 |
|
|
Tarihi ve yeni olayların ışığında, Ortadoğu'nun dünyadaki birçok gelişmede merkezi bir öneme sahip olduğu iddia edilebilir. Afrika'da olduğu gibi, bu bölge de birinci dalga anarşizmin, bölgenin sınırları boyunca gelişimine şahit oldu. Örneğin Ermenistan anarşistleri, yaygın ajitatif etkinlikleri nedeniyle 19. yüzyıl sonlarında Osmanlı İmparatorluğu tarafından neredeyse kontrol altına alınmışlardı. Ermeni anarşistlerden Alexandre Atabekian, uluslararası geçmişi sürdürdü ve Cenova'da araştırma yaptığı dönemde, Peter Kropotkin, Elisee Reclus ve Jean Grave ile olan dostluğu sayesinde, uluslararası anarşist hareketle çok iyi bağlantılara sahipti. Aslında Kropotkin'le olan arkadaşlığı o kadar büyüktü ki, ölüm döşeğinde bile onun yanındaydı ve sonradan, Moskova'nın sokaklarında yapılan ünlü cenaze alayı organizasyonuna yardım etti. Atabekian birçok anarşist çalışmanın Ermenice'ye çevirisini yaptı ve adı Hamaink (Cumhuriyet) olan, daha sonra Farsça'ya da çevrilen anarşist bir derginin yayımını ve dağıtımını üstlendi.
Atabekian, anarşizmin Ortadoğu'nun siyasi durumu ile bağlantısını oluşturmada çok ciddi bir girişimde bulundu. Yazılarında, Osmanlı'nın Ermenistan üzerindeki hakimiyetine ve Avrupa'nın genel olarak bölge üzerindeki hakimiyetine karşıtlığının modeli açıkça ortaya çıkar. Bu, anarşistlerin, milliyetçilerin ve sosyalistlerin bir koalisyonu olan Devrimci Ermenistan Federasyonu'nun (Dashnaktsouthian) diğer aktiviteleri arasında, Ermenistan genelinde yayımını ve dağıtımını yaptığı birçok anarşist makalede üst seviyeye ulaştı. Manifestoları başlarda Rus nihilistlerinin retoriğini andırsa da, birkaç yıl içerisinde Dashnaktsouthian anarşizminin yerini büyük ölçüde Marksizm-Leninizm aldı. Bununla birlikte, Marksizm-Leninizm Ermenistan'da popülerlik kazanırken, anarşizmin idealleri de, Amerika Birleşik Devletleri’nde Ermeni dilinde yayımlanan birçok anarşist gazetenin gösterdiği gibi, Batının ulus-devletlerine yönelen göçmenlerin arasında popülerleşti.
Malatesta'nın Ermenistan dışında, Beyrut'ta, Lübnan'da ve Türkiye'nin İzmir gibi liman şehirlerinde anarşist topluluklarla zaman geçirmiş olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte, bu toplulukların doğası ya da göçmen olmayan yerel halk arasında anarşist bir hareketi örgütleme noktasındaki başarılarının boyutu hakkında çok az şey bilinir. İskenderiye ve Tunus'ta gördüğümüz gibi, Akdeniz liman şehirleri faklılık göstermelerine rağmen, bu anarşist toplulukların birçoğunun göçmen İtalyan işçilerinden ibaret olması ihtimali yüksek. Fakat anarşizmin mevcut olduğu, henüz değinilmemiş bir ülke daha var. O da Filistin.
İsrail devletinin kuruluşundan önce, 20. yüzyılın ilk çeyreğinde, anarşist bir hareket, Yahudi devletinin kuruluşuna karşı çıkan ve devletsiz, doğrudan demokratik, Araplardan ve Yahudilerden oluşan, çoğulcu bir toplum için mücadele eden Filistinliler ve Yahudiler arasında neredeyse başlamıştı.
Gustav Landauer ve Rudolf Rocker gibi tanınmış Yahudi anarşistlerin birlikte çalışmalarından ilham alan anarşist hareketin "komüniter" kısımları, Filistin'deki ilk Kibbutizm hareketinin temelini oluşturdular. Noam Chomsky'ye göre terimin orjinal anlamı "Siyonist" idi. Asıl komüniter Siyonistler devletin kurulmasına karşı çıktılar, çünkü bu, toprağı parçalamayı ve onun fakir ve baskılanmış halkının önemli bir kısmını sosyalist prensipler temelinde birleştirmek yerine, din temelinde marjinalleştirmeyi gerektiriyordu. Dönemin anarşist-komüniterlerinin en önemlilerinden biri olan Joseph Trumpeldor, ilk kvutzot üyelerini Peter Kropotkin'in anarşist-komünist düşüncesi üzerine çekti. 1923'te Kropotkin'in Karşılıklı Yardımlaşma'sı İbranice'ye çevrilmiş ilk kitaplardan biri oldu ve Filistin'de dağıtıldı. Trumpeldor gibi aktivistlerin bu ilk anarşist ön hazırlıklarının, Kibbutz Hameuhad hareketinin liderlerinden biri olan Yitzhak Tabenkin'in düşüncelerine büyük tesiri oldu. Anarşist-komüniteryen gazete Problemen, periyodik olarak hem İbranice hem de Yahudice yayımlanan tek uluslararası anarşist yayındı ve Yahudilerle Arapların, Yahudi devleti kurulmadan önce var olan komüniter usulde, barış içinde bir arada varoluşları için haykıran çok az sesten biriydi. Bu hareket 1925'ten sonra Yahudi devletinin kurulmasıyla birlikte yok olmaya başladı.
|
| WwW.WeBCaNaVaRi.NeT | > .::| $ Eğitim & Öğretim $ |::. > Ödev Arşivi > Felsefe (Moderatör: WeBCaNaVaRi)
Konu: Ortadoğu Anarşizmi
Yazdır
Gelişmiş Arama
Temmuz 17, 2012, 09:38:54 ÖS