Macaristan Sovyet Cumhuriyeti
Венгерская Советская Республика
(Rusça)
Magyarországi Tanácsköztársaság
(Macarca)
Başkent: Budapeşte
Resmi dili Macarca
Siyasal statü Sosyalist Cumhuriyet
Tarih
- Kuruluş tarihi 21 Mart
- Yıkılış tarihi 6 Ağustos

Macaristan Sovyet Cumhuriyeti (İngilizce: Hungarian Soviet Republic, Macarca: Tanácsköztársaság) Macaristan'da Béla Kun'un liderliğinde kurulan Komünist bir rejimdir. Rusya'daki Bolşeviklerin yaptığı Ekim Devriminin ardından Avrupa'da kurulan ilk Komünist hükümettir. Ömrü sadece dört ay sürmüştür. Romanya'nın Budapeşte'yi işgaliyle düşmüştür. Bu devletin varisi Macaristan Krallığı'dır. Krallık (1920-1944) arasında hüküm sürmüştür.




Macaristan Komünist Partisi'nin Yükselişi

Macar Sovyet Cumhuriyeti'nin ani çıkışının nedeni Kont Károlyi hükümetinin I. Dünya Savaşı sonrasında yeni doğmuş Macaristan devletinin sosyal ve ekonomik hayattaki başarısızlığı ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun parçalanmasıdır.

Partinin temeli 1918 Kasım'ında şekillenmeye başladı. Béla Kun önerliğindeki parti, yaptığı propagandalarla partinin ideallerini açıkladı. Böylece pek çok Sosyal Demokrat belirli bir süre sonunda radikalleşti.

31 Ekim 1918'de yeni Macaristan hükümetinin başbakanı olan Mihály Károly, hükümeti süresince Transilvanya bölgesi üzerinde hak iddia eden Romanya'yla,yeni kurulmakta olan ülkenin toplumsal düzeniyle ve askeri yeniden yapılanmayla ilgilenmek zorunda kaldı.1 Aralık 1918'de Transilvanya'nın Romanya'ya bağlanması kararının alınması üzerine Károly hükümeti,halk desteğini büyük ölçüde yitirdi.

Bunun üzerine Kun başkanlığındaki Macaristan Komünist Partisi, Károly hükümetini istifaya zorladı ve birkaç aydan kısa bir süre içerisinde hükümet,sosyal demokrat ve komünistler tarafından tamamen azledilerek Macar Sovyet Cumhuriyeti'ni ilan edildi.

Şubat 1919'da partinin 30.000 ile 40.000 arasında değişen üyesi bulunmaktaydı.Üyeler arasında etnik azınlıklar, işsiz eski askerler ve genç entellektüeller bulunmaktaydı.

Komünist Politikalar
Budapeşte kentinde bulunan Macar Sovyet Cumhuriyeti Liderleri Anıtı. Soldan sağa: Tibor Szamuely, Béla Kun, Jenő Landler.
Károly hükümetinin istifasının ardından yeni kurulmuş Sosyalist Parti,Devrimci Yönetim Kurulu adıyla bir hükümet kurdu. Bu hükümet Macar Sovyet Cumhuriyeti'ni ilan etti ve hükümet lideri Sándor Garbai ile birleşilerek Sosyalist-Komünist koalisyonu kuruldu. Fakat Dış İşleri Bakanı Kun, güçleri elinde tutmaktaydı. Kun'un gücü altında Komünistler büyük atılımlar yaptı ve Sosyal Demokrat Bakanlar günler içerisinde görevinden alındı.
İç Yapılanma Politikaları
Yeni Komunist hükümet kararnameleriyle aristokrat ünvanları kaldırdı, din ve devlet işleri ayrıldı, konuşma özgürlüğü yaygınlaştırıldı, bedava eğitim, azınlıklara dil ve kültür hakları verildi. Komünist Hükümet,ticareti ve endüstride girişimcileri devletleştirdi. Ev, ulaşım, banka, sağlık, kültürel kurumlar, 40 hektardan geniş araziler kamulaştırıldı. Komünistlere halk desteği imparatorluk sınırlarının düzenlenmesiyle yakinen bağlıydı.
Dışişleri Politikası

Mayıs ayının sonlarına doğru Macar Sovyet Cumhuriyeti hükümetinin kararıyla Albay Aurél Stromfeld, I.Dünya Savaşı sonunda imzalanan Triyanon Antlaşması ile Güney Çekoslovakya ve Slovak Sovyet Cumhuriyetine bırakılan toprakların geri alınması için harekete geçti.

Amerika ve Fransa'nın verdiği göz dağı ve Çekoslovak direnişi sonucunda Macar ordusu 17 Temmuz'dan itibaren geri çekilmeye başladı.

Slovakya yenilgisinin ardından aynı yöntemlerle Transilvanya'ya girildi fakat savaş Romanya Ordusunun hızlı ilerleyişi ve 30 Temmuz'da Budapeşte'ye girmesiyle sonuçlandı.