0 Üye ve 1 Ziyaretçi Konuyu İncelemekte. Aşağı İn :)
Sayfa 1
Konu: Linux hangi parçalardan olusur  (Okunma Sayısı: 1368 Kere Okundu.)
« : Mayıs 07, 2008, 06:11:41 ÖS »
Avatar Yok

Musty*
*
Üye No : 2609
Yaş : 32
Nerden : İstanbul
Cinsiyet : Bay
Konu Sayısı : 2624
Mesaj Sayısı : 16 848
Karizma = 1552


Linux işletim sistemi bir tanedir. Sistemin birkaç yapıtaşı vardır:

1. Çekirdek - kernel. Linux'u linux yapan budur. Linux çekirdeğini çıkarıp içine başka bir çekirdek (örneğin BSD) koyarsanız BSD serisinden bir işletim sistemi elde etmiş olursunuz.

2. Dosya sistemi vb gibi çekirdeğin etrafındaki parçalar. Bunlar esas olarak FSF'in eseridir (GNU) ve hemen hemen her Unix varyantında artık bunlar kullanılır.

İşletim sistemi aslında bundan ibarettir. Üzerine gelen herşey uygulamadır. Bu noktadan itibaren elinizdeki makinaya tabiri caizse "can" üflenmiş olur.

Bunun üzerine çeşitli seviyelerde uygulamalar gelebilir:

"Daemon"lar -- sistem servisleri:
Örneğin Apache (web sunucusu), normal kullanıcılar için işletim sisteminin bir parçası olarak görünebilir fakat değildir. Herhangi bir uygulamadır, sistem tarafından sürekli çalışılır tutulduğu için "daemon", yani sistem servisi olarak adlandırılır. Özel bir kullanıcı yetkisi bile yoktur, düşük yetkili normal bir kullanıcıymış gibi çalışır.

"Ağ ortamı" dendiğinde akla gelen şeylerden birisi olan bilgisayarların birbirlerinin diskini görebilmeleri, samba, nfs gibi daemon'lar tarafından yapılır. Bunlar da işletim sisteminin "esas" parçası değildir aslında. İsterseniz birini kaldırır, diğerini kurarsınız. (Linux üzerindeyseniz sisteminizi yeniden de başlatmazsınız :-) )

Sistem servisleri genelde kullanıcılar tarafından işletim sisteminin bütünleşik parçası zannedilir. Değillerdir. Sistem, bu servisler olmaksızın çalışır -- istediğiniz fonksiyonaliteyi sağlamayabilir, fakat çalışır.

- Arayüzün birden çok olduğunu (daha doğrusu bir sürü olduğunu) sanıyorum. Çünkü bir sürü isim vs geçiyor ve benim anladığım çoğunun sadece arayüz olduğu.

Grafik arayüzleri:
X:
X, Linux dünyaya gelmeden önce yazılan bir grafik arayüzüdür. X kısaca ekranı idare eder. Yani bir pikselin ekranın neresine çizileceğini idare eden X'dir. En yalın hali ile bundan daha başka bir şey aslında pek yapmaz.

X kutudan çıktığı hali ile ağlı ortamlarda çalışır, birden fazla ekranı idare edebilir. Bundan kastedilen şudur: Örneğin iki makina (A ve B) X çalıştırsın. A, B'nin ekranında gösterilmek üzere bir şey gönderebilir. B, buna izin verebilir, veya reddedebilir. X aynı zamanda bir makinaya birden fazla ekran bağlanma meselesini de halledebilir.

X, işletim sisteminin parçası değildir. Örneğin bir zamanlar Sun iş istasyonlarında X yoktu, kendi grafik sistemleri vardı. Eğer isterseniz, X haricinde bir grafiklenme sistemi çalıştırabilirsiniz. Bir kaç alternatifi vardır, fakat destek/uygulama vb söz konusu olunca X haricinde bir şeyi tercih etmekte zorlanırsınız.

X'in üzerine gelen katmanlar:
Yalın X çalıştırmak mümkündür. Uzun yıllar öyle yaptık. X'de bir pencere yöneticisi seçersiniz, çeşitli "düz X" çalıştıran programları çalıştırırsınız. Kendi ayarlarınızı yaparsınız, menü yoktur, vb.

