Kalpten kafaya ve beyne kan ulaştıran ve boynun her iki tarafından geçen büyük atardamarlardır. Atardamarın, kısmi tıkanma yapacak şekilde daralmasına stenoz denir. Bir yağ plağı veya kan pıhtısı daralma ya da tıkanmaya  yapabilir. Karotis okluzyonu, karotisin tamamen tıkanmasına verilen isimdir. Doktorunuz steteskopla boyundaki damardan zorlukla geçen kanın çıkardığı sesi dinleyerek karotisteki tıkanmayı saptayabilir. Ultrason taraması ya da anjiyografi yardımı ile karotisteki kısmi tıkanma doğrulanabilir.

Beyin normal fonksiyonlarını görebilmesi için oksijenleşmiş kana ihtiyaç duyar.  Kan yeterince ulaşamaz ise bir süre sonra beyin hücreleri hasar görür  ve ölür.

Karotisde özellikle ateroskleroza bağlı olan daralma ya da tıkanma, beyne ulaşan kan miktarını azaltır.

Karotis stenozu için ilaç ve cerrahi tedavi uygulanabilir. Ancak tıkanma  (oklüzyon) durumunda fazla seçenek yoktur. Her iki durum da inme (beyin hücrelerinde hasar) veya geçici iskemik atak (inme benzeri birkaç haftada geçen bir durum) riski artar.

İnme, yetişkinlerdeki fonksiyonel yetersizliğin en önemli nedenidir, karotis oklüzyonu bulunan bazı hastalarda özellikle başka bir inme görülme riski yüksektir.

Özellikle hipertansiyonunuz varsa veya sigara içiyorsanız,  ve ailenizde inme hikayesi varsa doktorunuza  danışmalısınız.

İNME VEYA GEÇİCİ İSKEMİK ATAK

Aşağıdaki belirtilerden biri ortaya çıktığında hemen doktorunuzu arayın.

 - Ani görme, konuşma veya denge bozukluğu
 - Ani ortaya çıkan uyuklama ve şiddetli baş ağrısı
 -Ani zihinsel bozukluk ve bellek kaybı
 - Kolda ya da bacakta ya da tüm vücutta uyuşma, güçsüzlük ya da felç
 - Ani yutma güçlüğü
 - Koma ya da nöbetler

OPERASYON

Karotisteki tıkanmayı ortadan kaldırmak için, Karotis endarterektomisi denilen cerrahi bir işlem uygulanır.Bu ameliyatta,damar içerisinde akımı engelleyen plak temizlenir ve gerekiyorsa yapay damar parçası (greft)ile damar genişletilir. İnme veya geçici iskemik atak belirtilerinin olup olmamasına bakılmaksızın, bir ya da iki taraftaki karotiste %60'tan fazla tıkanma olan hastalarda operasyon önerilebilir. Operasyon, tam tıkanma durumunda veya iyileşmekte olan akut inme durumlarında  önerilmeyebilir.