"Ağrılı Yağlanma Sendromu” olarak da adlandırılan lipödem, kalça, uyluk ve bacaklarda yağ ve sıvı birikmesine bağlı anormal, simetrik şişliktir...

“Ağrılı Yağlanma Sendromu” olarak da adlandırılan lipödem, kalça, uyluk ve bacaklarda yağ ve sıvı birikmesine bağlı anormal, simetrik şişliktir. Şişlik ayak bileğine kadar inebilir. Uylukların dış tarafında aşırı yağlanmaya bağlı çıkıntılar bulunur.
Lipödemin derecesi hastadan hastaya farklılık gösterir. Bazı hastalarda çok hafif seyreden bu durum, bazı hastaların yürümesini engelleyecek boyutlara ulaşabilir. Bu genetik hastalık daima kadınlarda görülür ve genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar. Bir ailenin birden fazla kadın ferdinde görülme riski oldukça yüksektir. Bu hastalığa hormon bozuklukları ve bazı kronik hastalıklar da sebep olabilir.
Lipödemin erken evrelerinde vücudun üst tarafı çok ince olabilir. Üst kısım ince olmasına rağmen yağlar bel ile ayak bileği arasındaki bölgelerde birikirler. Kilo aldıkça kalça, uyluk ve bacak daha çok şişer. Ancak kilo vermeyle bu bölgelerdeki yağlanma azalmaz, kilo kaybı vücudun üst kısmından olur. Bacağın alt kısmında biriken yağ dokusu ayak bileğinden ayağa sarkan halka şeklinde bir şişliğe sebep olabilir. Bacaklarda öğleden sonraları artan şişlik gece uykuda azalır.Özellikle bacaklarda belirgin bir ağrı söz konusudur.Erken evrelerde, yağ birikintilerinin sebep olduğu küçük nodüller oluşur.İleri evrelerde, bu yağ birikintileri büyüyerek lobüllere, yani deriden yanlara sarkan büyük yağlı dokulara dönüşür. Lipödemde biriken yağlar, dolaşımı daha da yavaşlatarak daha fazla yağ birikmesine sebep olan bir kısır döngüye yol açarlar. Lipödem hastalarında adet dönemlerinde memelerde ağrı sık görülen bir durumdur.

Lipödemin belirtileri şunlardır:

Neredeyse sadece kadınlarda görülür.
Ayak etkilenmez, ancak kalça, uyluk ve bacaklar simetrik etkilenir.
Ödeme parmakla bastırıldığında çöküntü kalmaz veya çok az kalır.
Baskı ve dokunmayla ağrı ve hassasiyet.
Deride kolay morarma.
Kilo vermeye veya kalori kısıtlamasına rağmen şişliklerin devam etmesi.
Hastaların üçte birinde kollar da etkilenir.
Deride soğukluk hissi.
Yazın sıcaklarda şikayetlerin artması.

Bugün için lipödemin ilaçla tedavisi mümkün değildir. Ancak hastalığın hormonal bir bozukluktan kaynaklandığı tespit edilirse, bu bozukluğun ilaçla tedavisi mümkün olabilir. Lenfödem tedavisinde uygulanan fizik tedavi yöntemleri, bandajlar ve bası giysileri lipödemde çok az etkilidir. Fakat lipödeme lenfödem de eşlik ediyorsa, lenfödemin söz konusu yöntemlerle tedavisinden faydalanılabilir. Yüzme ve suda yürüme gibi su egzersizleri, eklemlerin üzerindeki baskıyı azaltacağından ve hareketleri kolaylaştıracağından faydalıdır.

Kompresyon tedavisi daha fazla yağ birikmesini engellemek için etkili bir yöntem olabilir, ancak ne yazık ki hastaların çoğu baskının tetiklediği ağrıyı tolere edemezler. Biyoflavonoitlerin (maydanoz, greyfurt, siyah çay, bitter cikolata vs.) kan ve lenf dolaşımı üzerine olumlu etkileriyle lipödemin ilerlemesini engellediği yönünde iddialar mevcuttur ancak bilimsel olarak ispatlanmış değildir. Lipödemin modern tedavisinde fazla kilolardan kurtulmak için az yağlı, az tuzlu ve az kalorili diyetle birlikte, lenf damarlarının korunduğu, lipödeme özel uygulanan bir teknikle “liposuction” kullanılır.

Yani Lipödemin Cerrahi Tedavisi Mümkün mü?
Evet mümkün. Genellikle estetik bir girişim olarak bilinen “liposuction” lipödem tedavisinde de kullanılmaktadır. Ancak bu amaçla uygulanacak “liposuction”, estetik amaçlı “liposuction”dan farklı olup lipödem konusunda deneyimli merkezlerde ve deneyimli plastik cerrahlar tarafından uygulanmalıdır. Çünkü lipödem tedavisi için yapılacak “liposuction”da büyük miktarlarda yağ alımı gereklidir ve hastaların olası komplikasyonlardan korunması için bir takım ekstra hazırlıklar ve özel “liposuction” kanüllerinin kullanılması söz konusudur. Ayrıca uygun olmayan hastalarda “liposuction”, lenf damarlarına zarar verebilir ve lipödemin, lipo-lenfödeme dönüşmesine sebep olabilir.

Lipo-lenfödemin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bir hastada lipödem ve lenfödem birlikte bulunuyorsa, tedavi her iki durum göz önünde bulundurularak planlanmalı ve lenfödem tedavisi için kullanılan lenf drenaj masajları, bandajlar ve bası giysilerinin bu hastalarda ağrıya sebep olabileceği unutulmamalıdır. Bu sebeple masaj ve bandaj uygulamaları hastalara özel olarak çok hafif başlanmalı ve hastanın tolere edebildiği ölçüde yavaş yavaş artırılmalıdır. Bu hastalarda lipödem için “liposuction”, lenfödem için de süpermikrocerrahi ameliyatları kombine edilerek başarı sağlanabilir.