Nobel Barış Ödülü bu yıl, kızların eğitim hakkını savunduğu için Taliban’ın hedefi olan Pakistanlı Malala Yusufzay ve hayatını zorla çalıştırılan çocukları kurtarmaya adayan Hint aktivist Kailash Satyarthi’ye verildi

Her yıl kazananlarıyla tartışmalara yol açan Nobel Barış Ödülü’nün 2014 yılı sahibi Pakistanlı genç aktivist Malala Yusufzay ve Hint çocuk hakları savunucusu Kailaş Satyarthi oldu. 2012’de Pakistanlı çocukların eğitim hakkını savunduğu için Taliban tarafından başından vurulan 17 yaşındaki Yusufzay, bu ödülü kazanan en genç kişi oldu.
Şubat ayından beri değerlendirme yapan dokuz kişilik Nobel Komitesi adına açıklama yapan Komite Başkanı Thorbjörn Jagland, bu yılki barış ödülüne çocuk hakları ve eğitimi alanında verdikleri mücadeleden dolayı Satyarthi ve Yusufzay’ın layık görüldüğünü belirtti.
Bir Hindu, bir Müslüman
Yoksul ülkelerde nüfusun yüzde 60’ının 25 yaş altındakilerden oluştuğuna dikkati çeken Jagland, “Özellikle çatışma ortamlarında çocukların kötü muameleye maruz kalması, şiddetin nesilden nesile devam etmesine yol açmaktadır. Gandhi’nin  başlattığı geleneği devam ettiren Satyarthi, öncülük ettiği çeşitli barışçıl eylemlerle ekonomik kazanç için çocuk istismarına dikkati çekmiştir. Satyarthi, çocuk haklarıyla ilgili önemli uluslararası sözleşmelerin hazırlanmasına da katkıda bulunmuştur.”
Jagland, “Genç yaşına rağmen Yusufzay da yıllarca kız çocuklarının eğitim hakkını savunmuş, çocuklarla gençlerin kendi durumlarının iyileştirilmesine katkıda bulunacağını göstermiştir. Yusufzay, bunu son derece tehlikeli koşullar altında yapmıştır. Kahramanca sürdürdüğü bu mücadeleyle kızların eğitim hakkının sözcüsü haline gelmiştir. Nobel Komitesi, bir Hindu ve bir Müslümanın, bir Hindistanlı ile bir Pakistanlının eğitim için ve aşırılığa karşı ortak mücadelede bir araya gelmesini çok önemli bir olgu olarak görmektedir” dedi.

MALALA YUSUFZAY

“Kendime şöyle dedim: Malala, korkma, cesur ol. Sadece eğitim almaya çalışıyorsun, suç işlemiyorsun... Okulda yerde otursam da umurumda değil. Tek istediğim eğitim. Ve kimseden korkmuyorum... Benim amacım Nobel Barış Ödülü almak değil. Amacım, her çocuğun eğitim aldığını görmek.”

KAİLASH SATYARTHİ

“Altı, yedi yaşlarındaki çocuklar mola vermeden günde 14 saat çalışmaya zorlanıyorlar. Ebeveynlerini istedikleri için ağladıklarında dayak yiyor, ters şekilde asılıyor, üzerlerinde sigara söndürülüyor. Bundan daha kötü bir insan hakları ihlali olabileceğine inanmıyorum.”

