Üroloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Hakan Özveri, bazı mesane kanserlerinin tedavisinde verem mikrobunun etkili olduğuna dikkat çekiyor.

Mesane kanserleri idrar kesesinin içerisini döşeyen, mukoza dediğimiz yapının anormal büyümesiyle seyrediyor. Hastalık yüzde 90 oranında 55 yaş ve üzerindeki kişilerde görülüyor, ancak gençlerde de rastlanıyor. Batı Avrupa-Kuzey Amerika’daki görülme oranı, Doğu Avrupa ve Asya ülkelerine göre 10 kat daha yüksek. Endüstrileşmenin getirdiği sorunların bu fazlalıkta etkili olduğu belirtiliyor.
Üroloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Hakan Özveri, erkeklerde hastalığın fazla görülmesinin sigara içme oranının kadınlara göre daha yüksek olmasıyla ilişkilendirildiğini dikkati çekiyor. Dr. Özveri, hastalığın tedavisinde mesane içine serum fizyolojik ile sulandırılmış ve zayıflatılmış verem mikrobu verildiğini, 6 hafta süren bu tedavinin mesane kanserlerinin bazı türlerinde etkili olduğunu bildiriyor.

Mesane kanseri neden oluşuyor?

Sigara hastalığı 2-3 kat fazla ortaya çıkartıyor. İçilen sigara miktarıyla risk artıyor, aşırı tüketim halinde hastalık içmeyenlere göre 5 kat fazla görülüyor. Bilimsel çalışmalar var, sigara tüketimi erkeklerde meydana gelen mesane kanserinin yaklaşık yüzde 50’sinde sorumlu, kadınlardakinin ise üçte birinden sigara sorumlu.
Sigara tüketimi bırakıldığında mesane kanseri riski yüzde 30-60 oranında azalmış. Nasıl oluyor da sigara mesane kanserine neden oluyor? Sigaranın sebep olduğu hasar, DNA içeriği dediğimiz vücuttaki hücrelerin ana yapı taşının içeriğini bozuyor. Hücre doğuyor, büyüyor, yaşlanıp ölüyor ve tüm bunlar kontrol içinde oluyor. Bu askeri düzeni bozuyor. Hücrede “Öl” emri ortadan kalkıyor, daha uzaktaki başka organların başka hücrelerine yerleşmeye çalışıyor. 
Sigarada bildiğimiz 4 bin dolayında zararlı kimyasal var. Bazıları da özellikle 43 tanesi kanserin ilerlemesine yol açıyor. Bu toksik maddelerin bazıları, amonyak, terebentin, kadmiyum, böcek ilaçları, naftalin, hidrojen siyanür, bazı deterjanlar kanseri tetikleyen özellik gösteriyor. Sigaranın içindeki bazı maddeler kanser gelişimine neden oluyor.

DNA içeriği bozuluyor, mesaneden kana, idrara, idrardan da mesanenin içine girip hasara yol açıyor, tümör oluşuyor, kanserli hücre yığınları oluşuyor.

Mesane tümörü nasıl tespit ediliyor?

Mesane tümörü tespitinde ultrason, sistoskopi yapılıyor. Hücre tipine göre mesaneyi koruyucu tedaviler yapılıyor. Mesaneyi almayı gerektirecek bir durum varsa, derin tabakalara işlemişse barsaktan yeni bir mesane yapılıyor. Mesane kanseri ameliyatından sonra hastada, önemli hayat tarzı değişiklikleri de kaçınılmaz oluyor. Ameliyattan sonra kişinin sigara içmemesi gerekiyor, hatta sigara içilen yerlerde bile bulunmaması önem taşıyor. Eğer mesane kanseri derin tabakalara inmediyse bazı ilaçların mesane içine uygulanması gerekiyor, bu uygulamalar mesane kanserinin tekrarını ve ilerlemesini önlüyor. Mesanenin içinde tümörün bulunduğu yerde kazıma işlemi yapılıyor. Hastalığın ilerlemesi önleniyor.

