 Çalı Fidanı Standartları

Çalılar dallanmış, yatay ve dikey büyüyen, tek bir dominant dal üzerinde küçük dallara ayrılan, toprak seviyesinden çıkan dikey sürgünleri, sarılıcı, yayılıcı ve tırmanıcı gibi çok farklı niteliklere göre farklilaşırlar. Bitki cins ve türlerine göre ayrı ayrı tanımı ve fidan kabının litre cinsinden hacmi, fidan boyu, hangi üretim yöntemleriyle üretilmiş olduğu, bitkisel uygulama projeleri ve teknik raporlarda Proje Müellifi Peyzaj Mimarı tarafından ayrıntılı olarak belirlenmiş olacaktır.

2.5.3.3.2 Ağaç Fidanı

Standartları Şartname ekinde içinde yer alan çizelge ve çizimlerde, çok ve tek gövdeli, yaşlı ve genç, yol ağacı ve soliter yetiştirilmiş fidan standartları ayrı ayrı ve ayrıntılı olarak verilmiştir.

2.5.3.4 Hasar Görmüş Fidanlar

Fidanlar özenle ambalajlanıp, nakil için her tür koruma önlemi alınmasına karşın kök, dal ve sürgünlerden kırılıp zarar görenler temizlenecek, dikiminde sakınca görülenler ile ağır hasar görenler dikilmeyecektir.

2.5.3.5 Fidan Etiketleri

Dikim için sağlanan bitki türlerinin kolayca tanınması ve karışıklık olmaması için fidanlar etiketlenecektir. Etiketin dış koşullara dayanıklı bir malzemeden yapılması, yazının silinmemesi ve etiket boyutlarının; bitki türü, türkçe ve latince ismi yazılabilecek büyüklükte olması gerekir. Bir demet ya da küme halindeki aynı cins ve tür fidanlardan yalnız iki tanesine, tek bitkilerin ise her birine ayrı ayrı etiket bağlanacaktır. Etiketler, fidanlar dikilip geçici kabul yapılıncaya kadar kalacaktır.

2.5.3.6 Fidan Kazığı (Herek, Ağaç Hereği )

Fidan kazığı, yapraklı ağaç fidanı dikiminde, fidanı tutmak ve rüzgarın olumsuz etkilerinden korumak için kullanılan, düzgün büyümüş, alt ucundaki çapı en az 5 cm kestane yada meşe baltalıklarından elde edilmiş sert ağaç sırıklarıdır.Hereğin toprağa çakılacak ucu sivriltilecek ve alt ucundan itibaren toprak dışında kalacak 20 cm.lik kısmına, bitkilere zarar vermeyecek bir ahşap koruyucu sürülmüş olacaktır.

2.5.3.7 Ağaç Bağı

Dikilen fidanı kazığa bağlamak için kullanılan, branda bezi, özel pamuklu kaytan, yumuşak kauçuk yada eşdeğer bir malzemeden yapılmış, fidan gövdesine sürtünmeyle zarar vermeyen, fidana ve kazığa sekiz şeklinde bağlanan, uçları fidan ve herekten uzakta kalabilen ve dış koşullara dayanıklı malzemedir.

2.5.4 Çit Bitkileri

Çalılar niteliklerinde olacaktır. Çitin istenen boyutlarının düzgün biçimde oluşumu amacı ile fidanların aynı fidanlıktan, aynı cins ve türden, aynı üretim yöntemiyle çoğaltılmış benzer form ve boyda olması sağlanmalıdır.

2.5.5 Yumrulu ve Soğanlı Bitkiler

Üretim materyali temiz sağlam hastalık ve zararlılardan arındırılmış olacak, yaralanmış yada ezilmiş yumru ve soğanlar kesinlikle dikilmeyecektir.

2.5.6 Çok Yıllık Otsu Bitkiler (Perennialler)

Bulundukları yerde en az bir yıl büyütülmüş ya da saksı içinde yetiştirilmiş, çok iyi köklenmiş sağlıklı gelişmiş, tercihen üzerinde çiçekleri bulunan bitkiler olacaktır.

2.5.7 Mevsimlik Bitkiler Gelişimini bir-iki vegetasyon döneminde tamamlayan, belirli aylarda çiçek açan otsu bitkilerdir. Fidelerin, sağlıklı tohumlardan üretilmiş, dikim önce şaşırtıldığı yerde en az iki hafta büyümüş; tutma şansını artırmak için henüz çiçek açmamış olanları yeğlenmelidir. Fincan saksı yada poşetlerde yetiştirilerek pazarlanan fidelerde kök, dal ve yaprakların kuvvetli, her bakımdan sağlıklı olmaları yanı sıra çiçek açmış olmaları istenir.

2.5.8 Güller

Güller en bodurundan, ağaçcık ve sarmaşık çeşitlerine, yabani türden çok sayıda melezlerine kadar, sayısız niteliklerde bulunduklarından; bunların ayrı ayrı tanımı, her projede müellifi tarafından yapılmış olacaktır. Çalılar için belirtilmiş nitelikler, güllerde de bulunacaktır.

2.5.9 Sarmaşıklar

Yetiştirildiği fidanlıkta, en az 1.50 m. boyunda bir kamış ya da çubuğa sardırılarak yetiştirilmiş odunsu bitkilerdir. Dikim yerinde birbirinden ayrılması ve istenen yönde terbiye edilmesi mümkün olmayacak kadar dal ve sürgünleri birbirine sarılmış ve karışmış sarmaşıklar kullanılmayacaktır.

2.6 Çim Tohumu

Çim saha tesisi için, alanın kullanma şekli ve amaçları, bakım şartları, meyli, bakarı, ışık ve gölge koşulları ile toprağın cinsine göre projesinde önerilmiş uygun çim tohumu karışımları ya da tek cins tohum siparişi öncesi, çimlenme testi ve sertifika istenecek, peyzaj mimarının yazılı onayı ile tohum siparişi verilecektir. İhale süresi boyunca her ekim mevsimi için taze tohum satın alınacaktır.

2.7 Hazır Çimen

Kullanılacak hazır çimen; temiz doğal çayırlık ya da özel yetiştirilmiş çim alanlarda, iyi köklenmiş, sap ve yaprakları sağlam, iyi elyaflı, keçeleşmemiş, içinde ölü çimen ve yabani ot bulunmayan, hastalıksız, bir önceki büyüme mevsiminde yabani ot öldürücü (herbisit) ler ile ilaçlanmış, düzenli kesim ve bakım yapılmış olacaktır.İnce çim saha tesisi için kullanılacak hazır çimen ayrı ve özel yetiştirilmiş, genel özellikleri yukarıda belirtildiği gibi olacak; ancak, çok ince yapraklı varyetelerden oluşacak ve bu türler, projesinde istenilen oranlarda bulunacaktır.Yüklenicinin kullanacağı hazır çimen alanı Peyzaj Mimarının yerinde yapacağı incelemeden sonra yazılı olarak onaylanacaktır. Yerinde inceleme yapılamayacak durumlarda, Yüklenici tarafından söküme başlamadan önce, proje sahasına en az 5 m2' lik bir örnek getirerek, Peyzaj Mimarının onayı alınacaktır. Futbol sahaları, çim tenis kortları, golf alanları vb. Özel çim yapım tekniği gerektiren alanların oluşturulması amacı ile özel teknik şartname ve detaylar aranacaktır.

3. MEVSİM

3.1 Genel Açık ve yeşil alan düzenleme işleri (toprak işleme, bitki sökümü ve dikimi, tohum ekimi vb,) uygun mevsimde, uygun hava ve toprak koşullarında gerçekleştirilecektir.

3.2 Ekim ve Dikim İçin Uygun Koşullar

Fidan dikimi ve tohum ekimi için toprağın fiziksel yapısının kolay işlenebilir, dökülgen ve kolaylıkla ufalanan, hafif nemli olduğu ve havanın açık, bulutlu yada parçalı bulutlu olması uygun koşulları oluşturur.

3.3 Ekim ve Dikim İçin Uygun Olmayan Koşullar

Yıl boyunca, hangi mevsimde olursa olsun, sıcaklığın uzun süre sıfırın altına düştüğü donlu günlerde, havanın sıcaklığı ne olursa olsun toprağın donmuş bulunduğu günlerde, şiddetli soğuk ve kurutucu rüzgarların estiği günler, şiddetli yağışlı dönemlerde, toprağın suya tam doymuş, çamurlu yada su basmış olduğu günlerde arazide hiçbir çalışma yapılmayacaktır.