Ülkesi için erken büyümüş bir çocuk

Nobel Barış Ödülü’nü kucaklayan en genç isim olan 17 yaşındaki Malala Yusufzay, Pakistan’da kızların eğitim hakkını savunduğu için Taliban tarafından 2012’de okulundan eve dönerken başından vuruldu. Genç aktivist, henüz 11 yaşındayken İngiliz yayıncılık kuruluşu BBC için Pakistan’da Taliban yönetimi altındaki hayatını anlatan bir blog yazıyordu. Taliban tarafından başından vurulduktan sonra Malala, tedavi için İngiltere’ye götürülmüş ve sayesinde bütün dünya mucizevi bir iyileşmeye tanık olmuştu.
Malala o günden bu yana Birleşmiş Milletler’de konuşma yaptı, sayısız insan hakları ödülünü kucakladı, ABD gezisi sırasında saygın gazeteci Christiane Amanpour ve televizyon programcısı Jon Stewart’ı “büyüledi”.
Kitabı bile var
Malala aslında kendi ülkesinde yaşananların karşısına dikilmek için çok genç yaşta büyümüş ve olgunlaşmış bir kız çocuğu. Babasını kahramanı olarak gören Malala, yaşıtları gibi oyuncaklarıyla oynamak ya da sokaklarda koşmak yerine Kitap yazmayı tercih etmiş bir genç artık. Malala, geçen yılki Nobel Barış ödülünün de sosyal medya ve Batı basınında favorisiydi. Ancak henüz reşit olmaması ve daha çocuk olması, bu ödülü almaması gerektiği yönünde tartışmalara neden olmuştu.
 Taliban ise Malala’yı tehdit etmeye devam ediyor. Geçen kasım ayında ABD’nin Pakistan Talibanı’nın lideri Hekimullah Mesud’u insansız hava aracıyla öldürmesinin ardından örgütün seçilen yeni lideri, tüm dünyanın tanıdığı bir isimdi: Taliban’ın başına Malala’ya düzenlenen saldırının arkasında olan acımasız lider Molla Fazlullah geldi. Fazlullah, düzenlenen bombalı saldırılar ve kafası kesilerek gerçekleş-tirilen cinayetlerden de sorumlu tutuluyor.

Küçük kölelerin cesur kurtarıcısı

Diğer birçok insan hakları ödülünün yanına Nobel Barış Ödülü’nü de ekleyen Hint aktivist Kailaş Satyarthi, bu ödülünü köle haline getirilmiş çocuklara adadığını açıkladı. Malala’yı birebir tanımasa da kim olduğunu bildiğini söyleyen Satyarthi, onunla beraber mücadele etmeyi önereceğini dile getirdi. Birbiriyle hala çatışmada olan iki ülkeden iki aktivistin geliştireceği işbirliğinin önemli olacağı çok açık. 60 yaşındaki çocuk hakları aktivisti Satyarthi’nin bu ödülü kazanmasının arkasında ise elektrik mühendisi olarak çalıştığı işinden istifa edip 1980 yılında kurduğu “Çocukluğu Kurtarın” adlı sivil toplum kuruluşu var. Çocukların insan kaçakçılığına alet edilmesine karşı mücadele veren örgütün başında olan Satyarthi, Hindistan’da yaklaşık 60 milyon çocuğun, yani nüfusun yüzde 6’sının, zorla çalıştırıldığını tahmin ediyor. Hint aktiviste göre bunun yoksullukla ya da cahillikle bir ilgisi yok; çocukların çalışmaya zorlanmasının altında işverenlerin bundan kar elde etmesi var. Kampanyasını sokaklara taşıyarak eylemler düzenleyen Satyarthi sayesinde geçtiğimiz mayıs ayında Hindistan’da 63 çocuk kurtarıldı, 23 kaçakçı ele geçirildi.
Düzenlediği kampanya sayesinde dünyanın dört bir yanında binlerce çocuğu kurtaran Satyarthi, çocuk işçilerin yarattığı haksızlığı ilkokuldaki ilk gününde farkına vardığını anlatıyor. Bir çocuk ile babasını ayakkabıcılık yaparken gördüğünü söyleyen aktivist, “O günden bu yana da mücadele ediyorum. Ancak bu işe başladığım 1980’li yıllarda bu dünyanın hiçbir yerinde kolay değildi” diyor. Kendisinin de iki çocuğu olan Satyarthi, “Çocukların köle yapılmasının sona erdiğini görene kadar, size söz veriyorum mücadele edeceğim” açıklamasını yaptı. Satyarthi’yi bu kadar iyimser yapan neden ise yıllardır verdiği mücadelenin işe yaradığını görmesi.