nafile namazın kazası olurmu - farz hükmünde namaz ne demektir

Soru: Bir din bilgini, kendisine yöneltilen, "Yatsı namazından sonra kılınan vitr namazı, farz namazı gibi midir? Yani vitri kılmadan yatsı namazı kılamaz mıyız? Yatsı namazımız kazaya kalmışsa vitri de kaza etmemiz mi gerekir?" şeklindeki soruya şöyle cevap vermişti: "Vitr namazı yatsı namazına bağlı bir namaz değildir. Başlı başına bir namazdır. Ebu Hanife'ye göre vaciptir. Yani mutlaka edası gerekir, farz hükmündedir. İmam Şafii'ye göre pekiştirilmiş sünnettir. Hanefilere göre ameli bakımdan (eylem olarak) farz hükmünde olduğundan kazası gerekir." Bana göre yanlış bilgi içeren bir cevap. Bildiğim kadarıyla Kuran'da namaz için üç vakit belirlenmiştir ve Peygamberimizin uygulaması uyarınca biz bu namazları (cem etmek ruhsatı saklı kalmak kaydıyla) 5 seferde kılıyoruz. Bir namaz ya farzdır ya değildir, "farz hükmünde" namaz ne demektir? En iyi ihtimalle vacip olan bir ibadetin farzlaştırılması bidat ve dinde zorlaştırma değil midir? Farz olan vakit namazlarının vakti geçtikten sonra kazası olur mu? Vitr namazı farz olmadığına göre sonuçta bir nafile namaz hükmünde değil midir? Eğer böyleyse kaza edilmesi ne demektir? (Oğul Sipahioğlu)

Vitr namazı sünnettir

Cevap: Siz düşüncenizde isabetlisiniz ama sözünü ettiğiniz değerli hoca da kendi görüşünü söylememiş, mezhep adamlarının görüşlerini aktarmış, İmam-ı Azam'ın görüşünü esas almıştır. Gerçi İmamı Azam'ın görüşü de aslında tam öyle değildir. Doğrusu, farz olan yatsı namazıdır, ki bu da daha önce iki rekâtken (Kuran'a göre her namaz iki rekâttır) sonra Medine döneminde Peygamberimiz, kendi içtihadıyla kıldığı öğle, ikindi ve yatsı namazlarını dörde çıkarmıştır. Ama asıl farz olan üç vakit sabah, akşam ve gece namazları ikişer rekât olarak kalmıştır. Vitr ise diğer sünnetlerden biridir. Bir de kılınabilir, üç de, beş de... Tekli bir nafile namazdır. Nafilelerin kazası olmaz. Kasten kılınmamış namazların ise zaten kazası yoktur. Çünkü kasten namaz kılmamak çok büyük bir günahtır. Namaza başlayan, sanki yeni dine dönmüş gibi eski yaptıklarından sorumlu olmaz. Kasten kılınmayan namazların günahı ancak tevbeyle affolunur.