Kişisel gelişim kitaplarının yararlı mı, yoksa zararlı mı olduğu sorusunu bir genelleme yaparak yanıtlamak mümkün değildir. Doğal olarak bu kitapların yararlı olanları olduğu kadar, zararlı olanları da bulunmaktadır. Tıpta tedavi düzenlerken çok sık kullanılan bir yöntemi kişisel gelişim kitapları için uygulayacak olursak, yararlarının zararlarından kat kat daha fazla olduğunu ve yan etkilerinin bu kitaplara tümüyle karşı çıkmayı gerektirecek düzeyde olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Hele ehil ellerde hazırlanmış, kişinin kendi gereksinimine ve o kişinin içinde yaşadığı kültüre uygun bir kitap söz konusu ise zararlı etki gösterme olasılığı yok denecek kadar az olmaktadır.

Konuyu ele alırken öncelikle, kişisel gelişim kitaplarına yönelik ilginin birçok insani gereksinimden kaynaklandığını vurgulamak gerekmektedir. Bu ilgi baş döndürücü bir hızla değişen dünya, değişen toplum ve değişen insan ilişkilerine ayak uydurma isteğinin yansımasıdır. Birçok kişi kişisel gelişim kitaplarına “mutlu olmak”, “başarılı olmak”, “insan ilişkilerinde daha başarılı olmak”, “kendini tanımak”, “başkasını anlamak” ve “ilişkileri yönlendirebilmek” gibi isteklerle yönelir. Kişisel gelişim kitaplarının yerine bu gereksinimleri karşılayabilecek başka bir şey konulamıyorsa, eldekini daha olumlu hale getirmenin yollarını bulmaktan başka çare görünmemektedir.

Kişisel gelişim kitaplarının ne zaman yararlı ya da zararlı olabileceğini anlamaya çalışırken günlük yaşamda herkesin zaman zaman yaşadığı depresyonu bir örnek olarak ele alabiliriz. Depresyonun ne olduğu, ne olmadığı ve hangi durumlarda tedavi gerektireceği konularında bilgi edinmek isteyen kişiye bu kitaplar çok yol gösterici olabilir. Fakat insanları depresyon yaşamaya yatkın yapan kişilik özelliklerinin daha olumlu bir kişilik yapısına dönüştürülmesi ve tıbbi tedavi gerektiren depresyonun kişisel gelişim kitaplarının tavsiyeleri ile aşılması hedefleniyorsa, bu gerçekleşmesi mümkün olmayan bir düştür. Ancak bu ifadeler bu durumlarda kişisel gelişim kitaplarının hiçbir yararı olmayacağı anlamına gelmemektedir. Ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından yürütülen tedavisine ek olarak okunan kişisel gelişim kitapları kişiye (özellikle okuduklarını ve anladıklarını doktoru ile paylaşırsa) çok şey öğretebilir. Kişisel gelişim kitaplarının olası en önemli tehlikeleri arasında ruhsal hastalığı olan kişinin bu kitaplarla oyalanması ve kitaplardaki yanlış bilgi ve öneriler nedeniyle tedavisini yarıda bırakması bulunmaktadır.

Bir başka örnek olarak da öfke ele alınabilir. Kişinin kişilik özelliklerini dikkate almayan tek yönlü bir yaklaşım ile öfkenin ifade edilmesi konusunu ele alan bir kitap bazı insanlar için yararlı olabilirken, bazı insanlar için ise yarardan çok zarar getirebilir. Vicdan duygusu aşırı gelişmiş, kendini kolayca suçlamaya ve suçluluk duygusu yaşamaya yatkın bir kişiye söylenecek olanla, vicdanı yeterince gelişmemiş bir kişiye söylenecekler arasında dağlar kadar fark vardır. Vicdanı aşırı gelişmiş kişiler öfkesini ifade etmesi için cesaretlendirilirken, vicdanı yeterince gelişmemiş kişiler ise başkalarına zarar verme olasılıkları artabileceği için bu yönde teşvik edilmez (bazen tam tersi öfkeyi denetlemenin yolları gösterilmeye çalışılır). Bu nedenle konuyu çok değişik boyutlardan ele almayan kişisel gelişim kitaplarının bazı insanlara zarar verme olasılığı söz konusudur.

Her insanın farkına varmakla kolayca değişebilecek yönleri olduğu kadar, kolay kolay farkına varamayacağı değişime dirençli yönleri de bulunmaktadır. Kişisel gelişim kitapları insanların değişime hazır yönlerinin farkına varılmasında, daha yüzeysel olan ve derin iç çatışmalarla bağlantısı olmayan günlük yaşam sorunlarının çözümünde yararlı olduğu genel bir gözlemdir. Adlandırılamayan ya da görülemeyen bazı duygu ve bakış açılarının bir kitap okurken yakalanabildiği herkes tarafından bilinen bir gerçektir. Kişisel gelişim kitaplarının yararlı olabilmesi için kişinin ne aradığını, kendi sınırlılıklarını, zayıf ve güçlü yönlerini iyi kötü bilmesi gerekmektedir. Fakat kendini yeterince tanımayan ya da tanıma becerisi kazanma potansiyeli olmayan bir kişinin kişisel gelişim kitaplarından yararlanması mümkün değildir.

Kişisel gelişim kitaplarına bugünden yarına kolayca değişimin elde edileceği kaynaklar gözüyle değil, insanın kendisini tanımasına, davranışlarına anlam vermesine, davranışlarının iç ve dış dinamiklerini kavramasına, başkalarını anlamasına ve ilişkilerinin dinamiklerini anlamasına yardımcı olan kaynaklar gözüyle bakılırsa yarar elde etmek mümkündür.