3.4 Çıplak Köklü Fidanların Dikim

Zamanı Orta Anadolu koşullarında, çıplak köklü fidanlar, işin başladığı yılın Kasım ayı başından, bunu izleyen takvim yılının Mart ayı sonuna kadar sökülüp dikilebilir. Ege ve Akdeniz Bölgeleriyle Doğu Karadeniz sahil şeridinde çıplak köklü bitkiler sadece işin başladığı yılın Aralık ayı başından, bunu izleyen takvim yılının Şubat ayı sonuna kadar sökülüp dikilebilir. Soğuk depolama olanağı yaratılarak, dikim döneminin uzatılması ile maliyetin aşağı çekilmesi denenmelidir.

3.5 Kaplı Fidanların Dikim

Zamanı Kök sistemi ve bitkinin yaşıyla orantılı boyutlarda bir kap içine alınarak, en az 12 ay büyümüş bitkiler, Peyzaj Mimarının onayı ile madde 3.3 de belirtilen günler ve hava koşulları dışında, yıl boyunca her istenilen zaman ve yerde dikilip gelişmeleri sağlanabilir.

4. İŞLER VE İŞÇİLİK

4.1 Duyuru

Yüklenici herhangi bir çalışmaya başlamadan (planın araziye aplikasyonu, arazi biçimleme, toprak hazırlığı, tesviye, dikim, çim ekimi işleri vb gibi) Peyzaj Mimarına en az 48 saat önceden yazılı duyuruda bulunacaktır.

4.2 Bitkisel Uygulama Plan Aplikasyonu

Altyapı ve alan kullanım birimlerine ilişkin yapısal uygulama işleri tamamlanıp, üst toprağın; çevresindeki yol, otopark, kaldırım, bordür, havuz vb. peyzaj yapıları bitmiş kotlarında serilmesi, kaba tesviyesi bitkisel uygulama teknik şartnamesine uygun olarak arazinin ekim ve dikime hazırlık işlemleri yapılıp, ağaç, çalı ve çiçeklerin dikim yerleri ile çim ekim alan sınırları çizilerek, bitkisel uygulama işlemleri tamamlanacaktır. İşaretlemede kullanılacak kazıklar üzerine; bitki tür ve cinsleri ile boy tanımları yazılarak fidanların dağıtımı sonrasında plan ve etiketlerle uygunlukları kontrol edildikten sonra dikime geçilecektir.

4.3 Makine ve Elle Yapılacak İşler

Bu şartnamede tanımlanan tüm işler, projesinde ve özel şartnamelerinde belirtildiği biçimde yada keşfe esas birim fiyat ve tarifleri dikkate alınarak, onaylanacak uygun makineler kullanılarak yada elle yapılacaktır. Mevcut ağaçların altında ve çok yakın çevresinde, dar yerlerde yada her hangi bir nedenle makine ile çalışmanın mümkün olmadığı hallerde işler elle yapılacak, Yüklenici fiyatlarını buna göre belirleyecektir. Uygulama sırasında, alanda makineli çalışmaların yapılmasından sonra elle yapılacak işlerin yapımına geçilecek zorunlu olmadıkça elle küçük alanlara ve önceden elle çalışma yapılan alanlara makine sokulmayacaktır. Çapalama, ot temizliği ve gübre karıştırma gibi işlerde tek akslı bahçe kültüvatörü kullanımı ile hizmetin hızlı ve sağlıklı yapılması sağlanmalıdır.

4.4 Mevcut Bitkilerin Korunması

4.4.1 Genel Plan, proje, şartname, metraj ve keşiflerde belirtilmiş olmasa da Yüklenici, Peyzaj Mimarının yazılı talimatı olmaksızın mevcut hiçbir bitkiyi kesmeyecek yada söküp alandan uzaklaştırmayacaktır.

4.4.2 Koruma

Yüklenici, sözleşme süresi boyunca, alan içindeki tüm bitkileri kasıtlı ya da kasıtsız her türlü müdahaleye karşı korumak, makine ve araçlara, kök bölgesi sıkışmaları ve yangın için gerekli ve yeterli önlemlerin alınması ve verilen zararların tazmininden sorumlu olacaktır.

4.4.3 Budama ve Zedelenme

Yüklenici, Peyzaj Mimarından önceden izin yada onay almaksızın mevcut ve yetişmekte olan ağaçlardan dal kesmeyecek, budanmayacak ya da köklerde zedeleye yol açabilecek bir işlem yapmayacaktır.

4.4.4 Mevcut Bitkilerin Korunması

Yüklenici, mevcut ağaç, çalı ve çitlerin 3.0 m' ye kadar çevresine hiçbir toprak, moloz, çöp yada inşaat malzemesi yığmayacaktır. Çalı ve çitlerin 3.0 m' ye kadar çevresinde ve ağaçların taç izdüşümü içinde ateş yakılmaması için gerekli önlemleri alacaktır.Zorunlu hallerde kök bölgesinin zarar görmemesi için koruyucu ahşap kaplama yapılarak önlem alınacaktır.

4.4.5 Mevcut Çim Sahaların Korunması

Projesinde korunması öngörülmüş mevcut çim sahalar, yer teslim tutanağı ile Yüklenici tarafından devralınacak ve kesin kabule kadar kendisi tarafından bakılacaktır. Projesi ve şartnamede öngörüldüğü taktirde, mevcut çim alanlar, Yüklenici tarafından ıslah edilecek, Peyzaj Mimarının onaylayacağı kompoze gübre, yabani ot ilacı, toprak düzenleyici, kum, organik gübre vb kullanarak mevcut alan ıslah edecektir.

4.4.6 Hazır Çimen Sökülmesi

Peyzaj Mimarının onaylayacağı iyi nitelikli çim alandan elle ya da onaylanacak kesme makinesi ile köklerin en az 8 cm yüksekliğinde ve en az 30x30 cm boyutlarında muntazam kareler halinde kesilerek kasa yada paletler üzerine yerleştirilecektir. Keseklerin yığma yüksekliği 1.0 m' den fazla olmayacaktır. Çim kesekleri asıl yerine 3 gün içinde döşenmeyecekse, gölgedeki bir yere geçici olarak döşenerek koruma altına alınacak ve her gün en az bir kere sulanacaktır.

4.4.7 Eski ve Yeni Çim Alanların Kaynaşması

Mevcut çim alanlarına bitişik ve devamı olan sahalarda çim ekilirken, toprak işleme işleri mevcut çimenliğin en az 60cm içinde başlayacak ve her iki çim alanın birbirine kaynaşması sağlanacaktır.

4.4.8 Sahanın Temizlenmesi

4.4.8.1 Otsu ve Odunsu Bitkilerden Arındırma

İlk toprak işlemesinden hemen önce, alanda mevcut her türlü yabani ot ile kaldırılması kesinleşmiş çalı ve ağaçlar, el yada makineyle dipten kesilecek, artıklar alan dışına atılacak ya da uzak bir köşede yakılarak külleri alana serpilecektir. Korunmasına karar verilen ağaç ve çalılara zarar vermemek koşulu ile alanın yabani otlardan arındırılması işlemi, Peyzaj Mimarının onayı ile bir ot öldürücü ilaç kullanılarak yapılabilir. Yüzeysel temizlik sonrası bitkiler sürgün vermeden, toprak işlenerek kökler açığa çıkarılarak, kuruması sağlanacaktır. Saz, kamış ve ayrık gibi kökleri derine giden bitkiler teker teker, yeniden sürgün vermeyecek şekilde sökülerek yakılacak yada uzaklaştırılacaktır.

4.4.8.2 Taş ve Molozdan Arındırma

Otsu ve odunsu bitkilerin temizlenmesinden sonra yada bu işlemle birlikte, herhangi bir toprak işlemesine başlamadan önce, proje sahasında mevcut bütün iri taş, çakıl, tuğla, beton parçaları, metal, tahta, moloz ve çöpler toplanarak uzaklaştırılacaktır.

