Leonhard Euler Kimdir?

Leonhard Euler Hayatı

Leonhard EulerÇalışmaları




Leonhard Euler(1707-1773)

18.yüzyılın en meşhur matematikçilerinden olan Euler kendisi ile aynı devirde yaşamış olan diğer matematikçiler tarafından “Canlı Analiz” diye adlandırılırdı. Matematik tarihinin en çok eser ortaya koyan en üretken matematikçisi olarak da bilinen Euler’in çalışmalarının tamamı 70 cilde ulaşmış durumdadır.

Birçok yeni kavram geliştirmiş farklı alanlarda uzun süre kabul gören birçok teorem ispatlamıştır. Çalışmaları sırasında günümüz matematik terminolojisini yaratmış, fonksiyon kavramını ve fonksiyonun nasıl yazıldığını tanımlamıştır.


Hayatı

Euler 15 Nisan 1707’de İsviçre’nin Basel şehrinde dünyaya geldi. Babası papaz olan Euler yaşamının büyük kısmını Richen şehrinde geçirdi.

Euler matematiğe yoğun bir ilgi duyuyordu ve çocukluk yıllarında aile dostları olan Johann Bernoulli’den eğitim alıyordu. Euler babasının isteği üzerine Basel Üniversitesi’nde İlahiyat, İbranice ve Yunanca eğitimi aldı. Aldığı eğitim sonucunda papaz olacakken Bernoulli’nin müdahalesi sonucunda matematikle ilgilenmeye devam etti. Basel Üniversitesi’nden 1726 yılında mezun olan Euler eğitimi boyunca Varignon, Descartes, Newton, Galileo, Hermann, Taylor, Wallis ve Bernoulli gibi matematikçilerin çalışmalarıyla ilgilendi ve bazılarını yeniden yapılandırdı.

Euler’e St. Petersburg Akademisi’nde eğitim vermesi teklifi yapıldı. Fakat teklifi kabul etmesine rağmen bir yıl süre ile Rusya’ya gitmedi. Bu esnada Basel Üniversitesi’ne başvuruda bulundu. Başvurusu başarılı olamadı. 1727 yılında St. Petersburg’a yerleşti. Sonraki yıl fizik profesörü oldu. 1733 yılında Basel’e döndüğünde matematik kürsüsünde kıdemli akademisyen olarak göreve başladı.

1735 yılında sağlık problemleri ile boğuşmaya başladı. Humma hastalığına yakalanmasının ardından sağ gözü görmemeye başladı. Cerrahi bir müdahale sonucunda gözü iyileşse de bu iyileşme uzun soluklu olmadı. Yeniden görme problemleri baş gösterdi ve 1771 yılındaki ikinci bir müdahale de diğer gözünü de kaybetti.

Rusya’da karışıklıklar varken Rusya’yı terk edip terk etmeme konusunda karasızlık yaşadı. Frederick the Great of Prussia Berlin Akademisi’nin çalışma teklifini kabul ederek Petersburg’dan ayrıldı. Berlin’ de kaldığı 25 yıl boyunca 380 tane makale yazdı. 1773 yılında geçirdiği beyin kanaması sonucunda hayatını kaybetti.


Çalışmaları Hakkında





Matematiğin hemen hemen tün alanlarında çalışan Euler, uzay zaman süreklisi mekaniği, ay teorisi gibi alanlarda da çalışmalar ortaya koydu.

İyi bir tarihçi ve edebiyatsever olmasının yanı sıra tıp, kimya ve botanik alanlarında da çalışmalar yapmıştır. Hafızasının başarısı ve okuyarak elde ettiği sonuçları zihnine saklaması ile tanınırdı.

Euler e sabiti ile formüller yazan ilk kişi olarak karşımıza çıkmaktadır. e sayısının faydası, bir sayının sanal üssü alınırken nasıl kullanılacağı ve tutarlılığını anlatmakta Euler Formülü adı verilen formülü tanımlamıştır.

İkinci dereceden evrikliği keşfeden Euler mükemmel sayıların dâhi Euclid formunda olması gerekliliğini ispatladı. Yeni büyük asal sayılar buldu ve ilkel kökleri araştırdı. Harmonik serilerin ıraksamasından yola çıkarak sonsuz tane asal sayı olduğunu buldu. 2000 yılda bu alanda yapılan en büyük buluş olarak kabul edilen bu keşif analitik sayı teorisinin yaratıcısıdır. Cebirsel sayı teorisinin başlangıcı olarak da Euler’in kompleks düzlem üzerindeki tüm sayıların çarpanlarına ayrılması üzerine yaptığı çalışması kabul edilir. Euler’den 2000 yıl öncesinde de bilinen 3 çift arkadaş sayılara Euler 59 çift daha eklemiştir. Bernoulli ile beraber ışınlardaki gerilimi hesaplayarak kiriş denklemini geliştirmişlerdir. Euler denklemini verdiği akışkanların dinamiğindeki bir dizi devinim kanunu ortaya koymuştur.

Yazar: Özlem Yüksel