Zihinsel, spastik, konuşma - işitme ve görme özürlülerin rehabilitasyonu amacıyla  kurulan özürlüler  özel rehabilitasyon merkezlerinin kuruluş ve işleyişine ilişkin esaslar ile izin, açılış, çalışma biçimi, personel standardı, ücret tarifeleri, denetim ve faaliyetlerini durdurmaya ilişkin işlem ve usuller bu yönetmeliklerde yer almaktadır. Bu yönetmeliklerde yoruma muhtaç olan hususlar için ayrıca Genel Müdürlük tarafından açıklayıcı mahiyette genelgeler yayınlanmaktadır.

Zihinsel Özürlüler Özel Rehabilitasyon Merkezleri yönetmeliğinin 24. Maddesi, Spastik Çocuklar Özel Rehabilitasyon Merkezleri Yönetmeliğinin 25. Maddesi ve İşitme ve Konuşma Özürlüler Rehabilitasyon Merkezleri Yönetmeliğinin 23. Maddesi yapılacak denetimin esaslarını belirlemektedir.

Denetimlerde; kuruluşun idari, teknik, mesleki ve mali bakımdan her türlü faaliyetinin, bu kuruluşların açılması ve işletilmesine dair yönetmeliklerde yer alan usul ve esaslara uygun olup olmadığı hususları gözden geçirilir.

Denetimlerde özet olarak ana hatlarıyla; 

1.      Kuruluş binası yönünden:

a.      Kuruluş binası konumu ve diğer bütün özellikleri bakımından rehabilitasyon amacına hizmet edecek uygunlukta mı?

b.      Kuruluş açma ve işletme için gereken (İskan Raporu, Yangın            Güvenliği Raporu vb.) belgeleri tam mı?

c.      Bina ve kullanım alanları doğrudan bol güneş ve ışık alacak şartlara sahip mı?  Havalandırması  yeterli mi?

d.      Oda ve salonların tabanları sağlığa zarar vermeyecek ve kolayca silinecek maddelerle döşenmiş mi?

 

e.      Binada bulunan merdiven ve korkuluklar özürlülere zarar vermeyecek biçimde uygun kaplama ile kaplanmış mı?

 

f.        Binanın her türlü tesisatı genel hijyenik şartları bozmayacak biçimde temiz ve düzenli mi?

 

g.      Binada özürlüler ve personel için ihtiyaca yetecek sayıda tuvalet ve lavabo mevcut mu? Lavabo ve tuvaletler özürlülerin kullanabileceği özellikleri taşıyor mu?

 

h.      Kuruluşta, Sorumlu Müdür ve  personel odası, sağlık bölümü (revir), dinlenme salonu ile özür durumuna ve ihtiyaca göre yeterli sayıda eğitim sınıfları, uğraşı terapisi, işitme ve konuşma terapisi, kavram eğitimi, odyoloji ve egzersiz odaları gibi alanlar mevcut mu?

i.        Kuruluşun bahçesi yeterli mi, hizmet amacına uygun düzenleme yapılmış mı?

j.         Kuruluşun genel temizlik, tertip ve düzeni uygun mu? Hijyenik koşullara gereken özen gösteriliyor mu?

k.      Binanın ısıtma sistemi yeterli ve güvenli mi?

l.         Kuruluşun hizmet için ayrılan bölümlerinde yatılı personel bulunmamasına dikkat ediliyor mu?

m.    Kuruluşta yangına karşı gerekli önlemler alınarak yangın araç-gereçleri yeterli sayıda ve hizmete hazır halde bulunduruluyor mu?

n.      Yangın, sabotaj ve deprem gibi durumlarda uygulanacak bir sivil savunma planı var mı? Bu amaçla Yıllık tatbikatlar yapılıyor mu?

o.      Açılış onayından sonra binada yapılan değişiklikler için İl Müdürlüğünden onay alınmış mı?

p.      Binada yeterli döşeme, donatım, eğitim, tedavi araç gereçleri bulunduruluyor mu?

