Diş röntgeni ve mamografideki risk, tiroid koruyucu kullanımını gündeme getirdi. Uzmanlar diş röntgeninde hemfikir, mamografide farklı düşünüyor

ABD’de geçen yıl yapılan bir araştırma, hayatı boyunca beş diş röntgeni çektirenlerin tiroid kanserine yakalanma riskinin çektirmeyenlere kıyasla dört kat daha fazla olduğunu ortaya koydu. Söz konusu araştırma, tıbbi görüntüleme merkezlerindeki röntgen çekimleri sırasında tiroid koruyucularının kullanım gerekliliğini tartışmaya açtı.
Boyun ve boğaz bölgesine takılan “kurşun tiroid koruyucular”, Batı ülkelerinde, özellikle çocuklarda, diş ve baş bölgesi için çekilen filmler sırasında sıklıkla kullanılıyor. Türkiye’de ise henüz yaygınlık göstermemiş tiroid koruyucuları hakkında uzmanlar farklı görüşlere sahip. Uzmanların görüşleri özetle şöyle:
‘Kullanılsa iyi olur’
-  Prof. Dr. Okan Akhan (Türk Radyoloji Derneği Başkanı): “Ülkemizde çok yaygın kullanıldığını söyleyemem. Büyük üniversite hastanelerimizde bile rutinde kullanılan koruyucu aparatlar bulunmuyor maalesef. Tiroid koruyucusu kullanımı, Türkiye’deki X ışını kullanımı açısından problemli alanlardan bir tanesi. X ışınlarının kanserle ilişkisi, halen üzerinde çalışılan konulardan bir tanesi.
En fazla radyasyon yayan cihaz bilgisayarlı tomografidir. Ama akciğer filmi çekilirseniz kanser olursunuz diye bir şey yok. Aynı şekilde mamografide de maruz kalınan radyasyon miktarı yine düşük.
Ancak elbette koruyucu önlemler almak önemli. Ben tiroid koruyucuları tavsiye ediyorum. Esas kullanması gereken popülasyon X ışınıyla çalışan meslek grupları, özellikle gelişimsel radyolojide çalışanlar. Onların kullanması da zorunlu zaten. Hastaların da kullanması iyi olur ama çok yaygın bir uygulama değil.”
‘Mamografide yaygın değil’
-  Doç. Dr. Menduh Dursun (İstanbul Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı): “Panoramik diş çekimlerinde tiroid koruyucuları sıklıkla kullanılmakta. Diş röntgenlerinde tiroid bezleri X ışınının direkt doğrultusu üzerinde olduğu için kullanmak gerekli. Ancak mamografilerde yaygın değil. Tiroid, memeden saçılan ışınları alabilir ama radyasyon seviyesi çok çok düşük olur. Biz rutinde kullanmıyoruz. Kullanılmasının elbette zararı yok. Diş çekimlerinde ise kullanmak şart.”
‘Çalışanlar kullanıyor’
-  Dr. Ömer Beykal (Sonomed Tıbbi Görüntüleme Merkezi ve Laboratuvarı): “Hastalar için değil, çalışanlar için tiroid koruyucular kullanıyoruz. Personelin radyolojik güvenlik çerçevesinde önlük, kurşunlu yumuşak bir levhadan yapılmış tiroid koruyucu ve gözlük takması zorunlu. Ancak hastalar açısından baktığımızda, mamografi dediğimiz zaten yılda bir kez çekiliyor, onda da tiroidi korumaya gerek yok çünkü uzakta kalıyor. Modern makinelerde radyasyon çok düşük düzeylerde oluyor. Diş çekimlerinde ise mamografiden daha da düşük. Ancak çocuklarda elbette kullanılmalı.”

Prof. Mehmet Öz  uyarmıştı
Prof. Dr. Mehmet Öz de, ABD’de yayınlanan programında izleyicilerine diş röntgeni ve mamografilerde tiroid koruyucusu takmalarını önermişti. Gerek diş röntgeni gerekse mamografi çekimi esnasında tiroidin bir miktar da olsa radyasyona maruz kaldığını ifade eden Öz, radyasyon seviyesini azaltmak için her türlü yolun kullanılması gerektiğini savunmuştu. Öz, bu açıklamaları üzerine ABD’deki bazı meslektaşları tarafından eleştiri oklarına hedef olmuştu.