Sonra Motif ve CDE geldi, en son da KDE ve Gnome. Motif, yaygın olan pencere elementlerini içeren bir kitaplık (pencerenin sağındaki, altındaki sliding bar'lar, her pencerenin kapanmasına, küçülmesine yarayan tepedeki tuşlar vb) idi. Motif'in ikinci bir elementi de standart hale getirilmiş bir "ortam" idi. Ortamdan kastedilen, standart pencere yöneticisi, kullanıcı sisteme girdiği zaman kendisine gösterilen standart masa üstü vb idi. Motif, X üzerine gelen bir katmandan ibarettir. Motif'den sonra CDE geldi. CDE de benzer bir katman idi.

Çeşitli Unix satıcıları (Sun, HP, AIX vb) bir araya gelerek bunda birleşme kararı aldılar. Halen daha Sun, HP, AIX vb satın alırsanız karşınıza CDE çıkar.

KDE: KDE de, tıpkı Motif, CDE vb gibi bir katmandır. KDE'de ek olarak, bir de uygulamalar vardır. Bunlar, KDE kitaplığını kullanarak yazılan, grafik arayüzlü uygulamalardır (kmail vb). Ama örneğin mozilla, bir KDE uygulaması değildir. Düz X çalıştıran (KDE kitaplığı olmayan) bir makinada mozilla çalıştırabilirsiniz, ama kmail çalıştıramazsınız.

Gnome: KDE gibi ama farklı bir tat/renk.

Bu katmanları bir arada çalıştırabilirsiniz aslında. Örneğin KDE çalışan bir sistemde aynı zamanda Gnome dan uygulamaları da çalıştırabilirsiniz. Veya bir daha sisteme girişinizde Gnome'u seçebilirsiniz. Tabii X'in üzerine gelen katmanları çalıştırabilmeniz için X çalıştırmanız gerekir.

Gnome, KDE gibi arayüzlerin hepsi, X grafik arayüzünün tepesine oturan katmanlar. Birini tercih etmeniz diğerinden bir şeyler kullanmanızı, hatta bir diğerine geçivermenizi engellemez. Aynı makinayı birden fazla kişi paylaşıyorsa birisi Gnome, diğeri KDE çalıştırabilir. Siz, KDE çalıştırırken Gnome'dan sevdiğiniz uygulamaları kullanabilirsiniz vb.

Uygulamalar:
KDE ve Gnome'un içinde de uygulamalar vardır -- bunlar KDE ve Gnome bağımlısıdır. Bir de bağımsız uygulamalar vardır, örneğin mozilla, OpenOffice vb. Bunlar da işletim sisteminin esas/asli parçası değildir. Kaldırıp yerine başka bir şey koyabilirsiniz, hangisini kuracağınıza siz karar verirsiniz.

Linux (ve bütün Unix'ler) bu tarz katmanlardan oluşur. Her katmanda değişik kararlar verebilirsiniz.

Meseleyi karıştıran olay, Microsoft'un bu katmanlar hakkında aldığı kararları kullanıcı veya sistem yöneticisine bırakmamasıdır. Dolayısıyla Microsoft sistemlerine alışık olanlar bu katmanları karmaşık bulurlar.

Linux'un esnekliği ise bu katman tercihlerinin yapılabilmesinden kaynaklanır. Örneğin kol saatinde Linux çalıştıracaksanız (IBM), bu katmanların çoğunu çalıştırmazsınız/kurmazsınız. Bu katmanları devre dışı bırakmak veya birinin yerine diğerini tercih etmek için yapacağınız işlem basit ve tanımlıdır.

Normal bir kullanıcının önündeki masaüstü Linux'unda bu değişik katmanların hepsi mevcuttur ve çalışır.

"Dağıtım" ların görevi, temel işletim sisteminin üzerine konulacak bu katmanlar için tutarlı tercihler yapmaktır. Dolayısıyla elinize bir Linux dağıtımı geldiği zaman, şimdi grafik arayüz için ne kullanayım demezsiniz, o tercih X lehine sizin için yapılmıştır. KDE/Gnome genelde hepsinde mevcuttur, orada hangisini (veya ikisini birden) istediğinize dair bir tercih yaparsınız. Sistem servislerinden ana servislerin hepsi vardır, kurayım mı, çalıştırayım mı tercihini yaparsınız.

- 2. Tüm Linux sistemleri için çekirdek tek bir tane mi?