4.4.9 İşlenmesi

4.4.9.1 Mevcut Üst Toprağın İşlenmesi

İşlenecek sahanın yüzeyi otsu ve odunsu bitkilerden, taş ve molozlardan arındırıldıktan sonra, mevcut üst toprak, kendi ortalama derinliğinin tamamı kadar ya da üst toprağın çok derin olması hallerinde en fazla 20cm derinliğinde bellenecek ya da pullukla sürülecektir. Üst toprak işlenirken, bel yada pulluğun ucu alt toprağa dokunmayacak, alt toprak hiçbir suretle üste çıkmayacak ya da üst toprakla karışmayacaktır. Alanda kalmış otsu ve odunsu bitkiler ile daha önce ekili ürün kalıntıları toprağa gömülecek yada, kökleri toprak yüzüne çıkarılarak kurumaları sağlanacaktır. Bellenerek yada sürülerek alt-üst edilmiş üst toprak, ucu sivri tırmıklı bir kültivatör, dişli tırmık, diskaro yada bir kaz ayağı ile parçalanarak, tesviyeye uygun, ufalanmış bir yapıya getirilecektir. Üst toprağın aşırı ıslaklığı nedeniyle çamur ya da kuruluğundan dolayı alet işlemez sertlikte yada işlendiği zaman çıkan toprak keseklerinin dağılmadan kaldıkları hallerde toprak işlemesi yapılmayacaktır.

4.4.9.2 Üst Toprağın Bellenmesi

Her türlü yabani ot, taş, moloz, çöp vb maddelerden temizlenmiş üst toprak, 20cm derinliğinde bellenecek, çıkan kesekler kırılacak, ufaltılacak, çıkabilecek yabani otlar ve boyu 5cm' yi geçen taş, metal , tahta vb yabancı maddeler toplanacaktır. Belleme işlemi, üst toprak tavında iken yapılacaktır.

4.4.9.3 Üst Toprağın Çapalanması

Bellenmiş üst toprak el çapası yada çapa makineleri ile yüzeyden çapalanarak en büyüğünün çapı 3cm' yi geçmeyecek şekilde parçalanacak, çıkan yabani ot, taş, çakıl, moloz vb yabancı maddeler tırmıkla ayrılarak sahası dışına atılacaktır. Çapalama toprak tavında iken yapılacak, mümkünse çiçek dikim alanlarına elek üstü gübre atılarak toprağa karışması sağlanacaktır.

5. ARAZİ BİÇİMLEME VE TOPRAK İŞLEME

Peyzaj Mimarlığı'nın temel ve teknik yönü olan Peyzaj Mühendisliği; ,hazırlanan Yapısal Uygulama Projesi ve Grading Plan'ın araziye aktarılarak mekanın üç boyutta oluşumunda gerekli tüm çalışma ve uygulanan teknik yöntemleri kapsar. Topoğrafik yapının ortaya koyduğu özelliklerin yorumu ve arazinin ileriye yönelik gelişmelere yanıt verecek bir yapıya kavuşturulması amacı ile tasarımın gerektirdiği formlara, tesviye eğrileriyle tanımlanan yükseltilere, yapı ve yollar için belirlenen kodlara getirmek üzere, arazi üzerindeki tüm teknik hizmetler ile kazı ve dolgu işlemlerine yönelik Iş ve işçiliğin boyutları belirlenip tanımlanır. İnşaat Mühendisi, Harita Mühendisi, Makine Mühendisi, Kültür Teknik Uzmanı, Elektrik Mühendisi gibi meslek elemanları desteğinde, Peyzaj Mimarı tarafından arazideki toprak hareketleri, hizmetin devamı süresince izlenerek, yapısal uygulama projesinin aplikasyonu ile inşaatın gerçekleştirilmesine ve yapı temel kotlarına uygun olarak arazide yapılacak KAZI ve DOLGU işlemleri gerçekleştirilir. Altyapıya ilişkin galeri, menfez, rogar ve her türlü tesisat kanalları ile yapı giriş ve çıkışlarının oluşturulması için gerekli teknik, teknolojik destek yanı sıra İş organizasyonu, ödeme planı, zamanlama ve işgücü programlaması hizmetleri yürütülür. Bitkisel uygulama amacıyla ayrılan alanlarda, toprak yüzeyinin bitkisel toprağın serilmesine uygun kotlara ve bitki dikimi için hazır duruma getirilmesi, inşaat atıkları ve istenmeyen bitkisel malzemenin kaldırılması sağlanır. Bu işlemlerin yapısal uygulama alanları ile birlikte çözümlenmesi yada inşaat süresince aşamalı olarak toprak yüzeyine amaçlanan formun kazandırılması ve atıkların alandan uzaklaştırılması sağlanır. Arazi biçimleme çalışmaları sonrası proje alanı, çevresindeki doğal yapının benzeri yada özenle tasarlanıp, uygulanmış gelişkin bir örneği olarak yaratılabilir. Alanda mevcut bir vadi, kayalık, yamaç yada düz bir alan, yeniden yorumlanıp yaratılabilir. Temel Grading yada Arazi Biçimleme Uygulaması sonrasında, planlama alanının yapısal uygulamaya ayrılan bölümleri dışında kalan, BİTKİSEL UYGULAMA alanlarında, toprağın EKİM ve DİKİM işlemleri için hazırlığı amacı ile alt toprağın işlenmesi, kaba tesviyesi yapılarak uygun kotlara ve yüzey formuna getirilmesi, bitkisel toprak serilmesi ve bitki gelişimi için toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik yönden optimum çevre koşullarının yaratılmasına yönelik tüm teknik hizmetler ile işlemler ve işçiliğin verilmesinin yöntem ve genelde teknik çözümlerini üretir. Sonuç da, sağlanan teknik olanaklarla araziye kimlik kazandırma çabaları; Peyzaj Mimarı'nın bilgi birikimi ve deneyiminin alana yansıması olarak görüntülenir. Yapısal uygulama, altyapı, arazi biçimleme ve bitkisel uygulama projesinde gösterilen son şekli kazandırılmış olan arazi üzerinde; yapısal tesislerle uyum düzeltmeleri sonrası, bitkisel uygulama çalışmaları tamamlanır.

5.1 Üst Toprağın Sıyrılması

Bir inşaat sahası/şantiyede de, inşaatı izleyen çevre düzenleme işlerinin aynı Yüklenici tarafından yapılması halinde, genel yüklenicinin inşa edeceği bina, yol ve sert malzeme ile kaplanacak yüzeylerin altında kalacak, dolgu yapılarak biçimlendirilecek alan içinde kalan ya da biçimleme sırasında kazılıp kaydırılacak toprak kitlesinin oluşturduğu alanlar işaretlenir. Sözleşmesinde ya da buna bağlı belgelerde belirtilen hallerde, ilgili planlarında belirtilen kodlarda arazinin tesviyesi için derin ve büyük kazılar yapılması gerekli yerlerden; beton, taş ya da benzeri malzemeyle kaplanacak alanlardan; şantiye ya da depo alanlarından, inşaatın başlaması öncesinde toprak yüzeyi temizlenerek üst toprak tümüyle sıyrılacaktır. Sıyrılan üst toprak, tekrar kullanılmaya hazır vaziyette yüksekliği 1.50 m' yi geçmeyen kümeler halinde toplanacaktır. Bu şekilde bekleyen üst toprağın alt toprakla, çimento, kireç, petrol, yağ, katran vb maddelerle bulaşmaması için, Yüklenici gerekli önlemleri alacaktır.

5.2 Üst Toprağın Depolanması ve Bakımı

Tekrar kullanılmak üzere yığılmış toprak kümelerinin yüksekliği 1.50 m' yi geçmeyecek, sahadan hiçbir şekilde üst toprak uzaklaştırılmayacak, herhangi bir şekilde gömülmeyecek, işin sonunda artan üst toprak Peyzaj Mimarının direktifi uyarınca değerlendirilecektir. Bekleyen üst toprağa kirletici ve yabancı maddelerin karışmaması için Yüklenici, her türlü önlemi alacak, toprak kümelerinde yabani ot gelişimi engellenecektir. Çıkan yabani otların tohum vermeden uzaklaştırılması için toprağa vaktinde etkisini gösterecek bir herbisid/ot öldürücü ilaç uygulayacaktır.

