kız kaçırmanın nedenleri - yörelere göre kız kaçırma geleneği - başlık parası
Kaçma ve kaçırma hadisesi farklıdır. Eğer kızın da oğlanda gönlü varsa ve bohçasını hazırlayıp oğlanın kendisini kaçırmasını bekliyorsa bu kaçmadır. Eğer kızı vermemişler ve kızın de pek gözü yoksa, oğlan, bazen akraba ve arkadaşlarının da yardımıyla kızı kaçırır. Buna da kaçırma denilir.
Kaçma hadisesi çeşitli sebeplere bağlanır. Kızın da oğlanda gönlü olması, evvelce görüşüp anlaşmaları kaçma için birer sebeptir (Keşan). Ancak bu durum aileler arasında düşmanlığın, hatta bir kan davasının başlamasına sebep olabilir (Şarkışla). Kaçan kız baba evine geri getirilmez (Bursa), böyle kızlar için nişan da yapılmaz (Dursunbey).

Başlık istenilen bölgelerde kız kaçırmalar daha çok bu son sebebe bağlanmaktadır (Bayburt, Refahiye). Son yıllarda başlık parasının büyük rakamlara ulaşması, gençleri kaçmaya sevketmektedir. Hatta bazı aileler, bu tür isteklerle kızlarının kaçırılmasına zemin hazırlamaktadır. Onlar damad adayının istenilen başlığı veremeyeceğini bildikleri için bu yolu seçmektedirler. Kızın ucuza gitmesi kaçırılmasından daha iyi kabul edilen yörelerimiz de vardır. Kaçma ve kaçırılma hadisesi düğün vb. masraflarını da ortadan kaldırdığından iki taraf için de iyi olmaktadır.

Başlık, kız babasının kızını vermek için oğlan babasından istediği paradır. Bu para bazı bölgelerde kız evinin masrafları için hacanarak değerlendirilir. Ancak genellikle kız babasımn gönlüne kaldığı için çarçur edilmektedir. Pek çok delikanlı başlık parası biriktirmek uğruna en güzel yıllarını hasret ve yokluk içinde geçirmeye mahkum edilmektedir. Köyünden yıllarca uzakta kalan gencin, bir de sözlüsünün başkasına verildiğini öğrenmesinin açacağı yarayı düşünmek bile istemeyiz.

Son yıllarda bazı bölgelerimizde başlık parasının mülkî amirlerin de araya girmesiyle kaldırılmasına sık sık rastlanır olmuştur. Ancak bazı yerlerde zaten alınmayan başlık parasının yerine altın takılması da oğlan tarafına büyük külfetler yüklemektedir (Erzurum, Ağrı, Sarıkamış, Refahiye, Elazığ, Sorgun, Boğazhyan, Bayburt). Bazı bölgelerimizde hâlâ devam eden bu âdet, bazılarında ise yoktur (Rize, Antakya, Dörtyol vb.). Başlık yerine eşya listesinin verildiği bölgelerimiz de vardır (Sarıkamış).

alıntı