Kanser hastalığına yakalanıldığında ne yapmak gerekir?

Ülkemizde her yıl 150 bin yeni kanser vakası teşhis ediliyor ve bu sayı her yıl %170 oranında artıyor. ÜRSAK -Üreme Sağlığını Koruma Derneği yetkilileri uyarıyor: "Kanser olduğunu öğrenen kişiler için zaman çok önemlidir. Umudumuz geleceğimizdir ve onu saklamayı unutmayın!

 
ÜRSAK- Üreme Sağlığını Koruma Derneği 1-7 Nisan “Kanser Savaş Haftası'nda bu yıl bir farkındalık oluşturarak; toplumda ve hekimler arasında kanserden korunun yerine kanser olduğunu öğrenen insanlara ne yapması gerektiği noktasında bilgi verilmesi konusunda öncü olma rolünü üstlendi. ÜRSAK Genel Sekreteri Doç. Dr. Ulun Uluğ konuyla ilgili şu açıklamalarda bulundu:
 
"Toplumumuzda kanser gittikçe yaygınlaşan ve maalesef gençleşen bir hastalık haline geldi. ACI TABLO: Sağlık Bakanlığı'nın 2010 Aralık ayı verilerine göre Türkiye'de kanserle yaşayan hasta sayısı yaklaşık 400 bin. Üstelik her yıl 150 bin yeni kanser vakası teşhis ediliyor. Bu sayı her yıl %170 oranında artıyor. Dünya Sağlık Örgütü'nün son verilerine göre dünyada her yıl 12.4 milyon yeni kanser vakası görülüyor. 25 milyon kanserli hasta ve 7.6 milyon da kansere bağlı ölüm ortaya çıkıyor.
 
ÜRSAK olarak bu yıl  kanser konusunun basında ve toplumda farklı bir yönüyle masaya yatırılmasını amaçladık. Kanserle savaşırken üreme sağlığının da korunması gerekliliğinin gündeme getirilmelidir. Nüfus artışı konusunda da çağrıların yapıldığı bir dönemde gözden kaçan ve dikkate alınması gereken nokta; radyoterapi- kemoterapi sürecinde üreme sağlığı zarar görüyor. Oysa kanser hastalığın genç yaşlara inişi; üreme sağlının korunması gerekliliğinin hatırlanmasını zorunlu hale getirmiştir.
 
Geleceğiniz 'Umudunuz' dur...
 
Modern tip sayesinde kanser %100 ölümcül hastalık olmaktan çıkartılırken, tedavisi sırasında kişinin üreme sağlığının korunmasının gözardı edilmesi kişinin kanser hastalığından kurtulduktan sonra kısırlık gibi çözümü imkansız bir soruna mahkum edilmesine sebep oluyor. Oysa ki; insanın varoluşundaki temellerden birisi yaşamak diğeri de üremektir. Kemoterapi ve radyoterapi öncesinde alınacak önlemle kişi kanserden kurtulduktan sonra anne-baba olma şansını da devam ettirebilir. Ayrıca yapılan araştırmalar hastanın anne-baba olabileceği şansının devam ettiğini bilmesinin iyileşme sürecini olumlu etkilediğini de ortaya koymuştur.
 
Sosyal sorumluluk projesi olarak toplumun üreme sağlığını korumayı üstlenen ÜRSAK (Üreme Sağlığını Koruma Derneği) 'ın amacı; kanser tanısı almış üreme çağındaki kişilerin tedavisi sırasında ve sonrasında üreme fonksiyonlarında istenmeden gelişebilecek olumsuzlukların önüne geçmektir. Aynı zamanda, özellikle yaşamla mücadele eden azimli hastaların ileride onları bekleyen bir geleceklerinin olduğunu hatırlatmaktır. Dernek, hastaların bilinçlendirilmesi dışında tedavilerini üstlenen hekimleri bilgilendirme ve koordine etmek için de çaba sarf etmektedir.
 
Kanser hastaları, doğurganlıklarını korumak için çok kısa bir zaman dilimine sahiptir ve hastalar için bu zaman dilimi çok önemlidir. Çoğu hasta ameliyat ile tedavi arasında sadece 2 ila 6 haftalık boşluğa sahiptir. Bu boşluk üreme sağlığını korumak için uygundur. Kanser tedavisi görmeden üreme sağlığını koruma altına almak tedavi sırasında hastaya umut oluyor.
 
