Karl Gunnar Myrdal (Karl Gunnar Myrdal Kimdir? - Karl Gunnar Myrdal Hakkında)

Prof. Dr. Karl Gunnar Myrdal (1898 - 1987)

İsveçli iktisatçı İsveç Sosyal Demokratlarının en etkili ekonomi danışmanlarından biridir. Özverili bir barış savaşçısı olan Myrdal dünyanın birçok bölgesindeki yoksulluğu dünya ekonomik sistemindeki eşitsizliklere bağlıyordu.

Dalekarlien'de Gustafs adlı küçük bir köyde bir demiryolu inşaatçısının oğlu olarak dünyaya geldi. Liseyi bitirdikten sonra hukuk okudu. Stockholm Üniversitesi'nde tanıştığı sosyoloji öğrencisi Alva ile 1924'te evlendi ve üç çocuk babası oldu. Eşi kendisini ayrıca siyasal ekonomi, sosyoloji ve mali bilimler tahsili yapması için teşvik etti.

Myrdal 1927'de doktora tezinde Karl Marx'ın Çalışma Değeri Teorisi'ni (kapital ve toprak değil yalnız insan emeğinin değeri vardır) eleştirel bir biçimde ele aldı. Aynı yıl içinde Stockholm Üniversitesi'ne iktisat doçenti olarak atandı. Ekonomiye ahlâksal bir bilim statüsü kazandırmak için çalıştı. 1930'da ekonomik yaşamı herkesin refah derecesini maksimum düzeye çıkartmak yönünden inceleyen refah ekonomisini, modası geçmiş diye eleştirdi. Bu gibi modellerin dünya ekonomisi için plânlama örneği olarak elverişli olmadığını ileri sürdü.

İnanmış bir sosyalist olan Myrdal 30'lu yılların başında Sosyal Demokrat Parti'ye girdi ve partinin en etkili ekonomi danışmanı oldu. Akademik ve politik kariyerleri birbirine paralel olarak gelişti. 1933'ten itibaren Stockholm Yüksek Ticaret Okulu'nda iktisat ve maliye profesörü olan Myrdal, 1936'da İsveç Senatosu'na seçildi, çeşitli hükümet komisyonlarında çalıştı ve İsveç Bankası Müdürlüğü'ne getirildi.

Carnegie Vakfı'nın çağrısı üzerine ABD'deki ırksal sorunlar konusunda ilk kez empirik bir çalışma hazırladı ("An American Dilemma" - Bir Amerikan İkilemi, 1944). Başbakan Hanson, Myrdal'ı 1945'te ticaret bakanı olarak atadı. Fakat şansı yaver gitmeyen Myrdal, bu bakanlık koltuğunu iki yıl sonra kaybetti. Aynı yıl içinde Avrupa Ekonomi Komisyonu yöneticiliğine getirildi ve bu görevini 1954'e kadar sürdürdü. Bu görevde, Doğu Bloku Devletlerini de içine alacak, birleşmiş bir Avrupa'nın oluşması için olanca gücüyle çalıştı.

Ekonominin devlet tarafından planlanması ve yönetilmesini savunan Myrdal 1960'da yeniden bilimsel çalışmalara yoğunlaştı ve Stockholm Üniversitesi'nde Uluslararası İktisat profesörü olarak çalışmaya başladı. 1966'da açılan Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün kurucuları arasında bulunan Myrdal, bu kuruluşa başkan seçildi. İki yıl sonra Asian Drama: An Inyuiry Into to Poyerty of Nations (Asya Dramı: Ulusların Yoksulluğu Konusunda Bir Araştırma) adlı kitabıyla dikkatleri çekti. 2.000 sayfalık bu kitabın ana tezi "kümülatif nedensellik kuramı" idi. Buna göre, dünya ekonomisinde düzenli olmayan işlemler giderek eşitsizliğe yol açar.

Myrdal'ın çalışmalarını yürüten itici güç, dünya barışının sağlanabilmesi için temel olarak gördüğü daha fazla eşitlik koşullarını aramasıydı. Yoksul ülkelerdeki uygunsuz gelişmeye neden olan faktörlerden çoğunun gözden kaçırılmasından önyargıları, diplomatik yalancılığı ve istatistiksel basitleştirmeyi sorumlu tutuyordu.

72 yaşındaki Myrdal 1969'da yayınladığı "Siyasal Manifesto"sunda kalkınma yardımı sistemiyle hesaplaştı. Borçlu ülkeler kısa zamanda o kadar büyük bir borç yükü altına gireceklerdi ki bu borç ödemeleri bütün dış satım kazançlarına yiyip bitirecekti. Myrdal Batı uygarlıklarına anayasalarını ciddiye almaları ve yoksul ülkelerde eşit haklı ilişkilere girmeleri için çağrıda bulundu.

1970'de karısıyla birlikte Frankfurt Kitap Fuarı'nın Barış Ödülü'nü kazandı. Bundan dört yıl sonra Avusturya'lı Friedrich von Hayek ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'nü aldı. 70'li yılların sonuna kadar ekonomi konusunda eleştirel denemeleriyle sık sık dikkatleri üzerine çekti. 1987'de 88 yaşında Stockholm'de öldü.