M U Ş


Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Muş ,kültürel eserleri ve gölleriyle ünlüdür.
İLGİ ÇEKİCİ YERLER : Muş Kalesi, Surp Karabet Manastırı (Çengel Kilisesi), Muş Ulu Cami, Hacı Şeref ve Alaeddin Bey Camileri, Aslanlı Han, Murat Irmağı Köprüsü.
Antik Kentler
Kayalıdere Antik Kenti : (Kale Şehri) Muş merkeze 40 kilometre, Varto'ya ise 20 kilometre uzaklıkta Kayalıkaya köyündedir. Bir Urartu yerleşim yeridir. 1965 yılında yapılan


resmi kazılarla Kale, Tapınak, Şarap Mahzeni, Mezar ve Küçük Buluntular ortaya çıkarılmıştır. Urartu Kralı II. Sarduri devrine (M.Ö.735-764) tarihlenen kale oldukça sağlamdır. Avlusu taş döşemeli tapınakta oturur durumda M.Ö. VII. yy. tunç aslan heykeli, düğmeler, ok başları, tunç iğneler, aslan avı tasvirli kemer parçaları bulunmuştur.
Cami ve Türbeler
Ulu Cami : Muş il merkezinde bulunan cami 979 yılında Şeyh Muhammed-i Mağrubi tarafından yaptırılmıştır.
Hacı Şeref Cami : Muş il merkezinde, Arslanlı Han'ın içersinde bulunan cami 1318 yılında Abdulhamit Han tarafından yaptırılmıştır.
Alaaddin Paşa Cami : Muş il merkezinde bulunan cami 1700 yılında şehrin valisi Alaaddin Bey tarafından yaptırılmıştır.
Türbeler : Kesik Baş Türbesi, İbrahim Samidi (Zerzemi)Türbesi, Şeyh Halil ve Şeyh Mustafa Türbesi, Şeyh İbrahim Hazretleri Türbesi ve Şeyh Ömer Sahubi Türbesi önemli türbelerdir.
Kilise ve Manastırlar
Çanlı Kilise : (Surp Garabet) Muş merkez Yaygın beldesine bağlı Yukarı Yongalı köyünde bulunmaktadır. İlk yapıldığı dönemlerde "ateş tapınağı" olarak kullanılmıştır. Romalılar Döneminden sonra gelen Sasaniler tarafından da 399 yılında Hıristiyanların ibadetine açılmıştır. Kilisenin bugün halen kalıntıları mevcuttur. 1990 yılından itibaren bu kiliseyi yabancı turistler ziyaret etmeye başlamışlardır.
Arak Manastırı :Muş merkeze bağlı Kepenek köyündedir. 499 yılında Sasaniler tarafından yapıldığı tahmin edilmektedir. Kilise-manastır ve alışveriş merkezi olarak kullanılmıştır. Bu kilisenin halen kalıntıları mevcuttur.
Meryem Ana Kilisesi : Muş merkezde bulunmaktadır. Yapım tarihi bilinmemektedir. Kilisenin sadece üst tavanı yıkılmıştır. Ziyaret edilebilir.
Göller
Haçlı (Kazan) Gölü : Bulanık ilçesinin güneydoğusunda yer alan gölün suları çoğunlukla bulanıktır. Gölde başta sazan olmak üzere çeşitli tatlı su balıkları yaşamaktadır.
Akdoğan Gölleri : (Büyük ve Küçük Hamurpet) Varto ilçe merkezinin doğusunda yer alan büyük Akdoğan gölünün yüzölçümü yaklaşık 11 km² 'dir. Gölde sazan ve alabalık yaşamaktadır. Göl çevresinde ise Kunduz Ördek ve Turna gibi av hayvanları yaşamaktadır.
Kaz (Gaz) Gölü : Malazgirt ilçesinin Aktuzla beldesinin, kuzeydoğu kesiminde yer alan bu küçük göl oluşum itibari ile karstik bir göldür.
Kuş Gözlem Alanı
Haçlı Gölü'ndeki Kuş Türleri : Kaşıkçı (10 çift) ve boz ördek (10 çift) popülasyonuyla önemli kuş alanları statüsü kazanır.
Bulanık Ovası'ndaki Kuş Türleri : Küçük karabatak (10 çift), turna (10 çift), gülen sumru (300 çift) ve hazar sumrusu popülasyonlarıyla önemli kuş alanları statüsü kazanır.
Kültür Merkezleri : Malazgirt Kültür Merkezi, Tiyatro, konferans gibi etkinliklere yönelik 194 kişilik Salon. 160 m²'lik Sergi Salonu 280 kişilik Kütüphane
160 m²'lik Müze 1 adet Sanat İşliği
Yazışma Adresi: Malazgirt Kültür Merkezi Yarbay Öner Cad. Malazgirt - Muş
Tel: (436) 511 22 33
ÖNEMLi GÜNLER :
Mahalli Kutlama Günleri : 1071 Malazgirt Meydan Muhaberesi Anma Günü Malazgirt
26 Ağustos
Festivaller : Lale Festivali 10-11 Mayıs / MUŞ
Kurtuluş Günleri : Varto'nun Düşman İşgalinden Kurtuluşu Varto 31 Mart
Muş'un Düşman İşgalinden Kurtuluşu Muş-Şehir Merkezi 30 Nisan



Yüz Ölçümü: 8.196 km²
Nüfusu: 453.654
İl Trafik No.: 49
Alan Kodu: 0436
İlçeleri: Muş (merkez)
Bulanık
Hasköy
Kotkut
Malazgirt
Varto
Önemli Telefonları
Valilik:212 10 01
Belediye:212 12 81
Hastane:212 10 43
Polis:216 10 25
Jandarma:311 24 37
Turizm Müd:212 38 49
Kültür Md. (Fax) : 212 16 91 :212 51 03