2. Personel yönünden:

a.      Kurucu ve Sorumlu Müdür için istenilen belgeler tam mı? Kurucu ve Sorumlu Müdürün değişmiş olması veya kuruluşun nakli halinde de bu kişiler için yeniden gerekli belgeler tanzim edilerek onay alınıyor mu ?
 

b.      Sorumlu Müdür görevinin başında bulunuyor mu? İzinli ve raporlu olması halinde yerine uygun niteliklere sahip bir meslek elemanını vekil tayin ederek İl Müdürlüğüne yazılı olarak bildiriyor mu?

c.      Açılış onayında belirtilen kapasiteye  uygun sayıda ve nitelikte yeterli personel bulunduruluyor mu?

d.      Kuruluşta çalıştırılan personelin belgeleri tam mı? Her personel için İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğünden çalışma izni alınmış mı?

e.      Çalıştırılan personelin sigorta primleri tam olarak beyan edilerek yatırılması sağlanıyor mu?

f.        Personelin Atatürk İlke ve Devrimlerine uygun ve aşırılığa kaçmayacak biçimde sade kılık kıyafette olmalarına dikkat ediliyor mu?

g.      Personelin yıllık periyodik sağlık kontrolleri yaptırılarak belgeleri özlük dosyalarında muhafaza ediliyor mu?

h.      Her personel için bir özlük dosyası tanzim edilerek o personele ait bütün belgeler bu dosyada muhafaza ediliyor mu?

            3. Hizmet, program ve  işleyiş yönünden:

         a.   Kuruluşun İç Hizmet Yönetmeliği ile Çalışma Programı mevcut mu?

Özür durumu göz önüne alınarak kuruluş yönetimince hazırlanan ve Genel Müdürlüğün onayından geçen bir yıllık çalışma programı hazırlanmış mı?

b.      Hizmet amacına ve Milli Eğitimin Temel İlkelerine uygun eğitim programları geliştirilip uygulanıyor mu?

c.      Kuruluş Açma ve İşletme İzin Belgesi ile çalışanlara ait sigorta bildirim belgesi ve vergi levhası kuruluşun herkes tarafından görülebilecek uygun bir yerine asılmış mı?

d.      Kuruluşa kabulü yapılacak özürlülerin ailesi hakkında sosyal hizmet uzmanı tarafından düzenlenen sosyal inceleme raporu tanzim ediliyor mu?

e.      Kuruluşta kapasite üstü veya yaş durumuna uygun olmayan özürlü bulunmamasına dikkat ediliyor mu?

f.        Her özürlü için, içinde yönetmelikte belirtilen belgelerin ve yine her özürlü için yapılan rehabilitasyon etkinliklerine ilişkin çalışmaların yer aldığı özlük ile faaliyet dosyaları tanzim ediliyor mu?

g.      Merkezde “Değerlendirme Kurulu” oluşturularak, kuruluşa kabulde  ve belli aralıklarla özürlülerin değerlendirilmeleri yapılıyor mu?

h.      Özürlülerin yaş ve/veya özür durumlarına uygun gruplandırılması yapılıyor mu? Her gruba bir meslek elemanı ile bir yardımcı personel düşecek şekilde düzenleme yapılıyor mu?

i.        Ücretlerin İl Ücret Komisyonu tarafından kabul edilen ve Genel Müdürlüğün onayından geçen tarifeye veya Bütçe Kanunu ile tespit edilen kriterlere göre alınmasına, bunun dışında ücret alınmamasına riayet ediliyor mu?

j.         Alınan ücretler karşılığında alındı belgesi tanzim ediliyor mu? Alındı belgeleri denetimlerde ibraz edilmek üzere muhafaza ediliyor mu?

k.      Kuruluşta çalışan personel ile özürlülerin periyodik sağlık kontrolleri yılda en az bir defa yaptırılarak sonuçları özlük dosyalarında muhafaza ediliyor mu?

l.         Kuruluşta; gelen giden evrak kayıt defteri, muhasebe kayıtları, personele ve özürlülere ait özlük ve sağlık dosyaları, özürlülere ait kütük defteri, denetleme defteri ve teftiş defteri gibi defterler bulunduruluyor mu?

m.    Genel Müdürlük ve İl Müdürlüklerince istenilen bilgi ve belgelerin zamanında gönderiliyor mu? Bunların birer örneği kuruluşta muhafaza ediliyor mu?

n.      Gelen ve giden her türlü yazının, gelen ve giden evrak defterine kaydedilmesine özen gösteriliyor mu?

o.      Kuruluşta yemek çıkarılması halinde, çıkarılan ve özürlülere verilen her türlü yiyecek maddelerinden alınan numunelerin uygun bir ortamda 24 saat süre ile saklanması sağlanıyor mu?

p.      İlk yardım dolabında yeterli tıbbi malzeme ve ilk yardım ilaçları bulunduruluyor mu?

q.      Günlük ilaç kullanan ve tedavisi yapılanlar, bu amaçla tutulan deftere, dozajları ve uygulayanın ismi ile birlikte kaydediliyor mu