5.3 Alt Toprağın İşlenmesi

5.3.1 Alt Toprağın Islahı

Bir alanın drenaj durumunun ıslah edilmesi gerektiği hallerde, plan, proje ve ilgili raporlarında belirtilen yerlerde, alt toprak yüzeyi, bir traktöre bağlanmış alt toprak işleyici ile, hafif topraklarda 75 cm, ağır ve killi topraklarda 50 cm aralıkla, sahanın eş yükselti eğrilerine dik yönde sürülerek toprak yerinde kabartılacaktır. Bu işlem sırasında alt toprak kendi yerinde ufalanmış olacak, üstündeki üst toprağa karışmayacaktır. Alt toprak işlemesi, o sahada üst toprak daha önce sıyrılmışsa ya da yoksa, alt toprak takviyesi yapılıp arazi projesindeki kotlarına getirildikten sonra yapılacaktır.

5.3.2 Alt Toprak Tesviyesi

Formu ve kotları değiştirilmek durumunda kalan alanda, üst toprağın sıyrılmasında sonra, alt toprak üzerine istenilen kotlara gelinceye kadar, benzer bir alt toprakla dolgu yapılıp sıkıştırıldıktan yada kazılarak fazla toprak alındıktan ve kabaca düzeltildikten sonra, sıyrılan üst toprak yeniden alana serilecektir. Alt toprağın inşaatın genel yüklenicisi tarafından tesviye edilmesi halinde, genel yüklenici alt toprağın tesviyesi; çevredeki yol, tretuvar, refüj gibi yapısal öğelerin bitmiş kotlarından 20cm aşağıda bitirilecektir.

5.3.3 Alt Toprağın Tesviyesi

Proje sahasında, yapıların gerektirdiği büyük kazılar nedeniyle arazinin doğal yapısının büyük ölçüde değiştiği; arazi biçimleme projesi gereği araziye yeniden şekil verildiği yada sahada mevcut üst toprak sıyrılıp uygun yerlere kümelendiğinde ortaya çıkan alt toprağın , ilgili planlarda gösterilen eşyükselti eğrilerine, bitmiş toprak ve yapı kodlarına uygun olarak biçimlendirilmesi için gerekli alt toprak kazı ve dolguları yapılacaktır. Tekrar kullanılmak üzere depolanmış üst toprak yeterli ise çim, çiçek ve çiçekli çalı parsellerinin her tarafına en az 40 cm üst toprak serilecek biçimde, alt toprak tesviye edilecektir. Üst toprağın yetersiz kalması ya da temin güçlüğü durumunda , çim ve çiçek dikim alanları için en az 15 cm, gül ve kapama çalı parsellerinde 40 cm üst toprak serileceği , ağaç ve çalı dikim çukurları için yeterli üst toprak miktarı hesaplanmalıdır.

5.3.3.1 Alt Toprağın Biçimlendirilmesi

Üst toprağın sıyrılarak, alt toprakta büyük kazı ve dolgu işlemlerinin yapılması durumunda; Komşu alanlardan toprak ve yüzey sularının alana gelmemesi için kazı alanı çevresine hendek açılır, Kazı alanı yüzeyi mevcut otsu ve odunsu bitkilerden, yabancı maddeler ve atıklardan arındırılır, Derin köklü bitkiler ve otlardan arındırmak amacı ile alan sürülür yada uygun bir ekipmanla işlenir, Üst toprak tavındayken, tam derinliğinde sıyrılarak saha dışında uygun bir yere kümelenir, bu işlem sırasında kayıp olmaması ya da yabancı maddelerle karışmaması için gerekli önlemler alınır ve sürekli yabani ot kontrolü sağlanır, Üst toprak kümeleri, tekrar serilimi kolaylaştıracak en kısa taşıma mesafesi ve sonraki toprak işlemlerinde aksamaya neden olmayacak uygun bir yere konulur, Alt toprakta yapılacak dolgularda, en çok 20 cm lik katmanlar halinde yapılarak sıkışması sağlanır, Büyük kazı ve dolgu işlerinde kullanılacak makine, Peyzaj Mimarı tarafından belirlenecek yada yüklenici tarafından önerilenin onayından sonra kullanılacaktır.

5.3.3.2 Alt Toprağa Verilecek Maksimum Eğim

Toprağın cinsine göre değişirse de, tasarımcının gerek gördüğü hallerde standartların dışına çıkılabilir. Çim biçimi ve bakım işlerinin yapım yöntemine göre yüzeylere verilebilecek eğimle; Çim biçimi elle yapılan yerlerde Max eğim 1 450 Çim biçimi küçük makine ile yapım 1,5 330 Çim biçimi özel makine ile Max eğim 2 270 Çim biçimi uygun traktörle Max eğim 3 180 Profesyonel amaçlarla kullanılmayacak, genel spor alanlarında 1:80 eğim en uygunudur. Oyun alanlarında bu eğim 1:50 ye kadar düşürülebilir. Zorunlu durumlarda tek yönde 1:40 eğimle yetinilebilir.

5.4 Üst Toprağın İşlenmesi

5.4.1 Üst Toprak Serilmesi

Alt toprak tesviyesi yapılmış alanlara üst toprak serilmeden önce, alt toprak l5 cm. derinliğinde, elle yada / uygun bir makineyle işlenip kabartılarak, üzerine, alanda depolanmış yada Peyzaj Mimarı'nın uygun göreceği bir alandan getirilecek üst toprak, aşağıdaki derinliklerde ve her tarafta eş dağılımlı serilecektir: Şevlere : 15 cm. Genel çim alanlarına: 15 cm. Çim ve çiçeklik alanlara : 20 cm. Gül ve çalı dikim alanlarına : 40 cm. Büyük ağaç çukurlarına : 70 cm. üst toprak doldurulacaktır. Üst toprağın mevcut, ancak; derinliğinin yetersiz olduğu durumlarda, Peyzaj Mimarı'nın onaylayacağı bir toprak kaynağından gerekli takviye yapılarak eski üst toprakla kaynaştırılacaktır. Büyük kazı ve dolgu yapılacak alanlarda ya da geniş çim alanların içine çalı grupları yada ağaç dikilmesinin gerektiği durumlarda; alt toprak çim ekim derinliğine göre, onaylanmış büyük bir makine ile tesviye edilecek, çalı ve ağaç dikim çukurları içine getirilen üst topraktan doldurulacaktır. Dışarıdan getirilecek üst toprağın kaynağı ve özellikleri hakkında Peyzaj Mimarının önceden onayı alınacaktır. Üst toprağın serilmesinden sonra, kürek yada uygun bir aletle toprağın, tırmıkla tesviyesine uygun bir yapı ve doku kazandırılırken, çıkacak bir boyutu 5 cm den büyük taş ve kesekler ile ot, kemik, plastik ve diğer atıklar, toplanarak alandan uzaklaştırılacaktır.

5.4.2 Üst Toprağın İşlenmesi

Mevcut üst toprak, kendi ortalama derinliğinin tamamı kadar bellenerek yada uygun bir bahçe traktörü ile işlenecek, alt toprak hiçbir suretle üste çıkmayacak yada üst toprakla karışmayacaktır. Bu işlemle, sahada kalmış otsu ve odunsu bitkiler ile toprağa gömülmüş olanlarının kökleri toprak yüzüne çıkarılarak kurumaları sağlanacaktır. İşlenerek altüst edilmiş toprak; kültüvatör, tırmık yada kazayağı ile parçalanarak, toprak tesviyeye uygun ufalanmış bir yapıya getirilecektir.

5.4.3 Üst Toprağın Çapalanması

İşlenmiş üst toprak üzerine 20 m3/da. yanmış ahır gübresi ve 40 kg/da kompoze gübre serilerek, çapa makinesi/el çapası ile yüzeyden çapalanarak, gübre toprağa karıştırılacak, çapalama sırasında çıkan yabani ot, taş, moloz vb. yabancı maddeler atılacaktır. Çapalama toprak tavında iken yapılacak, üst toprağın aşırı ıslak olduğu ya da kuruluş yapısından, hava koşullarından dolayı çapa işlemez sertlikte olduğu hallerde yapılmayacaktır. Ekim ve dikim işlemleri öncesinde yüzeysel bir sulama yapılarak, toprak ve gübre içerisindeki yabani ot tohum ve çimlenmesi sağlanarak, çapa boyuna gelen otların el aletleri yada uygun bir makine ile kontrolü sağlanacaktır.

