Pasifizm, savaşçı hareketlerin ve girişimlerin reddedilmesi ve her durumda barışın korunması anlayışıdır. Pasifizm taraftarı olan kişiye Pasifist denir.
Pasifistler her ne kadar barış yanlısı olup, savaş karşıtı olsalar da "savunma savaşlarını" reddetmezler. Bu kavramın Fransız Èmile Arnaud (1901) tarafından ortaya atıldığı öne sürülür. Pasifizm kelimesi latinceden gelir ve anlamı (pax, pacis) barıştır.
En ünlü pasifistlerden biri Mahatma Gandi'dir.



Dinde Pasifizm

Kuran Ahlakını Tam Anlamı Yaşamanın Önündeki Engellerden Dinde Pasifizm


Allah, Kuran'da, tavır ve konuşmalarıyla, Müslümanların Kuran ahlakını yaşama ve yayma konusundaki şevk ve azimlerine olumsuz etki edebilecek bazı insanların varlığına dikkat çekmiştir. Bu tür kimselere karşı dikkatli olmak, şeytanın ve taraftarlarının müminleri pasifize etmek için sürdüregeldikleri sinsi yöntemlerini iyi kavramak gerekmektedir.

Müslümanları pasifize etmeye yönelik hal ve tavırlara sahip kişiler, müminlerle birlikte yaşar, iman ettiklerini söylerler. Bunlar, henüz imanı tam olarak kavrayamamış, Allah'ı gereği gibi takdir edemeyen zayıf imanlı kimseler olabileceği gibi, münafık karakterli ve kalplerinde hastalık olan kişiler de olabilirler.

Bu kişilerin en büyük özelliği, din ahlakını anlamakta ve yaşamakta çekimser ve gevşek davranmaları, dahası müminleri de kendileri gibi olmaya -gizli ve açık olarak- teşvik etmeleridir. Bu karakterdeki insanlar, konuşma ve davranışlarıyla da iman edenleri kısa süreliğine de olsa pasifize etmeye çalışırlar.

Ne var ki samimi ve vicdanlı bir mümin, asla böyle pasif bir karaktere bürünmez. Yüce Allah'a gönülden bağlıdır, O'nun azametinden içi titreyerek korkar ve hayatı yalnızca Allah rızası için yaşamaya adanmıştır.

Şevkini ise iman gücünden alır ve çevresine de şevk ve güzel ahlakı aşılar. Ancak aşağıda temel özelliklerini anlatacağımız pasif karakter sergileyen insanlar sevgi, yakınlık, samimiyet, dostluk, kardeşlik, sadakat, vefa, bağlılık gibi Allah'ın razı olacağını bildirdiği Müslümanların üstün ahlak özelliklerinden yoksundurlar. Bunlar, cansız, şevksiz ve donuk kişilikleriyle çevrelerine negatif etki yayan, soğuk, duyarsız, keyiflerine düşkün ve vakitlerinin çoğunu nefislerini savunmakla geçiren insanlardır. Herşeyin nefislerine uygun olmasını ister, rahatlarından taviz vermezler. Sürekli bir uyuşukluk hali üzerlerine çökmüştür. Ayrıca akıl zayıflığı, ferasetsizlik, tembellik, korkaklık, sinsilik, mal hırsı, olumsuzluk, kibir, kıskançlık gibi -samimi müminlerde Allah'ın izni ile asla rastlanmayan- bazı temel özellikler, bu kimseler üzerinde yoğun olarak görülür.

Gerçek bir Müslümanın vicdanı, nefsine daima üstün gelir. Allah bir Kuran ayetinde Müslümanların bu ahlak özelliğini şöyle bildirmiştir:

"İnsanlardan öylesi vardır ki, Allah'ın rızasını ara(yıp kazan)mak amacıyla nefsini satın alır..." (Bakara Suresi, 207)

Menfaatleri Doğrultusunda Değişen Tavırları

Kuran ayetlerini anlama ve uygulama konusunda Müslümanların genel inanç ve anlayışlarından çok farklı bir anlayış geliştiren bu insanlar menfaatleriyle çatışan, rahatlarını bozan bir olayla karşılaştıklarında hemen tevekkülsüz, sabırsız, korkak, paniğe kapılmış veya küstah bir ruh haline bürünebilirler. Din ahlakını gerçek Müslümanlar gibi, Kuran'da bildirildiği doğru şekliyle yaşamaya kalpten razı olmazlar. Kuran'a uyan Müslümanların samimi, teslimiyetli, akılcı davranışları, hikmetli konuşmaları ve Allah'a yakınlıkları bu kişilerde hissedilmez. Aksine, çoğu zaman çevrelerindeki insanlara din ahlakını benimsemiş bir kişinin yaşaması imkansız olan bir soğukluk, samimiyetsizlik, yapmacıklık veya gerilim hissi verirler.