Üreme sağlığını koruyabilmek için uygulanan tedavi seçenekleri:
 
Erkek için:
Sperm Bankası: Sperm örneği analiz edilir, dondurulur ve gelecekte kullanılmak üzere saklanır.
Testis Dokusu Dondurulması: Sperm üretimini sağlayan testis dokusu hücrelerinin ameliyat ile alınır, analiz edilir, dondurulur ve saklanır.
Testisten Sperm Alınması: Ameliyat ile IVF tedavisinde kullanılabilecek sperm hücrelerinin bulunduğu testis dokuları bulunur, ileride kullanılmak üzere dondurulur.
 
Kadın için:
Embriyo Dondurma: Cerrahi prosedürle alınan yumurtalar laboratuvar ortamında sperm ile döllenerek embriyolar oluşturulur. Başarılı gelişim gösteren embriyolar, gelecekte kullanılmak üzere dondurularak saklanır.
Yumurta Dondurma: Cerrahi prosedürle alınan olgun kalitedeki yumurtalar gelecekte kullanılmak üzere dondurulup saklanır.
Yumurtalık Dokusu Dondurulması: Bir parçası yada tamamı, cerrahi yöntemle alınan yumurtalıktan, hormon üretimi olan hücrelerin ve olgunlaşmamış yumurtaların bulunduğu yumurtalık dokuları şeritlere ayrılarak dondurularak gelecekte kullanılmak üzere saklanır.
Yumurtalıkların Baskılanması: GnRH analogları kullanılarak kemoterapi sürecinde yumurtalıkların geçici olarak baskılanması.
Yumurtalık Transpozisyonu: Radyasyonun hasarını azaltmak amacıyla, cerrahi yöntemle yumurtalıkların karın boşluğunda yukarıya yada radyasyon bölgesinden uzağa transpozisyonunun yapılması.
Gelecekteki aile planlarını gerçekleştirmek için ÜRSAK kanserli hastaların yanında. Hastalara şunu hatırlatmak gerekir: kanserle savaşırken yarınınızı unutmayın...
 
Bilgi Ağı Kurmak Gerekiyor...
 
ÜRSAK'ın amacı kanserli hastaları ve hekimleri bilinçlendirmek ve kısa sürede üreme sağlıklarını korumak için tedaviye yönlendirmektir. Bunun içinde bu tedavileri yapan tüp bebek merkezleri, onkolog ve cerrahlar arasında işbirliğini sağlayacak network ağ sistemi kurmak gerekir. Bu iletişim ağı sayesinde hasta kendisine  en yakın merkezi öğrenerek, üreme sağlığını koruma altına alabilecektir. Bunun en iyi örneği Almanya'dadır. Bu konuda batı ülkeleri bile zorlanmaktadır. Hastaların için zamanın çok değerli olduğunu unutmamak gerekir.
 
Üreme sağlığını koruyabilmek için uygulanan tedavi seçenekleri:
 
Erkek için:
 
Sperm Bankası: Sperm örneği analiz edilir, dondurulur ve gelecekte kullanılmak üzere saklanır.
Testis Dokusu Dondurulması: Sperm üretimini sağlayan testis dokusu hücrelerinin ameliyat ile alınır, analiz edilir, dondurulur ve saklanır.
Testisten Sperm Alınması: Ameliyat ile IVF tedavisinde kullanılabilecek sperm hücrelerinin bulunduğu testis dokuları bulunur, ileride kullanılmak üzere dondurulur.
 
Kadın için:
 
Embriyo Dondurma: Cerrahi prosedürle alınan yumurtalar laboratuvar ortamında sperm ile döllenerek embriyolar oluşturulur. Başarılı gelişim gösteren embriyolar, gelecekte kullanılmak üzere dondurularak saklanır.
Yumurta Dondurma: Cerrahi prosedürle alınan olgun kalitedeki yumurtalar gelecekte kullanılmak üzere dondurulup saklanır.
Yumurtalık Dokusu Dondurulması: Bir parçası yada tamamı, cerrahi yöntemle alınan yumurtalıktan, hormon üretimi olan hücrelerin ve olgunlaşmamış yumurtaların bulunduğu yumurtalık dokuları şeritlere ayrılarak dondurularak gelecekte kullanılmak üzere saklanır.
Yumurtalıkların Baskılanması: GnRH analogları kullanılarak kemoterapi sürecinde yumurtalıkların geçici olarak baskılanması.
Yumurtalık Transpozisyonu: Radyasyonun hasarını azaltmak amacıyla, cerrahi yöntemle yumurtalıkların karın boşluğunda yukarıya yada radyasyon bölgesinden uzağa transpozisyonunun yapılması.