Necef Muharebesi, 2003 yılında gerçekleşen Irak’ın işgaliyle Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından 2004 yılı Ağustos ayında ABD Silahlı Kuvvetleri ve Iraklı destekçileri ile Irak Direnişi içinde yeralan Mukteda El Sadr’a bağlı Mehdi Ordusu arasında Necef kentinde yaşanan çarpışmalardır.

Arkaplanı

Necef ve Kasidiye illerinde görev yapan ABD askerleri ile şehirdeki direnişçiler arasında ilk silahlı temas 2 Ağustos 2004 günü yaşanır. Necef şehrinin dış mahallelerinde Mukteda El Sadr’ın evine yakın bir sağlık ocağına yaklaşan ABD askerleri ateşle karşılanınca geri çekilirler. ABD Silahlı Kuvvetleri ile Sadr arasında Necef valisi ve Şii önde gelenleri arasında yapılan uzlaşma görüşmelerine göre olayın yaşandığı bölge ABD denetiminde kalan bir yerdeydi.

Muharebe

Şehirdeki asıl muharebe 5 Ağustos günü Mehdi Ordusunun sabaha karşı Irak Polis karakollarına saldırmasıyla başlar.[3] Irak polisi ilk saldırıyı püskürtse de takviye alan direnişçiler saldırıyı şiddetlendirir. Polislere destek olarak gelen ABD askerleri ise Wadi as-Salaam adlı mezarlık kompleksinden gelen havan topu ve ağır makinalı tüfek saldırısına uğrar. Muharebelerin ikinci gününde bir ABD Bell UH-1N helikopteri direnişçiler tarafından düşürülür. 7 Ağustos günü yaşanan yoğun çarpışmalarda 4 ABD askeri öldürülür. 9 Ağustos günü ABD askerlerine üç tabur destek birlik gönderilir. Şehrin özellikle dar sokaklarında pusuya düşürülen çok sayıda M1 Abrams tankı ve Bradley zırhlı muharebe aracı direnişçiler tarafından RPG ile tahrip edilir. Şehrin merkezine yayılan, zaman zaman mezarlığa sıçrayan çatışmalar en son olarak İmam Ali Camii bölgesine sıçrar. Mehdi Ordusu üyeleri camiinin içine sığınarak yığınak yaparken ABD askerleri bölgeyi tamamen kuşatır.[4] Çatışmalar sırasında iki minaresi hasar alan camii Şiiler için en kutsal mekanlarından bir tanesi olduğu için camiiye saldırılar yoğun kamuoyu tepkisi alır. Bölgede çatışmalar ilerleyen günlerde ABD Hava Kuvvetlerine bağlı savaş uçakları tarafından sürdürülür. Camii avlusuna ve etrafındaki iki otele bombalar isabet edecek ve ciddi zarar verecektir.

Ateşkes

Özellikle dinî sembollerin çatışmalar sırasında zarar görmesi ile tepkileri üzerine çeken ABD Silahlı Kuvvetleri oluşmakta olan direnişi kırmak için 27 Ağustos 2004 günü uzlaşmaya razı olur. Devreye giren Şii önder Ayetullah Ali Husaini Sistani ateşkes anlaşmasını sağlar. Buna göre ABD askeleri ve Mehdi Ordusu üyeleri şehirden çıkacaktır. Mehdi Ordusu üyeleri silahlarını bırakacak ve serbestçe şehri terk edecektir. Şehirde denetim yeni Irak polisi tarafından sağlanacaktır. Necef’ten ayrılan Mehdi Ordusu üyelerinin çoğu Mehdi Ordusunun güçlü olduğu başka bir yer olan Bağdat’taki Sadr City bölgesine gidecek ve burada işgale karşı direnişe devam edecektir.