Vicdanlarını Bastırarak Hareket Etmeleri

Her konuda vicdana uyarak hareket etmek güzel ahlakın temelidir ve Müslüman özelliğidir. Müslümanların arasında yaşayan pasif insanlar ise vicdanlarını tam olarak kullanmazlar. Kolaylarına gelen konularda vicdanlarına uyar; nefislerine ağır gelen, çıkarları ile çatışan ya da üşendikleri konularda vicdanlarına uymazlar.

Örneğin bu insanlar affediciliği, güzel bir ahlak özelliği olarak anlatabilirler, konuyla ilgili ayetleri de söyleyebilirler. Ne var ki böyle bir ahlakın gösterilmesi gereken bir durum söz konusu olduğunda nefislerine uyarlar. Ya da, vicdanları diğer Müslümanlar gibi canlı olmayı, her konuda tam bir şevk içinde yaşamayı söylerken bu insanlar nefislerine uyarak işleri yavaşlatmayı, ağırdan almayı çıkarlarına daha uygun bulurlar.

Müslümanları İlgilendiren Konular Karşısında Kayıtsız Kalmaları

Kuran ahlakını yaşamakta pasif davranan insanlar dünyanın çeşitli yerlerinde acı çeken, eziyet gören kimselere karşı kayıtsızdırlar. Müslümanların menfaatlerine aykırı gelen olaylara gereken önemi göstermezler. Kimi zaman da olumlu ya da olumsuz hiçbir tepki vermeyerek iyice pasif bir tavır içine girerler. Manevi değerlere karşı yapılmış sözlü bir saldırı karşısında dahi haklı bir öfke duymazlar. Bu ilgisiz halleriyle, duyarsız, tepkisiz olmanın makbul olduğunu çevrelerindeki zayıf kişilere de hissettirirler. Bu metodla başka insanları da pasifliğe sürükleyebileceklerini düşünürler. Ancak nefislerine ve kendi menfaatlerine ters düşen durumlarda bir anda tüm kinlerini ve öfkelerini ortaya dökebilirler. Aslında Yüce Allah'ın mazlum olan insanlara nasıl davranılması gerektiğini emreden Kuran ayetlerini çok iyi bildikleri halde, bu konuda çekimser kalmaları münafıkane davranışlara bir örnektir.

Kuran'ı hayata geçirme konusunda pasif davranan insanlar, mümınlere özgÜ karakter özelliklerı olan sabır gösterme, tevazu, fedakarlık, sadakat, vefa ve benzeri özellikleri yaşama konusunda hep geridedirler. Hareketlerinde iman etmeyenlerin karakteri, alışkanlıkları, tepkilerı ve tavırları hakimdir.

Kuran Ayetlerini Menfaatlerine Göre Yorumlamaları

Bu kişiler Kuran ahlakından son derece uzak yaşamalarına rağmen, nefislerine zor gelen veya menfaatlerine aykırı bir durum oluştuğunda, ayetleri Müslümanlara karşı kullanarak kendilerini savunmaya kalkışırlar. Bu durumda karşı tarafa; yaptıklarının kaderde olduğu, hataları kendi istekleriyle yapmadıkları, kendilerine karşı mutlak bir hüsn-ü zanla yaklaşılması gerektiği yönünde hatırlatmalar yaparlar. Amaçları karşı tarafın tebliğini engellemek, kişiyi konuşamaz, Kuran'la hatırlatma yapamaz hale getirmektir. Oysa Müslümanlar herşeyin kaderde olduğunu ve Allah'ın izniyle meydana geldiğini bilirler. Ancak dünyadaki imtihanlarının bir gereği olarak olayları görünen şekilleriyle ve Kuran'da verilen ölçüler doğrultusunda değerlendirirler. Bu nedenle Müslümanları pasifize etme amacı taşıyabilecek her türlü tavra ve münafık alametlerine karşı her an dikkatli olmak ve gereken tedbirleri almak durumundadırlar.

Sonuç

Bilerek veya farkında olmadan, Müslümanların şevkini kırmaya yönelik bir tutumu olan, ağır davranarak Kuran ahlakının yayılması için yapılan çalışmalara güç kaybettirme eğilimi olan kişilerin, Müslümanları zor duruma düşürmeleri, Allah'ın izniyle, söz konusu olamaz.

Bununla birlikte Müslümanlar, kendilerini pasifize etmeyi amaçlayan, şevklerini ve azimlerini kırmak isteyen veya böyle bir etki oluşturabilecek insanların telkinlerine karşı çok dikkatli olmalıdırlar. Unutmamak gerekir ki, bu tarz insanlar çoğu zaman açıkça faaliyet göstermemekte, "iyilik yaptıkları" iddiasıyla ortaya çıkarak gizli ve sinsi telkinlerde bulunmaktadırlar. Kendilerine Kuran-ı Kerim'i ve Peygamberimiz (sav)'in sünnetlerini rehber edinen salih Müslümanlar ise, Allah'ın izniyle, bu telkinlerin etkisi altında kalmayacak, büyük bir şevk ve heyecanla Allah yolunda çalışmalarına devam edeceklerdir. Allah, samimi müminleri kendilerinden öncekiler gibi başarıya ulaştıracağını vaat etmiştir ve bu vaat, müminlerin şevklerini, azimlerini ve kararlılıklarını güçlendiren çok önemli bir müjdedir:

Allah, içinizden iman edenlere ve salih amellerde bulunanlara va'detmiştir: Hiç şüphesiz onlardan öncekileri nasıl 'güç ve iktidar sahibi' kıldıysa, onları da yeryüzünde 'güç ve iktidar sahibi' kılacak, kendileri için seçip beğendiği dinlerini kendilerine yerleşik kılıp sağlamlaştıracak ve onları korkularından sonra güvenliğe çevirecektir. Onlar, yalnızca Bana ibadet ederler ve Bana hiçbir şeyi ortak koşmazlar. Kim bundan sonra inkar ederse, işte onlar fasıktır. (Nur Suresi, 55)

Öyleyse sen sabret; şüphesiz Allah'ın va'di haktır; kesin bilgiyle inanmayanlar sakın seni telaşa kaptırıp-hafifliğe (veya gevşekliğe) sürüklemesinler. (Rum Suresi, 60)

Mümın, Kuran ahlakını yaşamada pasif davranan kimselerden etkilenmez, onların olumsuz telkinlerıne karşı daima dikkatli ve kararlı olur. Yüce Allah bir Kuran ayetinde şöyle buyurur:

"Öyleyse sen sabret; şüphesız Allah'ın va'di haktır; kesin bilgiyle inanmayanlar sakın seni telaşa kaptırıp-hafifliğe (veya gevşekliğe) sürüklemesinler." (Rum Suresi, 60)

Pasif İnsanlar Nasıl Tanınır?


° Genel olarak uyuşuk bir yapıya sahiptirler.


° Kuran'da Allah'ın yapılmasını emrettiği pek çok konuyu göz ardı edip, kendi belirledikleri birkaç tane hükme uymayı yeterli görürler.


° Nefislerinin isteklerine göre yaşamaya kendilerini alıştırmışlardır. Tatil, gezme, daha fazla uyku gibi fırsatları kaçırmamaya özen gösterirler.


° Başkalarına verdikleri fikirlerde, dünya hayatının geçici yararına tamah eden, Kuran ahlakına uygun olmayan öneriler getirirler.


° Müminleri sevindiren müjde niteliğindeki konularla değil, nefislerine güzel gelen şeylerle mutlu olurlar.


° Çok basit bir konuda bile gizliden gizliye sorun çıkarırlar.


° Nefisleriyle çatışan herşeyde, Kuran ahlakına uygun olanın değil, nefislerinin tarafını tutarlar.


° Takva sahibi müminlerle gizli ve açık çatışmaları olur.


° Dedikoduya çok meyilli olurlar. Nefislerinin hoşuna gitmeyen bir şeyde hemen bir başkasının arkasından konuşurlar.


° İnce düşünce, fedakarlık, vefa gibi güzel ahlak özelliklerinden çok uzaktırlar.


° Herhangi bir konuda kendilerine müdahele edilmesinden çok rahatsız olurlar.


° Umursamaz, çocuklanarak işi başkalarına yıkan, çözüm bulmaya gerek duymayan, vurdumduymaz bir yapıya sahiptirler.


° Kuran ahlakını anlamak ve insanlara tebliğ etmek için kendini geliştirme yönünde bir çabaları olmaz.


° Çabuk sinirlenebilen, tepki verebilen, her an ruhi dengeleri bozulabilecek bir karaktere sahiptirler. Bu şekilde etraflarında tedirginlik uyandırır ve içinde bulundukları durumun düzeltilmesine ve daha başka hayırlara engel olurlar.

Tüm bu olumsuz özelliklerinin bir sonucu olarak;



° Olayların derinliğine inemeyen, yüzeysel bir bakış açıları olur.


° Kuran'da tevazunun nasıl olması gerektiğini bilmelerine rağmen kibirli, kendi aklını beğenen, yanına yaklaşılıp samimi diyaloğa geçilemeyen bir karakter gösterirler.


° Ne şekilde sabır göstermeleri gerektiğini bilmelerine rağmen son derece aceleci, beklemekte zorlanan, taleplerinin hemen gerçekleşmesini isteyen huzursuz bir kişilik gösterirler.


° Tevekkül ve kader kavramlarını çok iyi bilmelerine rağmen sürekli bu konularda sorun yaşayan, olayların sonucunu beklemeye dayanamayan, yaşadıklarını hayır gözüyle değerlendirmekte zorlanan bir yapı sergilerler. Hemen paniğe kapılır, şüpheye düşer, öfkelenir ve korkarlar. Meydana gelen tüm olaylarda Allah'ın mutlak kontrolünü kavrayamadıklarını tepkileriyle açık bir şekilde belli ederler.