 |
|
|
ÖZÜRLÜ ÇOCUĞA SAHİP AİLELERLE İLETİŞİM
İletişim, herkesin farkında olduğu ancak tam olarak tanımlanamayan bir olgudur. İletişim kavramı; süreç, etki, düşünce, haber, duygu, ifade, mesafe temel eğitim becerileri gibi birçok kavramı içeren karmaşık ve çok boyutlu bir süreci kapsamaktadır.(1) .
Aile toplumun en küçük ve temel birimidir. Ancak aile ülkeden ülkeye, kültürden kültüre farklılıklar gösterdiği gibi,aynı ülke içinde de kentten kırsal kesime, ekonomik duruma ve yörelere göre de farklılıklar gösterir. Bu bağlamda ailenin kesin ve evrensel tanımını yapmak güçtür. Günümüz toplumlarında aile kurumu geleneksel ve çekirdek aile olarak sınıflandırılmaktadırlar.
Geleneksel aile “çok sayıda çekirdek ailenin aynı çatı altında oturmasıyla oluşan bir aile tipidir köysel ve geleneksel toplumların bir kurumudur.
Çekirdek aile,modern toplumlarda yaygındır. Ülkemizde de aile kurumu geleneksel aileden,çekirdek aileye yönelmiştir. Ancak ülkemizde çekirdek ailelerin, geleneksel aile kültürü ve aile destek sistemi etkileşimi söz konusudur.
Etkili bir iletişim,aile üyelerinin karşılıklı olarak bir birlerinin düşüncelerini ve duygularını anlamalarını sağlar. İşbirliği yardımlaşma ve paylaşma davranışlarına yol açar, çocukların gelişmesi için uygun bir ortamın oluşmasına neden olur. İyi bir iletişimin gerçekleştiği aile ortamında çocuklar daha özerk ve bağımsız bir kişilik geliştirirler. Düşünme,düşünce ve duygularını açıklama özgürlüğü ve alışkanlığı kazanırlar. Buna karşı etkili bir iletişimin oluşturulamadığı,iletişim engellerin yer aldığı bir ortamda çocukların gelişimi engellenir. Bağımlı bir birey olurlar. İleride çeşitli sorunlarla uyum güçlükleri ile karşılaşırlar. Bu nedenle ailede bireyler arasında,özellikle anne-baba ile çocuklar arasında etkili bir iletişim kurulması çok önemlidir.
“Engellilik”, “özürlülük”, “sakatlık” kavramları,bu kavramlar arasında farklar ve dünyadaki dağılımı sıklıkla karşılaşılan başlıklardır. Söz konusu kavramlar arasındaki farkların günlük yaşamda değeri yoktur. Çünkü önemli olan,bireylerin engellik durumunu tanımlayan kavramlar değil,engelli bireylerin toplumdaki diğer bireylere göre farklı hizmet gereksinimlerinin olduğunun bilinmesidir.
Özürlü Çocuk Kimdir?
Zihinsel özellikleri duyusal yetenekleri nörolojik ve fiziksel özellikleri sosyal davranışları ve iletişim becerileri yönünden ortalama ya da normal bir çocuktan farklı olan bunun için profesyonel yardım alması gereken çocuk engelli çocuk olarak tanımlanabilir.(kirk,S.,A.J. Educating Exceptional children)
Bedensel,zihinsel, ruhsal ve sosyal özelliklerinde belirli bir oranda ve sürekli olarak işlev kaybı veya bozukluğu sonucu normal yaşamın gereklerine uymama durumuna sakatlık ,bu durumdaki kişiye sakat denir.(Çağlar, Doğan;Geri zekalı çocuklar ve eğitimi)
Özürlülük,toplumdan topluma ve tarih içerisinde,değişen anlamlar yüklendiği bir kavramdır. Tarih içerisinde özürlülüğe,sosyal yönü ihmal edilerek sadece tıbbi boyuttan bakılması özürlüyü anlama,özürlüyü bir değer olarak alma ve özürlü ile iletişimde güçlükler yaratmıştır.
Bu makalede özürlü bireylerin ailelerin ,iletişim şekilleri,davranış biçimleri ve yaşadıkları iletişim sorunlarına genel bir bakış değerlendirilmesi yapılacaktır.