Windows kernel'ı bildiğim kadarı ile hep aynı değil. Hatta Windows'un değişik sürümleri arasında tamamen farklı ve yeniden yazılmış olanları var. Bildiğim kadarı ile:

Windows 3.1 - DOS'un üzerine giydirilen bir grafik arayüz ortamından ibarettir (muadili X + KDE/Gnome olsa gerek). İşletim sistemi DOS'tur.

Windows 95 - yine 3.1 gibi, fakat bu sefer biraz daha "entegre".

Windows NT - New Technology. Microsoft, Windows 9x sürümünden hemen hemen hiç faydalanılmadan sıfırdan yazılmıştır. Arka plan mimarisi VMS kökenlidir (VMS, eski bir Digital işletim sistemidir, Microsoft VMS'i yazan ekibi işe aldı ve NT'yi yazdırdı)

Windows 2000 - Resmi ben burada kaybettim, fakat anladığım kadarı ile BSD Unix'den çok kod alan bir sistem bu. Yine sıfırdan yazılmıştır, NT veya daha öncekilerden satır satır farklıdır.

Windows XP - 2000'den ne kadar faydalandıklarını bilmiyorum.

Ama Linux çekirdeği bir tanedir. 1. sürümden itibaren değişik sürümleri vardır, güncellenmiştir, ama sıfırdan tekrar yazılmamıştır. (OK, 1'den 2'ye geçerken yeniden yazılan tarafları oldu)

"Linux" dendiği zaman gözümüzde canlandırdığımız işletim sisteminin kimi katmanları (örneğin X), Linux'un kendisinden daha eskidir. Güncellenir, hataları düzeltilir vb ama genellikle bu parçalar da yeniden yazılmaz.

- Kernelin güncellenmesi işlemi herhangi bir yolla elimize geçen metin dosyalarının (tabi sıradan metin dosyalarından bahsetmiyorum, .HTML veya .CPP gibi özel metin dosyalarından bahsediyorum) derlenip uygun (gerekli) yerlere yerleştirilmesi şeklinde mi oluyor?

Hayır. Elinize geçen ikilik (binary) dosyaların çeşitli yerlere kopyalanması ve sistemin yeniden başlatılması ile olur.

Eğer isterseniz, metin dosyalarını (yani çekirdeğin kaynak kodlarını) gcc'den (derleyici/compiler) geçirerek derleyebilir ve binary dosyalarını kendiniz oluşturabilirsiniz.

- Linux sistemler C ağırlıklı mıdır?

Evet, tıpkı Windows gibi. İşletim sistemleri genelde C dilinde yazılır. İşletim sisteminin hangi dilde yazılmış olduğu kullanıcı için önemli değildir. O işletim sisteminin üzerinde bulunan derleyici (compiler) sizin o işletim sistemi için hangi dilde program yazabileceğinizi belirler. Linux üzerinde C, C++, Java, Fortran, Lisp, Pascal, Delphi, ve şimdi adını hatırlayamadığım bir sürü dilde yazılım yazabilirsiniz.

- Scripting denilen olay C "programcık"larıyla mı oluyor?

Hayır. Scripting'den kastedilen farklı bir şey. Önceki maddede adını verdiğim program dilleri *derlenir*.

Yani:
Programı yazarsınız.
Derleyici (compiler) dan geçirirsiniz, bu programı binary haline getirir.
Programı çalıştırırsınız.

Bir de "interpreter" (yorumlayıcı) kullanan diller vardır. Örneğin perl. Perl başlı başına bir dildir, fakat derlemeden kullanabilirsiniz. Sistem "derleme" işlemini yapmaz, perl yorumlayıcısını çalıştırır, o sizin "script" (betik) okur, ve makinaya ne yapması gerektiğini söyler.

Derleme işlemi olmadığı için script'ler daha hızlıca yazılabilir. Fakat derleme işlemi bir sefer yapılır. Dolayısıyla aynı "script"i 10,000 defa çalıştıracaksanız, sistem bunu 10,000 defa yorumlayacak. Halbuki derlerseniz, bir defa yorumlama işlemi yapılır, makina diline dönüştürülür, ondan sonrasında bu ekstra işlem yapılmaz. Dolayısıyla genelde script'ler derlenmiş programlardan daha yavaş çalışır.

Hangi dilin script, hangisinin programlama dili olduğu biraz geniş bir mevzuudur. Örneğin perl dilini derleyebilirsiniz de. Dolayısıyla perl'de ufak bir script yazıp, bunu deneyip istediğiniz hale getirdikten sonra, sık kullanılacaksa bunu derlersiniz, o zaman daha hızlı çalışır.

