Çocuklarınızı yıkadığınız sabun ve banyo köpükleri idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabiliyor. "Çocuklarınızı köpüklü sabunlardan uzak tutun" diyen Memorial Hastanesi Üroloji Bölümü'nden Op. Dr. Erdal Alkan, onları böbrek yetmezliğinden hipertansiyona, kansızlıktan büyüme geriliğine kadar pek çok kalıcı hasara neden olabilen bu tür enfeksiyonlardan basit önlemlerle koruyabileceğinizi öne sürüyor. İşte Dr. Alkan'ın bu tür enfeksiyonlar ve bunlardan korunma yolları hakkında yaptığı yorumlar...


ŞAMPUAN SEÇİMİ ÖNEMLİ

* İdrar yolu enfeksiyonu çok sık görülür mü?
İdrar yolu enfeksiyonu dediğimiz şey, böbrekler ve mesanenin iltihabıdır. Mesanenin iltihabına 'sistit', böbreklerin iltihabına ise 'pyelonefrit' denmektedir. Pyelonefrit sistitten daha az görülmesine rağmen çok daha fazla zarar vericidir. 5 yaşından küçük her 100 çocuktan 2'sinde görülmektedir. 1 yaşından küçük ateşli çocuklarda, kızların yüzde 8'inde, erkeklerin ise yüzde 3'ünde ateşin nedenidir.

* Neden olur?

İdrar yolu iltihaplarının etkeni bakterilerdir. Bakteri mesaneye, idrarın dışarı atıldığı kanaldan girer. Genelde üretra girişini tahriş eden etkenler; bilinen tahriş edici maddeler, banyo köpükleri ve şampuanlardır. Bunlar, bakterilerin buradan içeri girmesini de kolaylaştırır. Bazı risk faktörleri çocuklarda üriner sistem enfeksiyonuna zemin hazırlar. Kabızlık, banyo köpükleri ve sünnetsiz erkek çocuklarda sünnet derisinin geriye kıvrılmaması mesanenin bakteriyle temasına neden olur. Okul çocuklarında sık görülen idrarının nedeni, tuvaleti okulda yapmak yerine evde yapmaya çalışmalarından kaynaklanır.

* Aileler çocuklarının idrar yolu enfeksiyonu kaptıklarını nasıl anlayabilir?

Bebekler ve 2 yaş civarındaki çocuklar konuşamadıkları için onların şikayetleri daha çok vücut diliyle anlaşılır. Huzursuzluk, kusma, ishal, karında şişkinlik, iştahsızlık, beslenme bozukluğu, kilo almada yavaşlama, vücut ısısında düzensizlik gibi belirtileri vardır. Sebepsiz yükselen ve düşmeyen ateş de belirtiler arasında yer almaktadır. Büyük çocuklarda ve erişkinlerde ise semptomlar daha belirgindir. İdrar yaparken yanma, sızı, ağrı, sık idrara çıkma, acil işeme isteği, karnın alt tarafında ağrı, tuvalete yetişemeden idrar kaçırma, kötü kokulu, anormal renkte, kanlı idrar bu belirtiler arasında yer almaktadır. Özellikle küçük çocuklarda kalıcı hasar ihtimali daha fazladır. İdrar yolu enfeksiyonu geçiren çocukların yüzde 10'unda, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları olan çocukların yüzde 25'inde ve vezikoüretral reflülü (böbreklere idrar kaçması) sorunu yaşayan çocukların yüzde 30'unda kalıcı böbrek hasarı gelişebilir. En sık görülen semptomlar; titreyerek yükselen ateş, böğür ağrısı, ciddi bulantı ve kusmadır. Bu semptomlara ek olarak sistitizm semptomları da gözlenebilir.



* Nasıl tedavi edilir?

İdrar yolu enfeksiyonu olan çocuklar hemen antibiyotik tedavisine tabi tutulmalıdır. Etkin tedavi, üriner sistemin hasarlanma riskini en aza indirecektir. Şiddetli enfeksiyonlarda ise tedavi 10-14 gün sürmelidir. Çocuklarda üriner semptomların tespit edilmesi güçtür. Bu nedenle uygun antibiyotik tedavisi sonrasında, normal radyolojik tetkikler olmasına rağmen özellikle kız çocuklarda enfeksiyonun tekrarlama ihtimali doğabilir. Bu ihtimalin önüne geçmek için, tedaviden sonra düzenli takipler yapılmalıdır.