Hamilelik ile beslenme ilişkisi sanıldığında çok fazla. Hamileliğin önündeki engelleri, anne adaylarının nasıl beslenmesi gerektiğini, Alman Hastanesi Tüp bebek Merkezi Direktörü Prof. Dr. Mustafa Bahçeci anlatıyor.


Beslenme ile hamileliğin ilişkisi nedir?


Dengesiz beslenme, kadınların yumurtalıklarını sağlıklı yumurtalar üretmeye direnç gösterir hale getirir. Erkekte ise sperm sayı ve kalitesini azaltır. Ayrıca doğal yollardan gebe kalmayı zorlaştırır ve düşük riskini artırır. Kısırlık tedavilerinin başarılarını da düşürür.


Anne-baba adayları nasıl beslenmeli?


Öncelikle fazla sigara, çay, alkol gibi zararlı alışkanlıklar tamamen bırakılmalı. Eşler, bir uzman tarafından belirlenmiş bir beslenme programı uygularsa hem bebeklerine kavuşmalarını kolaylaştırırlar, hem de sağlıklı bir yaşam için önemli bir adım atmış olurlar.


Bebek sahibi olmaya karar verenlerin beslenmelerinde özellikle dikkat etmeleri gereken bir dönem var mı?


Sadece gebelikte değil, gebe kalmaya karar verildiğinde de beslenme son derece önemli. Gebeliğe hazırlanırken suni tatlandırıcılar, kafein, sigara, alkol gibi pek çok maddenin kullanımıyla ilgili alışkanlıklar değiştirilmeli. Kilo fazlalığı varsa bunları vermek için en iyi dönem gebelik öncesidir. Çünkü gebelikte diyet önerilmez. Gebe kalmadan önce günlük bazı takviyeler faydalı olabilir. Günde alınan 400 - 800 mikrogram folik asit bebekteki merkezi sinir sistemi anomalilerini azaltır.


Sigara, üreme sistemini nasıl etkiler?


Sigaradaki nikotin, yumurtalıkların genetik anomalilere daha fazla eğilimli olmasının bir nedeni. Ayrıca menopozun beklenenden erken gelmesine de yol açabilir. Sigara içen kadınların yumurtalıkları, sağlıklı yumurtalar üretmeye dirençli olur. Gebe kalmak zorlaşır, hamile kalınsa da düşük riskleri artar. Günde bir - iki paket sigara içen erkeklerin spermlerinde de daha fazla şekil, hareket bozuklukları ve anomalilere rastlanır. Yapılan araştırmalara göre, eşleri sigara içen kadınların sadece beşte biri hamile kalabiliyor, eşleri sigara içmeyen kadınların ise üçte biri hamile kalmayı başarabiliyor.


Alkol gebe kalma şansını güçleştirir mi?


Evet, erkekte sperm sayısı ve kalitesini azaltır. anne karnında alkole maruz kalan bebeklerde, uzun dönemde zeka gerilikleri, öğrenme bozuklukları, davranış bozuklukları görülebilir. Yine yapılan bir çalışmada, haftada bir - beş kez alkol kullanan kadınların, hiç kullanmayanlara göre daha zor gebe kaldıkları saptanmış.


Şişmanlık tek başına çocuk sahibi olmayı engelleyebilir mi?


Olabilir. Sebebini bilemediğimiz kısırlık durumlarında, eğer hastanın kilo problemi faktörü varsa, direkt bu konuya yoğunlaşıyoruz. Ve sonuçta görüyoruz ki, kısırlık nedeniyle bize başvuran ve beslenme programına alınan anne adayları zayıflayınca başka hiçbir tedavi veya yardımcı yöntem gerektirmeden gebe kalabiliyor. Fazla kilonun kadınlarda doğurganlığı azalttığı ispatlanmış bir gerçek.


Erkekler için de aynı kural geçerli mi?


Fazla kilolar erkeklerde de kısırlık nedeni. Şişmanlar hormon düzensizliklerine daha çok yatkındırlar. Kilolu erkeklerde testis çevresindeki yağlı bölgenin fazla oluşu, bölgedeki vücut ısısını sürekli yüksek tutar, bu da sperm üretimini tehdit eder.


Peki aşırı zayıflığın doğurganlık üzerinde bir etkisi var mı?


Aşırı zayıflık adet düzensizliği yapar. Bu da kısırlığa neden olabilir.


Şişmanlığın gebelik dönemindeki negatif etkileri neler?


Yüksek tansiyon, şeker hastalığı, idrar yolu enfeksiyonu, bebekte doğumsal şekil bozukluğu, fazla kilolu bebek doğurma, sezaryenle doğum, prematüre bebek doğurma riskini artırır. Ayrıca doğum sonrasında kanama miktarının fazlalaşmasına ve rahim ağzında yara enfeksiyonuna yol açabilir.


Gebelik öncesi özel beslenme gerektiren ve kısırlık sebebi olan hastalıklar neler?



Çok sayıda kist içeren yumurtalık anlamına gelen polikistik over sendromu (PCOS) bunlardan biri. Bu sendromu olan hastaların vücutlarında, kan şeker seviyesini düzenleyen insülin hormonuna karşı bir direnç oluşur. Bu nedenle pankreas daha fazla insülin salgılamak zorunda kalır. Yüksek dozda insülin de yumurtalıkları etkileyerek, yumurtlamayı engeller. Ve hastaların şeker hastalığına yakalanma riski artar. Böyle hastalara uygulanacak tedavi, insülin etkinliğini artıran ilaçlar ve kilo verdirme programı olur.