5.4.4 Toprak Yüzeyine Verilecek Maksimum Eğim

Toprağın cinsine göre değişmekle birlikte, planın gerektirdiği hallerde, bu standartların dışına çıkılabilir. Ancak; çim biçiminin elle yapıldığı yerlerde max.eğim 1:1, küçük makine ile yapılacağı yerlerde l:l,5 olacaktır.

5.4.5 Üst Toprağın Kaba Tesviyesi

Yüzeyi temizlenmiş, bellenmiş, gübrelenmiş, çapalanmış alanda; tırmık, kürek yada Peyzaj Mimarı'nın onaylayacağı uygun makine ve aletlerle, belirtilen kodlara, meyillere ve alanın doğal eğimine göre kaba tesviyesi yapılacak, kaba tesviye sırasında çıkacak taş, ot ve her türlü istenmeyen maddeler toplanıp alandan uzaklaştırılacak, hiçbir şekilde alan içinde çukur açılıp doldurularak gizlenmesine izin verilmeyecektir.

5.4.6 Üst Toprağın İnce Tesviyesi

Çim ekilecek kısımlarında; kaba tesviyesi yapılmış üst toprağın, el tırmıkları ve mastarla, projesindeki kodlara ve çevresindeki yol, teras, otopark, tretuvar, refüj vb yapısal elemanların bitmiş kodlarıyla aynı yada bu düzlemden en fazla 2 cm aşağıda bitirilecektir. Eğimler, yağış ve diğer yüzey sularını sahanın drenaj ağına bağlıyacak biçimde düzenlenecek yada Peyzaj Mimarı'nın göstereceği yönde verilecektir. İnce tesviye sırasında çıkabilecek ve bir boyutu 2.0 cm den fazla taş, bitki ve istenmeyen tüm yabancı maddeler toplanarak alan dışına atılacaktır. İnce tesviyesi bitirilen alanda, gözle görülebilecek, su birikebilecek çukur ve tümsek gibi düşey farklılık bulunmayacaktır. Tümseklerin giderilmesi için, ağır silindir yada tokmak kullanılmayacak, tırmık ve kürek kullanılarak tesviye hataları kendi içinde giderilecektir. İnce tesviye yapılırken, dışarıdan üst toprak eklenmesi yerine, mevcut üst toprak kendi içinde ileri geri tırmık yada mastar kullanılarak istenen kodlarda ve meyillerde ince tesviye yapılacak, tırmık atıkları ile çukurların yada alçak kısımların doldurulması yoluna kesin olarak gidilmeyecek, toprağın sıkışmasına izin verilmeyecektir. İnce tesviye toprak tavında, yeterince dökülgen ve kolay ufalanır yapıda ve nemdeyken, uygun hava koşullarında ve toprak fazla çiğnenmeden yapılacaktır.

5.4.7 Atıkların Alandan Uzaklaştırılması

Saha temizliği, her türlü toprak işleme ve tesviye işlemleri sırasında çıkan yabani ot, istenmeyen odunsu bitkiler, taş, tuğla, metal, tahta ve benzeri tüm molozlar önce düzenlenen sahanın belli noktalarında toplanarak kümelenecek bu kümeler bekletilmeden, Yüklenici tarafından, sözleşme belgelerinde belirtilen yere ya da; Peyzaj Mimarı'nın göstereceği atık döküm alanına taşınarak, alandan uzaklaştırılacaktır. Peyzaj Mimarı'nın onaylaması koşulu ile çıkan taş, tuğla, moloz ve beton parçaları; yapısal birimler için alt dolgusu yapılacak yerlere dökülebilir.

5.4.8 Nadas Döneminde Ot Kontrolü

İlgili plan ya da belgelerinde belirtilen çevre düzenlemesi amaçlarına uygun, bütün toprak işlerinin bittiği ve sahaya gerekli son şekil verildiği halde, hava koşulları yada başka nedenlerle, çim ekimi yada bitki dikimi yapılmadan boş bekleyen alanlarda çıkacak bütün yabani otlar, Yüklenici tarafından çapalama yada onaylanacak herhangi başka bir yöntemle temizlenecek ve sürekli kontrol altında tutulacaktır. Toplanan yabani otlar özellikle ayrık kökleri yakılarak, külü toprağa serpilerek sahadan uzaklaştırılacaktır. Ekim ve dikim öncesindeki bekleme döneminde toprağın tavında tutulması yanında toprak içinde bulunan yabani ot tohumlarının çimlenerek gelişmelerini sağlamak ve nadas döneminde yok edilmelerini sağlamak üzere belirli aralıklarla yüzeysel olarak sulanması yararlı olacaktır. Bu işlem dikim sonrası ot kontrolü masraflarını büyük ölçüde ortadan kaldıracağı bilinci içinde, idare ve kontrol grubu tarafından istenmeli ve teşvik edilmelidir. Ekim ve dikim işleri, geçerli bir neden göstermeksizin Yüklenici tarafından geciktirildiği sürece yabani ot kontrolü Yüklenici tarafından yapılmaya devam edilecek, sahadan her türlü ot ve istenmeyen maddeler uzaklaştırılacaktır.

5.5 Toprağın Fiziki Yapısının Islahı ve Verimliliğin Arttırılması

5.5.1 Toprak Düzenleyicilerle Fiziksel Islah

Toprak düzenleyicisi olarak kullanılacak ahır gübresi, çok ağır, yapışkan yada fiziksel yapısı bozuk alt ve üst toprağın, ekim ve dikim işleminden önceki son toprak işleme öncesinde dekara 10 m 3 hesabıyla serilerek, çapa yada kaba dişli tırmıkla toprağa karıştırıldıktan sonra ince tesviyeye geçilecektir. İşlenmesi zor, bahçe kültürüne elverişsiz, çok ağır, yapışkan yada fiziksel yapısı bozuk üst toprağın ıslah edilmesi amacıyla toprak düzenleyici maddelerden ahır gübresi dışındakiler, çim ekimi işleminden önceki son toprak işlemesi sırasında dekara 10 m3 hesabı verilerek toprağa eşit olarak karıştırılacaktır. İlgili plan ve belgelerinde belirtilen miktar ve oranlarda dere kumu, organik gübre, bitkisel çürüntü, çeşitli ticari isimler altında satılan (torf, vermeculit, bims, perlit) gibi toprak düzenleyici maddeler, tek başlarına yada özel şartnamesinde belirtilmiş oranlarda karıştırılmış olarak toprağa verilecektir. Doğu Karadeniz gibi çok yağışlı bölgelerde, toprağa kireç ve potasyum uygulaması, organik gübrelenmeden 2-4 hafta önce yada sonra yapılmalıdır.

5.5.2 Kimyasal Gübreleme

Üst toprağın mineral besin maddelerinden yada bitkisel gelişme için gerekli mikro besinlerden yoksun olması hallerinde, dekara 40 kg. hesabıyla N,P,K verilecektir. Kimyasal gübreler; projesinde ya da özel şartnamesinde belirtilen yerlere ,belirtilen miktar ve oranlarda verilecektir. Kimyasal gübreler üst toprağa, ekim dikim işleminden önceki son toprak işlemesi sırasında (örneğin belleme, çapalama, kaba tesviye işlemlerin biriyle birlikte) verilecek, iyice karışması sağlanacaktır. Kimyasal gübrelerin yavaş çözülür olması yada toprakta tutulabilmesi için tercihen çiflik gübresi, kompost yada torfla birlikte verilmesi yararlı olacaktır.

6. DİKİM VE EKİM İŞLEMLERİ

6.1 Bitkisel Uygulama Plan Aplikasyonu

Yapısal uygulamaları tamamlanıp son şekli kazandırılmış arazi üzerinde; bitkiler, teknik şartnameye uygun olarak, plandaki yerlerine açılan çukurlara ve tekniğine uygun olarak dikilecektir. Aplikasyon yapılırken, ağaçlar tanımlanan yerlerine, çalılar ise; bitkiler geliştiği zaman planda belirlenmiş yerlerini tam dolduracak şekilde dikim alanı sınırları belirlenir, kalan bitkiler bu alanın içinde informal bir tarzda, alanı tam kapatacak şekilde dağıtılır. Bu yerleştirmede üç bitkinin bir doğru üzerine düşmesi, muntazam ve geometrik şekillerin oluşması özellikle engellenecektir. Çit ve rüzgar perdesi tesisinde, planda gösterilen şekil ve çizgilere uyularak muntazam sıralar halinde fakat her sıra üzerindeki dikim noktaları, yanındaki sıraya göre şaşırtılmış olarak dikilecektir.