Scripting dendiği zaman genelde kastedilen şey, komut satırında bir kaç ufak şeyi yapmak için yazılıvermiş, genelde çeşitli yaygın script (perl, bash vb) dillerinden birini kullanan ufak "programcıklardır".

Bunların C programlarından farkı, derlenmeden kullanılabilmesidir. Üstelik komut satırına yazdığımız her komut, script'lerin içinden kullanılabilir. Buna Linux'da "binary" dosyalar ve metin dosyaları arasında fark güdülmediğini de ekleyince, kullanıcıya normal uygulama gibi gelen çeşitli script'ler yazılabilir. Linux'un kuvvetlerinden birisi bu konuda çok esnek olabilmesidir.

Y.
WeBCaNaVaRi Botu

Bu Site Mükemmel :)

*****

Çevrimİçi Çevrimİçi

Mesajlar: 222 194


View Profile
Re: Linux hangi parçalardan olusur
« Posted on: Mart 28, 2024, 01:04:02 ÖS »

 
      Üye Olunuz.!
Merhaba Ziyaretçi. Öncelikle Sitemize Hoş Geldiniz. Ben WeBCaNaVaRi Botu Olarak, Siteden Daha Fazla Yararlanmanız İçin Üye Olmanızı ŞİDDETLE Öneririm. Unutmayın ki; Üyelik Ücretsizdir. :)

Giriş Yap.  Kayıt Ol.
Anahtar Kelimeler: Linux hangi parçalardan olusur e-book, Linux hangi parçalardan olusur programı, Linux hangi parçalardan olusur oyunları, Linux hangi parçalardan olusur e-kitap, Linux hangi parçalardan olusur download, Linux hangi parçalardan olusur hikayeleri, Linux hangi parçalardan olusur resimleri, Linux hangi parçalardan olusur haberleri, Linux hangi parçalardan olusur yükle, Linux hangi parçalardan olusur videosu, Linux hangi parçalardan olusur şarkı sözleri, Linux hangi parçalardan olusur msn, Linux hangi parçalardan olusur hileleri, Linux hangi parçalardan olusur scripti, Linux hangi parçalardan olusur filmi, Linux hangi parçalardan olusur ödevleri, Linux hangi parçalardan olusur yemek tarifleri, Linux hangi parçalardan olusur driverları, Linux hangi parçalardan olusur smf, Linux hangi parçalardan olusur gsm
Yanıtla #1
« : Haziran 27, 2008, 11:56:41 ÖS »
Avatar Yok

By.CeZa
*
Üye No : 293
Nerden : İstanbul
Cinsiyet : Bay
Konu Sayısı : 12191
Mesaj Sayısı : 28 687
Karizma = 11179


Güzel paylaşım teşekkürler..
Yanıtla #2
« : Ekim 15, 2010, 12:12:23 ÖÖ »

StyLeLife[Rap]
*
Üye No : 24582
Nerden : Ankara
Cinsiyet : Bay
Konu Sayısı : 815
Mesaj Sayısı : 7 812
Karizma = 19646


Teşekkürler.

чusuf  '-Pınarcı    >> 


Sevginin göstergesi ilgidir , ilgi yoksa yakışan Silgidir (;
 
Yanıtla #3
« : Ekim 15, 2010, 12:17:28 ÖÖ »
Avatar Yok

Mavi_Kiyamet
*
Üye No : 26505
Nerden : Yurt Dışı
Cinsiyet : Bayan
Konu Sayısı : 12251
Mesaj Sayısı : 47 783
Karizma = 55168


teşekkürler

Wmhocasi.com
Sayfa 1
Yukarı Çık :)
Gitmek istediğiniz yer:  


Benzer Konular
Konu Başlığı Başlatan Yanıtlar Görüntü Son Mesaj
Patron - Yayınlanmamış Parçalardan 25 Dakikalık Mixtape
T-Rap Full Albüm
Robert 5 2072 Son Mesaj Mayıs 24, 2013, 10:07:48 ÖS
Gönderen : cabaoglu
Eski Alet Ve Parçalardan Inanılmaz Portreler
Fotoğrafçılık
-Trinity- 2 873 Son Mesaj Ekim 20, 2015, 11:22:43 ÖS
Gönderen : FLORİS


Theme: WeBCaNaVaRi 2011 Copyright 2011 Simple Machines SiteMap | Arsiv | Wap | imode | Konular