Tek olan bu kemik, kafa tabanında, etmoid kemiğin ve alın kemiği 'nin arkasında os occipitale 'nin taban parçası pars basilaris 'in ve os temporale'nin önündedir. Bu kemik, kafa tabanının ön ve orta çukurlarının fossa cranii anterior et media 'nın oluşumuna katkı verir. Aynı zamanda şakak kısmının ön tarafını meydana getirir.

Os sphenoidale'nin ana bölümleri

Corpus ossis sphenoidalis; orta parça:cisim.
Alae minores; küçük kanatlar; sağlı sollu çifttir
Alae majores; büyük kanatlar; sağlı sollu çifttir
Processus pterygoidei;Kanatsı çıkıntılar; üç çift

Corpus ossis sphenoidalis

Kemiğin orta parçasını meydana getirir.
Altı yüzü vardır:Ön, üst, arka, alt ve iki tane yan yüz
İçinde sfenoid sinus; sinus sphenoidalis isimli bir boşluk vardır.

Ön yüz


Burun boşluklarının (cavum nasi) tavanının arka bölümünü yapar.
Orta çizgi üzerinde crista sphenoidalis adında ibik şeklinde bir çıkıntı bulunur.
Crista sphenoidalis 'in iki yanında sfenoid sinus'un (sinus sphenoidalis) açılma delikleri apertura sinus sphenoidalis yer alır.
Crista sphenoidalis etmoid kemiğin (kalbursu kemik) dikine laminasının (lamina perpendicularis) arka kenarı ile birleşir.
Sfenoid sinus'un (sinus sphenoidalis) açılma delikleri apertura sinus sphenoidalis ise burun boşluklarının arka üst kısmına açılır.

Üst yüz
Kafa tabanı;ortada solda -sarı renkli alanda- hipofiz çukuru; fossa hypohpysialis

Kafa boşluğuna (cavum cranii) bakan bu yüzün ortasında epeyce derinliği olan bir çukur görülür.
Bu çukurun içinde hipofiz bezi (hypophysis cerebri) bulunur.
Bu çukurun adı hipofiz çukurudur (fossa hypophysialis).
Bu çukurun arkasındaki enine çıkıntı sırtına dorsum sallae denir.
Dorsum sellae 'nin iki yan ucundaki sivri çıkıntıya arka klinoid çıkıntı (processus clinoideus posterior) denilir.
Dorsum sellae'nin arka kısmı ardkafa kemiğindeki clicus ile uzanır.
Hipofiz çukurunun önündeki tümseğe tuberculum sellae denir.
Tuberculum sellae her iki yanında sivri birer uçla sonlanır.
Bu uçlara orta klinoid çıkıntı; processus clinoideus medius denir.
Tümseğin önünde enine yer alan bir oluk bulunur ve sulcus opticus denir.
Bu oluğun içinde görme siniri değil görme siniri çaprazı chiasma opticum yer alır.
Yanında canalis opticus ; görme siniri kanalı ile uzanır.
Hipofiz çukurunun iki tarafında önden arkaya uzanan oluk karotis oluğudur: sulcus caroticus.
Bu oluğun içinde sinus cavernosus meydana gelecektir.
Bu sinüsün içinde arteria carotis interna ile bazı kafa çiftleri nervi craniales geçmektedir.