6.2 Fidan Çukuru Açılması ve Fidan Dikimleri

6.2.1 Ağaç ve Çalı Çukurları

Her ağaç fidanının dikileceği nokta ve çalı gruplarının dikileceği alanda Bitkisel Uygulama Projesi uyarınca kazıkla önce kenarlardaki, sonra alanın içinde açılacak çukurlarının yerleri, üç çukur bir doğru üzerine gelmeyecek şekilde, fidanın kök sistemine bağlı olarak açılacaktır. Fidanın her yönde gelişmiş kök uçlarıyla çukurun tabanı ve çeperi arasında, üst toprakla doldurulmak üzere en az 10 cm.lik bir açıklık bırakılacaktır. Ağaç ve çalı çukurunun derinliği, fidanın düşeydeki kök boyundan 10 cm., çukurun çapı, yan kök sisteminin çapından 20 cm. daha fazla açılacaktır. Fidan çukurlarının açılması işi, fidanlar getirilmeden ve çim alan tesis edilmeden önce bitirilmiş olacaktır. Standart bir ağaç fidanı için açılacak çukur, 0,5 m3 iyi nitelikte üst toprak alabilecek boyutlarda olacaktır. Çukur elle ya da makine ile kazılabilir, kazılan üst toprak çukurun bir yanına, alt toprak diğer yanına konulacak ve hiç bir surette birbirine karıştırılmayacaktır. Alt toprak fidan dikiminde kullanılmayacağından uzaklaştırılacaktır. Kazısı biten çukurun dibi, sivri uçlu bir bel ya da yaba (çatal ile işlenerek en az 100 mm. derinliğinde kabartılacak ve öylece bırakılacaktır). Çukurun derinlik ölçüsü, ince tesviyesi bitmiş bahçe alanı yüzeyinden alınacaktır. Derinlik hesabında, üst toprak yüzeyi ile fidanın kök boğazı arasında en az 10 cm. derinliğinde bir sulama çanağı bırakılacağı dikkate alınacaktır. Buna göre işlenmiş çukur derinliği (10 cm. sulama çanağı + kökün uzunluğu + 10 cm. üst toprak) olarak hesaplanacaktır. Mevcut çimenlikler içinde ağaç çukuru açılması halinde, mevcut çimenin kazılan ve yığılan üst topraktan ve ayakla çiğnenmekten zarar görmemesi için gerekli her türlü önlem alınacaktır. Bu amaçla çimenin üstüne latalar yada tahtalar konulup bunların üzerinde çalışılarak artacak kazı toprağı el arabası yada örtü üzerine konularak verilecek zarar hafifletilecektir. Proje ve eklerinde tanımlanan kap ve kök paketi boyutları esas alındığında; çukur genişliği, kök paketinin iki katı büyüklükte olacak, dikim sırasında her yönde ½ kap genişliği boşluk kalacak biçimde yerleştirilip dikim yapılacağı dikkate alınmalıdır.

6.2.2 Sarmaşık Çukuru

Çukurun derinliği 50 cm, çapı ise sarmaşığın köklerinin yayılma ölçüsünden 30 cm. daha fazla olacak, kök uçları ile çukurun çeperi arasında üst toprak doldurulmak üzere 15 cm.'lik bir açıklık bırakılacaktır. Sarmaşığın çukuru ile sarılacağı duvar arasında 15-20 cm.'lik bir açıklık bulunacaktır. Diğer koşullar, yukarıda tanımlandığı gibidir. Kaplı yada topraklı fidan dikimlerinde, çukur boyutunun belirlenmesinde kök paketi boyutu dikkate alınmalıdır.

6.2.3 Bitkisel Çit Hendeği

Çit bitkilerinin dikimi için açılacak hendeklerin derinlik ve genişlikleri, kazılması ve diğer işleri ve koşulları çalı çukurlarınınki gibidir. Çit bitkilerinin dikimi için açılacak hendeklerin derinlik ve genişlikleri, kazılması ve diğer işleri ve koşulları 4.2.6.1 maddesinde tanımlanan çalı çukurlarınınki gibidir. Hendeğin şekli ve boyu, ilgili planlara uyacaktır.

6.3 Fidan Dikilmesi

Her türlü ağaç, ağaçcık, çalı, sarmaşık dikimleri, düzenleme alanında, çim alan tesisinden önce bitirilecektir. Dikilecek bitkiler ve kullanılacak her türlü malzeme, ikinci bölümde belirtilen koşullara uyacaktır. Dikilecek çıplak köklü her cins ağaç ve çalı dikilmeden önce kök tuvaleti yapılacaktır. Bu amaçla, çok zayıf ve ince kökler, kök uçları sökme-taşıma sırasında zedelenmiş yada yarı kopmuş kökler; keskin bir budama makasıyla kesilip atılacaktır. Dikim işlemi sırasında köklere zarar verilmeyecek, sahada fazla bekletilmeyerek köklerin kurumasına engel olunacak, dikimde kök boğazındaki toprak izi esas alınacak, derin dikim yapılmayacaktır. Kök, gövde ve dallar arasındaki denge, gelişme hızı ve yönü dikkate alınarak şekil budaması yapılarak dikim için fidanlar hazırlanacaktır.

6.3.1 Dikim İşleri Şartname'nin 3. Bölümü'nde belirtilen mevsimlerde ve zamanlarda yapılacaktır. Her türlü ağaç, ağaççık, çalı sarmaşık dikimleri, düzenleme alanında varsa, çim alan tesisinden önce bitirilmeye çalışılacaktır. Dikilecek bitkiler ve dikimde kullanılacak her türlü malzeme, Teknik Şartname'nin 2. bölümünde ve ilgili plan ve belgelerinde belirtilen bütün koşullara uyacaktır. Dikilecek her cins ağaç, çalı vb fidanlar çıplak köklü ise, dikilmeden önce kök tuvaleti yapılacaktır. Bu amaçla, çok zayıf ve ince kökler, kök uçları ve sökme-taşıma sırasında zedelenmiş ya da yarı kopmuş kökler keskin bir budama makasıyla kesilip alınacaktır. Dikim işleri sırasında köklere hiçbir zarar verilmeyecek, sahada fazla bekletilmeyecek, köklerin kurumasına engel olunacaktır. Her cins ve her boy bitkinin fidanları, yeni dikildikleri yerde, daha önce yetiştirildikleri yerdeki derinliğine uygun dikilecektir. Bu amaçla fidan kök boğazındaki toprak izi esas alınacak, kavak fidanları dışında derin dikim yapılmayacaktır.

