Lübnan* LÜBNAN *
Lübnan Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz kıyısında bir Arap ve Ortadoğu ülkesidir. Başkenti Beyruttur. Tarihteki Fenike uygarlığının vatanı Lübnan ve kıyılarıdır. Kuzeyinde ve doğusunda Suriye, güneyinde İsrail yer alır. Yüzölçümü 10,452 km², nüfusu 3.874.050 dir. Nüfusu %70 Müslüman Şii ve Sünni, %30 Hıristiyandır Katolik ve Ortodoks Lübnanlıların ana dili ve resmi dili Arapçadır. Lübnan, karışık dini yapıya sahip bir devlet olmasına rağmen sosyal yapının gerektirdiği politik dengenin kurulmasıyla, Ortadoğunun en düzenli ve yaşam koşulları oldukça yüksek olan ülkelerinden biri idi.Ülke istikrarı, Arap İsrail çatışması sonucu Lübnana gelen Filistinlilerin çoğalmasıyla bozulmaya başladı. Özellikle 1970 lerden itibaren Müslümanlar, demografik üstünlüğü elde ettiler ve bu üstünlüğü egemenlik faktörüne yansıtarak ülke yönetiminde Hristiyanlar kadar söz hakkı alma mücadelesine başladılar. Sonuçta; ülkede başlayan Müslüman- Hristiyan mücadelesi, 13 Nisan 1975 den itibaren iç savaşa dönüştü.1975-1991 Lübnan İç Savaşı; Lübnan, Suriye, Mısır, Kuveyt ve Suudi Arabistan devlet başkanlarının 17-18 Ekim 1976 da Riyad Toplantısında aldıkları kararlarla yeni bir boyut kazandı. Bu antlaşmanın üç ana unsuru şöyle idi:
* a. Lübnanda 21 Ekimden itibaren ateşkes yürürlüğe girecek ve savaşan taraflar, 1975 Nisan'ından önceki hatlara çekileceklerdir.
* b. Lübnan için 30. 000 kişilik bir Arap Barış Gücü teşkil olunacaktır. Bu güç esas itibari ile Suriye askerlerinden oluşmuştur.
* c. FKÖ gerillaları Lübnanda kalmaya devam etmekle beraber, Lübnanın egemenlik ve güvenliğine saygı göstereceklerdir.Bu sonuncu şartı birçok FKÖ gerillası kabul etmedi.İsrail de bunu bildiğinden, Litani nehrine kadar olan Güney Lübnan topraklarını kendi kontrolü altına alıp, bu toprakları kendisi için Güvenlik Bölgesi ilan etmiştir.İsrail kuvvetleri daha sonra Beyrutu kuşattılar ve bunun sonucunda, Filistin Kurtuluş Örgütü Lübnanı terk etmek zorunda kalmıştır. FKÖ unsurları, Lübnana çıkan Amerikan, Fransız ve İtalyan askerlerinden oluşan 2. 000 kişilik Barış Gücü himayesinde, 21 Ağustos 1982de Beyruttan ayrıldılar.FKÖyü Lübnanı terke muvaffak olan İsrail, 1985 yılında kademeli olarak bölgeden çekilmeye başladı, İsrailin çekilmesi Müslüman Hristiyan mücadelesini tekrar başlattı. Bunun üzerine, Suriye Lübnana müdahale etmek için harekete geçti. Ayrıca, İran da dolaylı olarak müdahaleye katıldı. 1989 yılı sonlarından itibaren ise, FKÖ tekrar Güney Lübnana yerleşmeye başladı. Sonuç olarak; 1970 yılında başlayan Lübnan sorunu ve 1975 yılında başlayan Lübnan iç savaşı, çeşitli aşamalardan geçti. İç savaş Lübnanda çok ağır maddi hasara ve can kaybına yol açtı. Savaş 1991 yılında resmen sona erdiğinde Lübnan ve Beyrut bir harabeye dönüşmüştü ve 150.000 Lübnalı can vermişti. 1992 yılından itibaren İsrail ile FKÖ arasında başlayan olumlu gelişmeler üzerine de olaylar şiddetini kaybetmeye başladı. Fakat, Lübnan, 1976 Riyad Antlaşması ile bölgeye 30 bin kişilik bir askeri güç göndermeye muvaffak olan Suriyenin belirli ölçüde eyaleti durumuna geldi.12 Temmuz 2006 tarihinde başlayan 2006 İsrail-Lübnan Krizinde İsrail’in hava saldırıları sırasında Lübnan ve Beyrut kenti, özellikle güney kısmı ağır hasar görmüştür.Lübnan eski bir Osmanlı toprağı olmasına karşın 20. yüzyılda ilişkiler çok sınırlı kalmıştır. Son dönemde Türkiye, Lübnan ile olan ikili ekonomik ilişkilerini arttırma gayreti içindedir. 2006 yılında 1 milyar dolarlık bir ilk hedef belirlenmiştir. Bu hedefe 3 yıl içinde ulaşılması öngörülmüştür. Lübnan 2001 yılında Sözde Ermeni Soykırımı nı tanımıştır.