Ailelere Öneriler:
Çocuğunuzun içinde gelişim özelliklerini bilmeniz onu daha iyi tanımanıza ve kolay iletişim kurmanıza katkı sağlayacaktır Aşağıdaki ipuçlarının sizlere bu konuda yardımcı olacağını düşünmekteyiz.
Çocuklarınızın gerçekçi amaçlar belirlemesi için fırsatlar verin, rehberlik edin.
Çocuğunuz başarısızlık yaşadığında onu başarılı olabileceği bir alana yönlendirin.
Çocuğunuza ne yapacağını söylemek yerine seçenekler sunup seçimlerine rehberlik edin.
Çocuğunuzun bir işi yapmak için gösterdiği çabaları takdir edin.
Çocuğunuza karşı cesaret kırıcı değil destekleyici yaklaşımlarda bulunun.
Başarı duygusunu tatması için fırsatlar verin.
Çocuğunuzun yaptığı işlerde iyi bir gözlemci olun ve sabırlı davranın.
Kendi kararlarını vermeleri ve sorumluluk almaları için fırsatlar verin.
Duygusal gelişimlerini desteklemek için duygularını ifade etmelerine fırsatlar vererek yardımcı olun.
Çocuğunuzu fiziksel özelliklerine göre değerlendirmeyin. Fiziksel özelliklerinin kişisel gelişimlerini olumsuz etkilememsine dikkat edin.
İçine kapanık kendine güvensiz ve alıngan çocuğun bu yönlerini değiştirmesine fırsat verecek etkinlikler yapmaları için destekleyin
Onun adına karar vermeyin girişimlerde bulunmayın.
Çocuğunuza sık sık onu sevdiğinizi söyleyin. İster bebek olsun ister bir ergen, tüm çocuklar sevildiklerini ve değer verildiklerini hissettiklerinde:
— Daha mutlu olurlar.
— Yeni şeyleri denemek için kendilerine olan güvenleri artar.
— Kendi başarılarını fark eder ve bundan keyif alırlar.
— Kendilerine ve diğer insanlara değer veririler.
— Gelecek için umutları olur.
Çocuğunuza sık sık onu sevdiğinizi söyleyin. İster bebek olsun ister bir ergen, tüm çocuklar sevildiklerini ve değer verildiklerini hissettiklerinde:
Çocuğunuzdan bir şey yapmasını isterken, onun anlayabileceği bir dille bunun nedenini de açıklayın. ‘Çünkü ben öyle istiyorum’ vb. demek yerine, çocuğunuz bir şeyi yanlış yaptığında hatanın ne olduğunu ve bunu nasıl düzeltebileceğini onunla tartışın.
Çocuğunuzla konuşurken onun kendisini, varlığını değil, davranışını reddettiğinizi anlaması gerekir. Örneğin, çocuğa oyuncaklarını doğru düzgün toplamadığında ‘Sen ne beceriksiz çocuksun?’ diye çıkışmakla, ‘eline sağlık güzel olmuş, hadi gel bakalım biraz daha toplayabilir miyiz?’ demek arasında gerçekten çok büyük bir fark vardır.
Çocuğunuzu dinleyin ve görüşlerine saygı gösterin. Onunla iletişim kurun ve sorunların çözümünü beraberce bulmaya çalışın.
Çocuğunuzun davranışları için yaşına uygun, mantıklı sınırlar koyun.Gerekiyorsa çocuğun gelişim dönemlerine ilişkin bilgi toplayın, uzmanlara danışın.
Eğer kontrolünüzü kaybedip istemediğiniz bir şeyi öfkeyle çocuğunuza söylerseniz asla özür dilemekten utanmayın. Bu şekilde çocuğunuz yetişkinlerin de hata yapabileceğini ve bunu açıklayabileceklerini görür.
Çocuğunuza davranışını, görünüşünü etiketleyen isimler takmayın. Bu isimler onun benlik saygısına zarar verecektir.
|
| WwW.WeBCaNaVaRi.NeT | > .::| Genel - Kişisel |::. > Engelliler Forumu (Moderatör: WeBCaNaVaRi)
Konu: Özürlü Çocuğa Sahip Ailelerde Iletişim
Yazdır
Gelişmiş Arama
Temmuz 03, 2012, 04:24:05 ÖS