6.3.2 Standart Boy Ağaç Fidanı Dikimi

Kökü topraklı ve kapta olan fidanın kabı, fidan çukuruna yerleştirilmeden önce çıkarılıp uzaklaştırılacaktır. Çukur açılırken yanına stoklanmış üst toprak, gerekiyorsa organik gübre ile belirlenmiş oranda karıştırılarak, çukurun dibine 10 cm. derinliğinde doldurulacak ve hafif kürek darbeleriyle yerleşmesi sağlanacaktır. Çukurun yanına, dikimde kullanılmak üzere stoklanmış üst toprak yada dikim harcı, dikime başlamadan önce kürek-belle işlenerek gevşetilecek ve ufalanacaktır. Fidan hereği, çukurun merkezinden, hakim rüzgar tarafından 15 cm. uzağa, 10 cm. derinliğinde çakılacaktır. Bir işçi fidanı herekle birlikte elle tutarken ikinci işçi çukura iyice ufalanmış, temiz üst toprak dolduracak, kökler arasında hiçbir suretle hava boşluğu bırakılmayacaktır. Bunun için doldurulan toprak, bel ucuyla, fidanın köklerine ve gövdesine zarar vermeyecek şekilde yerleştirilecek, dikilen fidan zaman zaman düşey yönde oynatılarak toprağın ince kökler arasına iyice girmesi sağlanacaktır. Çakılan hereğin, bitmiş üst toprak seviyesinden yukarıda kalan kısmı 170 cm. olacaktır. Bir fidan tek herekle tutturulamazsa, diyagonal olarak birden fazla herek çakılacaktır. Dikilecek fidan gövdesi, herekten en az 5 cm. uzakta, hereğe paralel, kök boğazı ise sahanın bitmiş ince tesviye kodundan 10 cm. aşağıda kalacak şekilde yerleştirilecek, bu durumda kökler çukur tabanındaki üst toprağa oturmamışsa bu boşluk üst toprakla doldurulacaktır. Kökler doğal büyüme yönlerinde çukura dağıtılarak tabanda üst toprağa oturtulacaktır. Kökler üzerine her 15 cm. derinliğinde toprak atıldıktan sonra ayakla sıkıştırılacaktır. Çukur tamamen doldurulduktan sonra ayakla sıkıştırma işi tekrarlanacaktır. Çukur, çevresindeki bitmiş bahçe seviyesinden 100 mm. aşağıda kalacak şekilde, yani fidanın kök boğazına kadar doldurulacaktır. İlgili plan ve belgelerde istenmişse üstten gübreleme ya da malçlama yapılacaktır. Fidan çevresinde kalan 100 mm. derinliğindeki sulama çukurunun kenarları, bitmiş bahçe kodlarına uyacak şekilde meyillendirilecektir Dikilen her ağaç fidanı, aşırı sallanmalardan ve rüzgar etkilerinden korunmak için hereğe sağlam bir şekilde bağlanacaktır. Gövde kabuğunun hereğe sürtünerek zarar görmemesi için, herekle fidan arasına sünger kauçuk yada katlanmış çuval parçası ya da benzeri yumuşak bir tampon malzemesi konularak, yassı ve sağlam bir malzeme ile bağlanacaktır. Her ağaç fidanı, hereğine iki noktadan bağlanacaktır: · Yukarıdan; en alttaki yan dalın hemen altından, · Aşağıda; bitmiş üst toprak seviyesinden 30 cm. üstünden. Bağlar, ağaç büyüdükçe gevşetilecek ve yerleri koşullara göre ayarlanacak, hiç bir şekilde fidanın doğal gelişmesini olumsuz etkilemeyecektir. Dikimi ve bağlanması biten her ağaç fidanına, en az 10 litre can suyu verilecektir

6.3.3 Çalı Dikimi

Çalı çukuru açılması sırasında çukurun yanına stoklanmış üst toprak, kürek-belle gevşetilecek ve ufalanacaktır. Çukurun dibinde kazı işlemi sonunda kabartılarak bırakılmış toprağa, iki kürek organik gübre ve çukurun yanındaki üst toprak stokundan iki kürek üst toprak atılarak karıştırılarak, bu karışım çukurun dibine kürekle yada elle serilecektir. Çukurun dibine, daha önce kabartılmış ve gübrelenmiş alt toprağın üstüne 10 cm. derinliğinde üst toprak doldurulacak ve bunun hafif kürek darbeleriyle yerine oturması sağlanacaktır. Çalı, en güzel tarafı en çok görülen yöne gelecek şekilde dengeli yada dikey olarak, kök boğazı, bahçenin bitmiş kodundan 100 mm. aşağıda kalacak ve kökleri, çukur dibindeki üst toprakla tam temas edecek şekilde yerleştirilecek; bir işçi çalıyı bu konumda tutarken, ikinci işçi çukuru ufalanmış üst toprakla dolduracaktır. Dikilen her çalıya 10 litre can suyu verilecektir. Dikimi biten güllere, can suyu verilmeden önce, 20 m'2 ye 1 m3 hesabıyla tam yanmış ahır gübresi verilecektir.

6.3.4 Sarmaşık Dikimi

Sarmaşıklar, dikilecekleri ve sarılacakları yerde, doğal uzantılara sahip cins ya da türden değillerse, sarılması istenen duvara galvanizli telle bir ızgara ya da ahşap bir kafes yapılması gereklidir. Sarmaşığın boyu, ızgara yada ahşap kafese ulaşamayacak kadar kısa ise fidan, kamış çıkarılmadan dikilecektir. Aksi halde, dikimden sonra kamış çıkarılarak sarmaşığın dalları istenen yeri kaplayacak yönlerde, ızgara ya da kafese elle sardırılıp uygun bir malzeme ile bağlanacaktır. Galvanizli tel ızgara ya da ahşap kafesin boyutları ve yerine uygulanması hakkında, Peyzaj Mimarı'nın onayı alınacaktır.

6.3.5 Otsu Bitkilerin Dikimi

Otsu perennial, yıllık, yumrulu ve soğanlı bitkilerin dikiminde; belirtilen miktara, dikim alanı ve dikim aralıklarına dikkat edilecek, elle yapılacak dikim sırasında köklere zarar verilmeyecektir. Dikim derinliği fidelerin kök boyutlarına uygun olacak; dikimden sonra, kök çevresi elle sıkıştırılarak köklerin toprağa iyice tutunması sağlanacaktır. Dikimden sonra saha temizlenip yüzeysel olarak çapalanacak, fideler arasında kalan toprak tesviye edilecek, üzerine 1 cm kadar elenmiş gübre atıldıktan sonra sulanacaktır. Otsu köken, yıllık, yumrulu ve soğanlı bitkilerin dikiminde, ilgili plan ve belgelerinde belirtilen miktara, dikim alanı ve dikim aralıklarının doğru olmasına dikkat edilecektir. Dikim elle yapılacak ve dikim sırasında köklerin zarar görmemesi sağlanacaktır. Dikim derinliği fidelerin kök boyutlarına göre düzenlenecektir. Dikimden sonra, köklerin çevresindeki toprak elle sıkıştırılarak köklerin toprağa iyi tutunması sağlanacaktır. Dikimden sonra saha temizlenip yüzeysel olarak çapalanacak, fideler arasındaki toprak tesviye edilecek ve sulanacaktır. Bir sulamada su, toprakta tam kök derinliğini doyuruncaya kadar sürecektir.

6.3.6 Çit Tesisi

Yeşil çit tesisinde kullanılan bitkiler, tek dikildiklerinde türün özelliğine göre boylanan ve çap alan çalı, ağaççık ve ağaçlar olup, çit tesisi amacı ile sık dikilip alçak budanarak istenen işleve göre terbiye edilecektir. Çit bitkilerinin dikimi çalı dikimi gibi ancak, düzenli bir çizgi üzerine yapılacaktır. Dikim aralıkları, detay planında belirtilmemişse, bitki cinsine ve istenen amaca göre 25-75 cm. arasında değişecektir. Çit bitkileri amaca ve büyüdüğü zaman alması istenen boyutlara göre tek ya da çift sıralı olarak dikilecektir. Çit tesisi için ayrıca ayrıntılı modül planları verilmişse, dikim bu modüllere göre yapılacaktır. Dikim bittikten hemen sonra, özellikle hızlı büyüyen Ligustrum, Crateagus, Pyracantha, Gleditschia gibi bitkilerde genç fidan seçimi ve dipten itibaren 25 cm. budanarak gür bir dallanma sağlanacaktır. Ancak; Fagus ,Carpinus gibi konifer, ibreli ve herdem yeşil bitkilerle tesis edilecek çitlerde dikilen bitkiler istenen boya erişmeden budanmayacaklar, tepe sürgünleri kesilmeyecektir

6.4 Çim Alan Tesisi

6.4.1 Özel Çim Yatağı Hazırlanması

Yüksek nitelikte, ince bir halı çim tesis edilecek alanlarda, karışımın ekilmesi için, tohum yatağı sırasıyla aşağıdaki işlemlerle hazırlanacaktır: · Alan, Madde.4.1' de tanımlandığı şekilde temizlenecek, · Üst toprak, Madde 4'de tanımlanan şekilde işlenecek, · Üst toprağın fiziksel yapısı ıslah edilecek, · Kaba tesviyesi yapılan alana 20 m3/da tam yanmış organik gübre serilecek, üst toprakla yüzeyde karışması için çapalanacak yada onaylanacak bir makine ile yüzeysel olarak işlenecek, · Elenmiş kuru gübre (10 m3 /da) serildikten sonra alanın ince tesviyesi yapılarak çim ekimine geçilecektir.

