Pankreas kanseri belirtileri ve korunma yolları

Her 10.000 kişiden bir kişide görülen pankreas kanseri hakkında merak ettikleriniz..

Pankreas nedir, ne işe yarar?
Pankreas midenin arkasında bulunan yaklaşık 15-20 cm büyüklüğünde bir organdır. Pankreas dört  bölümden oluşur. Bunlar baş, boyun, gövde ve kuyruktur. Baş bölümünün onikiparmak bağırsağı ile bağlantısı vardır. Kuyruk kısmı ise dalakla komşudur.
Pankreasın iki işlevi vardır.
1.    Sindirim işlevi: Pankreas sayesinde sindirime yardımcı olan enzimler (amilaz endopeptidazlar, egzopeptidazlar, lipaz, kolesterol esteraz, fosfolipaz A2) bağırsağa ulaşır. Bağırsağa ulaşan bu enzimler nişasta, yağ ve proteinlerin sindirilmesine yardımcı olur.
2.    Hormon salgılama işlevi: Pankreas şekeri düşürmeye yarayan insülini ve şeker düzeyinin artmasını sağlayan glukagon hormonunu, somatostatin, amilin, pankreatik polipeptit ve pankreastatin  salgılar.
Pankreas kanseri nedir?
Pankreasta kötü huylu tümörün varlığına pankreas kanseri adı verilir. Pankreas kanseri ABD’de kanser nedeniyle ölümlerde 5.sıradadır. 5 yıllık sağ kalımı ortalama %10 “dur. Komşu organlara yakınlığı nedeniyle pankreas kanserinin başka organlara sıçrama olasılığı yüksek. Genellikle lenf damarları ile diğer organlara yayılır.
Kimler risk altında?
Pankreas kanserinin sebebi bilinmiyor. Pankreas kanseri erkeklerde  daha çok görülen bir hastalık ve sigara içenlerde içmeyenlere göre 2 – 3 kat daha fazla görülüyor. Hastalığın görülme riskini artıran en önemli faktörler ise şunlar:
•    Yaş: Genellikle 60 yaşın üzerindeki kişilerde görülür
•    Sigara
•    Alkol alımı (İlişkisi kesin kanıtlanmamıştır)
•    Şeker hastalığı (İlişkisi kesin kanıtlanmamıştır)
•    Radyasyon
•    Siyah ırk
•    Genetik geçiş Ailesinde pankreas kanseri hastası bulananlar daha fazla risk altında
•    Kronik pankreas iltihabı
•    Aşırı yağlı besin tüketme alışkanlığı
Belirtileri nelerdir?
Erken evrede belirti vermediğinden pankreas kanseri sinsi bir hastalıktır. En çok görülen belirtileri ise şöyle sıralamak mümkün:
•    Halsizlik, iştahsızlık ve kilo kaybı, bulantı, kusma
•    Sarılık, hastalık safra kanalını tıkadığından safra bağırsağa akamaz. Bunun sonucunda hastanın cildi sararır, idrarı koyulaşır, dışkısının rengi açılır. 
•    Ağrı, genellikle sol karın boşluğunda ve buradan sırta vuran bir ağrıya neden olur.
•    Kan şekeri düşmesi, hastalığa bağlı olarak kan şekeri seviyesi düşebilir ve halsizlik, baş dönmesi, titreme ve bayılma görülebilir.
Tanı nasıl konur?
Muayene esnasında hastanın şikayetlerinin dinlenmesinin ardından çeşitli kan tahlilleri ve radyolojik incelemelere başvurulur. Elde edilen sonuçlara göre hastanın hastalığın hangi evresinde olduğu anlaşılır.  Pankreas kanserinin 4 evresi bulunmakta. Tümör teşhisi için batın ultrasonografisi, bilgisayarlı batın tomografisi, MRI ve PET  kullanılır. Uygulanabilecek diğer yöntemler ise endoskopik ultrasonografi ve endoskopik retrograd kolanjiopankreatografidir (ERCP).
Tedavi nasıl uygulanır?
Pankreas kanseri tedavisi hastanın bulunduğu evreye göre yapılır. En çok kullanılan yöntemler ameliyat, ışın tedavisi ve ilaçlı kemoterapidir.

Kanserden Korunma Yolları
Kanserden korunma, herhangi bir başka hastalıktan korunma gibi, nedenleri ve doğal gelişmesi konusunda edinilmiş bilgiye dayanır. İnsanlardaki kanserlerin büyük çoğunluğu (belki de % 80 ya da 90′ı) çevreyle bağlantılıdır; bu yüzden, söz konusu çevre etkenlerinin ortaya çıkarılması ve ortadan kaldırılması ya da denetim altına alınması, kanserin önlenmesine en mantıklı yaklaşım olarak görülmektedir.
Kansere yol açan etkilerin ortaya çıkarılması için iki yöntem, geniş çapta kullanılmaktadır. Etkenin bakterilerde değşinime yolaçma yeteneğini hızla ölçen Ames testi, % 90′dan fazla etkilidir ve kansere yol açabilecek etmenlerin (gerekirse bu etmenler daha sonra denek hayvanları üstünde denenir) ortaya çıkarılmasında geniş çapta kullanılmaktadır.
Kanser yapıcı kimyasal maddelerin hayvan testleriyle ortaya çıkarılması, masraflı olmasına karşılık, belirli bir etmenin kansere yol açıp açmadığından emin olmanın tek yoludur.
Virüs enfeksiyonlarıyla birlikte görülen insan kanserlerinin (özellikle de Epstein-Barr ve hepatit-B virüsleriyle birlikte görülen kanserlerin) aşıyla önlenmesi, kuramsal açıdan olasıdır; ama henüz önemli sayılabilecek ölçüde geliştirilmemiştir. Güneş ışığının, deri kanserinin en büyük nedeni olması düşünülmekle birlikte, bu kanser çeşidinin yüksek oranda tedavi edilebilmesi nedeniyle, ciddi koruyucu çabalar, oldukça yakın bir tarihte gösterilmiştir. Bu tür çabalar, özellikle, güneş ışığının yol açtığı tedavisi güç ve ender bir deri kanseri biçimi olan kötücül ur tedavisi yönünde yoğunlaştırılmıştır. X ışınları, gamma ışınları, vb. yüksek enerjili ışınım etkisinde kalmayla bağlantılı insan kanserleri, ışın tedavisi sırasında alınan önlemler nedeniyle, çok daha az yaygındır.
Kansere yol açan çevre etmenlerinin kanserin doğal gelişme sürecinin yükselme aşamasıyla çok sıkı biçimde ilişkili olduğu sanılmaktadır. Sözgelimi, kadınlardaki meme kanserinin, beslenme rejiminde yağ alımıyla ilgisi olduğu ve akciğer kanserine sürekli olarak uzun süre sigara içmenin neden olduğuaçıktır. Sigara dumanı, başlatıcı birçok etken içermekle birlikte, sigarayı bırakmak, bir yıl kadar sonra, kansere yakalanma olasılığının düşmesine yol açmaktadır. Hastalığın görülme sıklığı,yükseltici etkenlerin sürekli etkisi nedeniyle sürekli biçimde sigara dumanı almakla doğrudan doğruya ilişkilidir.Özet olarak akciğer kanseri sigarayı bırakmakla meme kanseri de beslenme rejiminde yağ ve kalorileri azaltmakla önlenebilir.