Mesane kanserini artıran risk faktörleri nelerdir?

• Sigaranın içilmesi çok kötü, hiç içmemek daha iyi. Sigara bırakılırsa 1-4 yıl içinde kanser riskini yüzde 30 azaltıyor, sigarayı bırakmanın üzerinde 25 yıl geçerse yüzde 60 oranında azalıyor.
• Mesane kanserinde ikinci en önemli risk faktörü mesleki durumdur. Ülkeden ülkeye değişiyor ama bazı kimyasal kauçuklar, boya endüstrisinde kullanılan bazı aromatik aminlere maruz kalan kişilerde son derece etkili. Polisiklik aromatik hidro-karbon denilen maddeler var, alüminyum, kömür, çatı malzemelerinde kullanılıyor. Bunlar mesane kanseri yönünden riskli gruplar.
• Boyacılar, kuaförler bu tip maddelerle fazla temas ediyor.
• Sık idrar yolu enfeksiyonu geçirmek.
• Başka bir nedenle karında bir bölgeye radyoterapi uygulanması.
• Başka bir nedenle siklofosfamid denilen bir kemoterapi ilacını kullanmak da mesane kanseri riskini artırıyor.

Beslenme tipi mesane kanseri riskini artırıyor mu?

• Bununla ilgili çalışmalar var, meyve-sebze alımı azsa bir miktar risk artıyor. Bu nedenle bol bol tüketmek gerekiyor. Mesane kanserinden korunmada sarımsak, A vitamini önleyici etkiye sahip.
• Bazı bilimsel çalışmalarda küçük hasta gruplarında A, C, E, D vitamıni ve çinkonun yüksek dozda kullanılması durumunda mesane kanserli hastalarında, tekrarında azalma rapor edilmiş, ama bunlar çok güçlü kanıtlar değil, daha büyük çalışmalara ihtiyaç var.
• Kahve tüketimi, tatlandırıcı kullanımıyla mesane kanseri arasında ilişki var diyen çalışmalar olsa da tam net değil. Bunların etkisini tespit etmek çok zor. Bu çalışmaları yapmak teknik olarak zor. Kahve içmek sigara ile birlikte yardımcı etki gibi, ya da asıl neden olan faktörü artıran bir yönü var. Belki sigara tüketimini kahve içmek artırıyor.

Mesane kanserinin tedavisinde neler yapılıyor?

Kanserin önlendiği hastaların bir kısmının ilerleyen zamanlarda tekrar hekime geldiklerini belirten Özveri, “Ameliyatlarda orijinal organın korunması büyük önem taşıyor. Ancak bazı hastalar ameliyat yeterli olmayabiliyor. Bu durumda kemoterapi, ilaç tedavileri, ve ışın tedavileri yapılıyor. İncelemelerde görülen hücresel düzeydeki kanser hücrelerinin de yok edilmesi amaçlandığından kemoterapi, radyoterapi verilebiliyor” diye konuşuyor. 
Tedavide kemoterapi ilaçlarının da uygulandığını anlatan Özveri, “Bu ilaçlar sulandırılarak mesane içine veriliyor, erken evrede yakalanan tümörlerde yapılıyor. Hastalık ilerledikçe bu tedavilerin damardan verilip uygulanması gerekiyor. Yayılmış hastalıkta kemoterapinin sistemik olarak verilmesi gerekiyor. Radyoterapi de gerekirse uygulanıyor” şeklinde konuşuyor. Mesane kanserinin bazı tiplerinde ise zayıflatılmış verem mikrobu kullanılıyor. Bu da tedavide oldukça etkili oluyor. Verem mikrobunun zayıflatılmış hale getirilmiş suşu mesaneye serum fizyolojik ile sulandırılıp veriliyor. Yaklaşık altı hafta süreyle veriliyor, mesane kanserlerinin bazı tiplerinde çok etkili, hastalığın ilerlemesini engelliyor.