6.4.2 Çim Tohumu Ekilmesi

Çim tohumu, ince tesviyeleri bitirilmiş üst toprak üzerine yapılacak, çim ekimi yapılmadan önce, sahanın temizliği tohum yatağının hazırlığı ve çim tohumu ekimine başlanabileceği hakkında Peyzaj Mimarı'nın onayı alınacaktır.

6.4.3 Çim Tohum Karışımının Hazırlanması ve Ekimi

Projesinde ve eklerinde cins, tür ve kültür formları belirtilen; Madde 6'daki özelliklere sahip çim tohumları, elle yada onaylanmış bir tohum atma makinesi ile önerilen ya da en çok 40-50 kg/da. hesabıyla toplam çim alanı için hesaplanacaktır. Elle ekilecek çim tohumu, hacmen kendisinin l0 misli temiz dere kumu karıştırılarak, ince tesviyesi bitirilmiş tohum yatağına serpilecektir. Serpme sırasında, tohumlanmamış bir yer bırakılmayacak, tohum her tarafa eş dağılımlı olarak atılacaktır. Tohumun serpilmesi rüzgarsız bir günde yapılacaktır. Geniş alanlara elle tohum serpilirken, tohum yatağı üzerine uzun tahta yada latalar konularak bunların üzerinde yürünecek, dolayısıyla tohum yatağının ince tesviyesinin ayak izleri, tohum kabı, el arabası ile bozulması engellenecektir. Hazırlanmış olan tohum yatağına, özel şartnamesinde belirtildiği biçimde, yoksa ekimi yapılan tohumların üzerine 10m3/da elenmiş ,yanmış organik gübre kapak gübresi olarak düzgün bir şekilde serilecektir. Kapak gübresi ekimi yapılmış alan üzerinde 1 cm.'yi geçmeyecektir. Ekim alanı, ağırlığı 25 kg'ı geçmeyen hafif bir silindirle, sahada hiçbir boşluk bırakılmadan silindirlenecektir.

6.4.4 Yeni Tesis Edilen Çim Alanların Sulanması

Çimlenen alan yağmurlama yöntemiyle sulanacak, toprağın üstten en az 15 cm derinliğine su tamamen işleyinceye kadar devam edilecektir. Sulama sırasında, suyun çim yatağını yırtmamasına dikkat edilecek, bu şekilde bozulan yerler olursa yeniden ekim yapılacak ve üzeri elenmiş gübreyle kapatılacaktır.

6.4.5 Çimin İlk Biçimi

İlk biçimden 48 saat önce, biçilecek tüm alandan bir boyutu 2 cm. yi geçen taş ve benzeri inorganik maddeler toplanacak ve çimen silindirlenerek köklerin toprağa bağlanması ve yüzeyde kalmış küçük taşların gömülmesi sağlanacaktır. Bu işlemler, yeni ekilen çimin gelişip, boyu 8-10 cm.' yi bulunca yapılacaktır. Silindirlenmeyle yatan çimen 48 saat sonra doğrulduğunda 5 cm. yüksekliğinde elle, tırpanla, makas yada makine ile biçilecektir. Kesilen çimler alanda tutulmayarak, hemen toplanıp alan dışına atılacak, biçim sonrası sulamaya aralıksız devam edilecektir.

6.5 Özel Çim Yatağı Hazırlanması

Yüksek nitelikte, ince bir halı çimen edilecek alanlarda, planda belirlenmiş çim tohumu yada tohumlar karışımın ekilmesi için, tohum yatağı, sırasıyla aşağıdaki işlemler uygulanarak hazırlanacaktır: Saha, Madde 4'de tanımlandığı şekilde temizlenecektir, Çim tohumu ekilecek alanın tamanında, eş dağılımlı olarak 15cm. derinliğinde üst toprak bulunacaktır. Üst toprak Madde 4'de tanımlanan şekilde işlenecektir; Üst toprak ağır ve killi ise Madde 4'de tanımlanan şekilde fiziksel yapısı ıslah edilecektir. Alan Madde 4'de tanımlanan şekilde işlenecektir; Kaba tesviyesi yapılan alana 5-6 cm. derinliğinde tam yanmış organik gübre serilecektir. Serilen organik gübrenin üst toprakla yüzeyde karışması için çapalanacak ya da onaylanacak bir makinayla (Kazaayağı, rotovatör v.b) yüzeysel olarak işlenecektir; Kum serildikten sonra alanın ince tesviyesi Madde 4'de tanımlandığı şekilde yapılarak özel çim tohumu yatağı hazırlanmış olacaktır.

6.6 Çim Tohumu Ekilmesi

Çim tohumu, temizlenmiş, bellenmiş, çapalanmış, gerekiyorsa fiziksel yapısı ıslah edilmiş, kaba ve ince tesviyeleri bitirilmiş ve çimlenecek alanın her tarafından eş dağılımı olarak en az 15 cm. derinliğinde bulunan üst toprak üzerine yapılacaktır. Çim tohum yatağının hazırlığı ve çim tohumu ekimine başlanabileceği hakkında Peyzaj Mimarı'nın onayı alınacaktır. a) İlgili plan ve belgelerde, cinsi-türü karışım oranları verilen ve Şartname'nin 2. Maddesi'nde belirtilen özellikteki çim tohumları onaylanmış bir tohum atma makinasıyla atmak şartıyla, 15-20 kg/da oranıyla toplam çim alanı için gerekli tohum miktarı hesaplanacaktır. Elle ekilecek çim tohumu, hacmen kendisinin on misli temiz dere kumu karıştırılarak ince tesviyesi bitirilmiş tohum yatağına serpilecektir. Serpme sırasında tohumlanmamış bir yer bırakılmayacak, tohum her tarafa eş dağılımlı olarak ekilecektir. Tohumun serpilmesi rüzgarsız bir günde yapılacaktır. Geniş alanlara elle tohum serpilirken tohum yatağı üzerine uzun tahta ya da latalar konularak bunların üzerinde yürünecek, tohum yatağının ince tesviyesi, ayak izleri, tohum kabı, el arabası vb. ile bozulmayacaktır. Elenmiş gübreyle örtülen ekim alanı, ya ağırlığı 25 kg.'ı geçmeyen hafif bir silindirle ve sahada hiçbir boşluk bırakılmadan silindirilenecek ya da bir işçinin kaldırıp taşıyabileceği ölçülerde, tabanı düzgün ve ortalama 35 cm. x 35 cm. boyutlarında ahşap bir el tokmağıyla, hiçbir boşluk bırakılmadan tokmaklanacaktır. Bu silindirleme yada tokmaklama işlemi, hiçbir şekilde çim ekim alanını seyreltecek kadar sıkıştırmayacaktır. b) Ekilen çim tohumunun elenmiş gübre yada Peyzaj Mimarı' nın onaylayacağı eş değer bir karışımla kapatılmadığı hallerde yada ilgili plan ve belgelerinde o şekilde isteniyorsa; tohumun serpilmesi bittikten sonra, ekim alanı tırmıkla yüzeysel olarak tırmıklanarak, tohumların toprakla tamamen karışması sağlanacaktır. Bu tırmıklama sırasında tohumların 1.5 cm. den daha derine gitmemeleri, aynı zamanda toprak yüzünde de kalmamaları sağlanacaktır.

6.7 Vejatatif Yöntemle Çim Alanı Tesisi

Nodüllerinden (boğumlarından) toprağa kök ve toprak üstüne yapraklı sürgün veren, stolonları ya da rizomlarıyla üreyen ve toprak yüzünde sık dokulu bir yeşil örtü geliştiren çayır otlarından: Agrostis canina L. Subsp. Canina Agrostis stolonifera var. Plastris Agrostis tenuis Sibth. Cynodon dactylon (Bermuda Grass) Cynodon transvaalensis (Uganda Grass) Zoysia japonica gibi çayır otu türlerinden biriyle tesis edilmiş; temiz, sağlıklı, yabancı otlardan arındırılmış mevcut bir çimenlikten, her birinin boyu en az 10 cm. uzunluğunda biçilmiş stolonlar (rizomlar) ekilerek ya da fidelenerek çim alan tesis edilecektir. Bu amaçla; Stolonların/rizomların yetiştikleri yerden biçilmeleri ile yeni yerlerine eklenir.