Las Navas de Tolosa Muharebesi (El-Ukab Çarpışması), İspanya'yı geri almak isteyen Hıristiyan León , Kastilya, Navarra ve Portekiz karma ordularının Müslüman Muvahhidleri ağır bir yenilgiye uğrattığı çarpışma (16 Temmuz 1212). Çarpışma güney İspanya'da, Endülüs'de Jaén kentinin 64 km kuzeyinde olmuştur.

Muvahhidlere Alarcos'ta yenildikten sonra (1195) sonra birkaç yıl toparlanamayan Kastilya ve León kralı VIII. Alfonso, Müslümanların Hıristiyanları yenilgiye uğratmasından, dinsel öfkeyi uyandırmak için yararlanmaya çalışan Toledo Başpiskoposu Rodrigo Jiménez de Rada'nın sempatisini kazandı. Papa III. Innocentius'un Haçlı seferi ilan etmesiyle birkaç Fransız papazın da desteği sağlandı. 1212 ilkbaharında Fransız şövalyeleri ve Templier şövalyeleri Toledo'da toplanmaya başladılar.Aragon, Kastilya ve Leon ordularının da katılmasıyla büyüyen Haçlı orduları kısa bir gecikmeyle 21 Haziran'da güneye doğru yürüyüşe geçti. İki Müslüman kalesini almalarına karşın, sefere İspanya dışından katılan birlikler kendilerine ters gelen iklim ve yaşam koşulları morallerini bozunca, kısa süre sonra ülkelerine geri döndüler. Buna karşılık Navarra orduları yardıma geldi.

Olaylar gelişirken Muvahhid hükümdarı Muhammed Nasır Hıristiyanları Las Navas de Tolosa Ovasında kuşatmak üzere 22 Haziran'da Jaén'e, sonra da Baeza dolaylarındaki dağlık bölgeye yöneldi. 12 Temmuz'da bölgeye gelen Hıristiyanlar La Llosa'yı aşarak Müslümanların ordugahına ulaşmayı umuyorlardı. Geçit çok iyi korunuyordu ama yörede yaşayan çobanlardan biri Müslüman ordusuna ulaşmak için geçidin dışında başka bir yol gösterdi. Hıristiyan ordusuna komuta eden Alfonso 16 Temmuz'daki muharebede Muvahhid kuvvetlerini yendi. Nasır kaçtı. Alfonso hemen Baeza ve Ubeda'yı ele geçirdi. Müslümanların bu yenilgisinin uzun vadedeki etkileri, 1233'te Muvahhid devleti hanedan kavgalarıyla dağılana değin anlaşılamadı.Müslümanlar Hıristiyanların ülkeyi geri alan orduları karşısında, birleştirici bir önderden yoksun kaldıkları için fazla tutunamadılar.

Kaynaklar bu meydan muharebesinde Muvahhid ordusunda Oğuz Türkünün de yeraldığını belirtirler. Tarihçi H. Monés dönemin tarihini anlatan 1967 tarihli kitabında bu sayıyı 7-8 bin olarak vermektedir.