Madde bağımlılığı, genelde ergenlik dönemine giren çocuklarda başlar. Özellikle ailevi sorunlar genç yaştaki çocukların madde bağımlılığına başlamalarının birinci nedenidir. Ergenlik dönemi çocuğun ekonomik bağımsızlığını kazandığı yaşlara kadar süren bir gelişim dönemidir. Bireyin psikolojik, biyolojik, ve ruhsal olarak değişimlerin yaşandığı bu çağda, kendine özgü bazı özellikler taşır. Erken yaşta başlayıp gençlik çağlarına kadar uzanan bu dönemde bireyin yetişkin hale gelmesi ve büyümesi söz konusudur.

Ergenlik çağındaki çocukların kurduğu arkadaşlıklar ve kötü çevre edinmesi psikolojik olarak etkilediğinden çocuğu madde kullanımına iter. Ergenlik dönemi bireyin en çok sıkıntı ve problemler yaşadığı dönemdir. Derslerindeki başarısızlıklar, aileyle çatışma hali, aile yaşamından uzaklaşma, ruhsal yönden duygusallık, istek ve ilgisinde değişiklik ve okul ya da meslek eğitimine ilişkin sorunları yaşar ve hayatında çıkmaza giren kararlar alabilir. Çocuk ve gençlerde madde başlangıcını gösteren kesin bir işaret yoktur. Bu aşamada en önemli görev aile bireylerine ve çevresine düşmektedir. Aile böyle bir şüpheye düştüğünde vakit kaybetmeden ilk önce kendi bir psikiyatriye giderek çocuğunda gördüğü değişiklileri anlatmalı ve psikiyatrinin anlattığı çerçevede çocuğunu psikiyatriste götürmeye ikna etmelidir.

Madde bağımlısı olan kişilerde görülen davranış değişiklikleri:

•Arkadaş çevresi değişir
•Aile ilişkileri azalır ve yalnız kalmayı tercih eder
•Derslerindeki başarı azalır ve okula devamsızlığı artar
•Daha fazla para harcamaya başlar
•Anlık öfke ve saldırgan davranması
•Bitkinlik
•Dalgınlık
•Sürekli uyuma isteği
•Konuşma güçlüğü
•Gözde kanlanma
•Yüzde kızarma, soğukluk
•Ani gelen terleme ve titreme
•Vücudunda yara izleri
•Kollarında ve bacaklarında oluşan morluklar
•Yürüme bozukluğu
•Solunum güçlüğü
•Sık sık arkadaş değiştirme
•Tamamen içine kapanma
•Kendi bakım ve temizliğine özen göstermeme
•Çevreyle ilişkilerinden kaçınma

Madde bağımlısı olan kişilerin farkına varmaz kolay değildir. Uzun yıllar kimse fark etmeden yaşayan madde bağımlıları vardır. Madde bağımlısı olan kişiler uyuşturucu madde satın alabilmek için paraları olmadığı zaman hırsızlık yapabilirler ve aynı zamanda aşırı doz madde aldıktan sonra komaya girerek kendi ölümlerini kendi elleriyle hazırlayabilirler. Bu nedenlerden dolayı madde kullanan kişileri iyi gözlemleyip tam emin olunduktan sonra ne yapılıp yapılmayacağına karar verilmelidir. Birey uyuşturucu madde kullanmadığı halde bazı belirtileri sebebi ile uyuşturucu madde kullanıyor gibi gözükse de böyle bir suçlama bireyin hem psikolojisini bozar  hem de bireyi toplumdan kopartmaya sebep olur.

Uyuşturucu madde kullanan kişileri anlamak için başvuracakları yöntemler şöyledir:

•Kan ve idrar tetkikleri
•Davranış değişiklikleri
•Madde etkisine bağlı değişiklikler

Bireyin uyuşturucu kullandığına inanan ailelerin ilk önce bu tetkikleri yapmaları ve gözden geçirmeleri gerekmektedir. Madde bağımlısı olan kişinin bilinci yerinde olmadığı için etrafına zarar verebilir ve çevresindeki insanları ölümle tehdit edebilir. Bu sebeplerden dolayı bir an önce tedavi edilmeleri sağlanmalı ve topluma faydalı bireyler yetiştirilmelidir.