Gerçek Adalet Dinin Yaşanması ile Olur

Kadınların Toplum Hayatında Çektiği Sıkıntılar

Cahiliye toplumunda kadınların karşı karşıya kaldıkları en büyük sorunlardan bir tanesi de boşanma sonrası yaşanan sıkıntılardır. Evlendiklerinde eşleri tarafından çalışma hakkı tanınmayan ve bu nedenle maddi yönden eşlerine bağımlı yaşamak zorunda kalan kadınlar boşandıklarında son derece zor durumda kalabilmektedirler.

Dünya genelinde boşanan kadınların kimi herhangi bir mesleğe sahip olmadığı kimi yaşının ilerlemiş olması nedeniyle çalışma gücü kalmadığı kimi ise hiçbir ek sosyal hak tanınmadığı için büyük zorluklar çekmektedir. Bundan başka boşandıktan sonra her iki tarafın kendine göre taleplerinin olması tarafların yalnızca kendi çıkarlarını düşünüyor olması gibi nedenlerle de bu sorun daha da zorlaşmakta ve anlaşmazlıklar artmaktadır.

Oysa Kuran ahlakını yaşayan bir toplumda bu gibi sıkıntılar yaşanmaz. Kişilerin evlilikleri gibi boşanmaları da gönül rızasıyla olacağı için evlenirken eşler arasında var olan saygı ve sevgi boşanırken de aynı şekilde korunur. Çünkü iki taraf da birbirini kadın veya erkek olarak değil Allah'a iman eden bir insan olarak çok tekrar değerlendirir ve bu doğrultuda güzel davranışlarda bulunurlar.

Bununla birlikte Kuran'da kadınların boşanma gibi durumlarda sıkıntıya düşmemeleri için alınmış olan çok fazla önlem vardır. Örneğin kadınlar maddi yönden kesin bir güvence altına alınmışlardır. Her iki tarafın karşılıklı anlaşma sağlaması neticesinde belirlenen maddi yardım ve boşanan kadınlara nasıl davranılması gerektiği ayetlerde şöyle tarif edilmektedir:

“(Kocası tarafından) Boşanan (kadın)ların maruf (meşru) bir tarzda yararlanma (ve geçim pay)ları vardır. Bu sakınanlar üzerinde bir hak (borç) tır.” (Bakara Suresi 241)

“Onları yararlandırın zengin olan kendi gücü darda olan da kendi gücü oranında maruf (meşru ve örfe uygun) bir şekilde yararlandırsın. (Bu) iyilik edenler üzerinde bir haktır. Eğer onlara mehir tespit eder de el sürmeden boşarsanız bu durumda -kendileri veya nikah bağı elinde olanın bağışlaması hariç- tespit ettiğiniz (mehr)in yarısı onlarındır. Sizin (tümünü veya fazlasını) bağışlamanız takvaya daha yakındır. Aranızdaki üstünlüğü (derece farkını) unutmayın. Şüphesiz Allah yapmakta olduklarınızı görendir.” (Bakara Suresi 236-237)

“Geniş imkanları olan nafakayı geniş imkanlarına göre versin. Rızkı kısıtlı tutulan da artık Allah'ın kendisine verdiği kadarıyla versin. Allah hiçbir nefse ona verdiğinden başkasıyla yükümlülük koymaz. Allah bir güçlüğün ardından bir kolaylığı kılıp-verecektir.” (Talak Suresi 7)

Bundan başka kadınlara evlilik sırasında verilmiş olan malların boşandıktan sonra geri alınmaması gerektiği de ayetlerde belirtilmiştir. Boşanılan kadınların barınma ihtiyaçlarının sağlanması kadınlara zorla mirasçı olunmaya kalkışılmaması da ayetlerde dikkat çekilen konulardandır. Buraya kadar anlatılanlarda da görüldüğü gibi çözüm yine Kuran ahlakının yaygınlaştırılmasında yatmaktadır. Kuran ahlakının yaşandığı bir toplumda diğer bütün toplumsal sorunlarda olduğu gibi kadınların zor durumda kalmaları horlanmaları sıkıntı çekmeleri gibi durumlar söz konusu olmayacaktır.


Gerçek adaletin getireceği sonuç: Huzur

Bütün bu gerçekler düşünüldüğünde bir toplumda ancak Kuran ahlakı yaygınlaştığında ortaya tam anlamıyla adaletli bir yapının çıkacağı hemen görülecektir. Kuran ahlakının yaşanması beraberinde güzel ahlakı ve aklı da getirir. Çıkarcı bencil umursamaz kişilerin yerini aklını tüm insanlar için kullanan adil merhametli sürekli çözüm üretebilen kişiler alır ki bu da pek çok problemin ortadan kalkması demektir.

Gerçek adaletin sağlandığı toplumlarda sahtekarlık çıkar gözetme birbirinin hakkına tecavüz etme gibi ahlak bozukluklarına insanlar tenezzül etmezler. Çünkü Kuran ahlakının temel özelliklerinden olan yardımlaşma merhamet gibi vicdanlı tavırların sonunda kesin olarak adaletli bir ortam oluşur ve herkesin çıkarı herkesin hakkı korunmuş olur. Bütün bunların neticesinde de toplumun tamamına huzur ve güven hakim olur. O halde tüm müslümanların yapması gereken Allah'ın hoşnut olacağı ahlakı insanlara anlatmak hak dini tüm dünyaya tebliğ etmektir. Çünkü inananların Kuran'da dikkat çekilen en önemli özelliklerinden biri şöyledir:

“Sizden; hayra çağıran iyiliği (marufu) emreden ve kötülükten (münkerden) sakındıran bir topluluk bulunsun. Kurtuluşa erenler işte bunlardır.” (Al-i İmran Suresi 104)

“Tevbe edenler ibadet edenler hamd edenler (İslam uğrunda) seyahat edenler rükû edenler secde edenler iyiliği emredenler kötülükten sakındıranlar ve Allah'ın sınırlarını koruyanlar; sen (bütün) mü'minleri müjdele.” (Tevbe Suresi 112)

Allah Kuran'da bu üstün ahlakı yaşayan ve tüm insanları da bu şekilde yaşamaya davet eden insanlardan söz etmiştir. Allah yalnızca insanları kötülüklerden sakındıranların kurtuluşa erişebileceğine şöyle dikkat çekmiştir:

“Kendilerine hatırlatılanı unuttuklarında ise biz de kötülükten sakındıranları kurtardık. Zulmedenleri yaptıkları fısk dolayısıyla pek zorlu bir azab ile yakaladık.” (Araf Suresi 165)


Din Sorumlulukların O Konuda Bilgili ve Tecrübeli İnsanlara
Verilmesini Sağlar

Günümüz toplumlarında karşılaşılan sorunların çözümsüzlüklerin en önemli nedeni; bu konularla ilgili insanların bu sorunları çözebilecek halledebilecek kabiliyette ve ehliyette olmamalarıdır. Bulundukları görevlerin aldıkları sorumlulukların hakkını veremeyen insanlar çok sayıdadır. Çünkü bu kimselerde insanlar için fayda getirecek işler yapma hizmet etme konusunda şevk yoktur; dolayısıyla kendilerini faydalı olacak yönde eğitmemişlerdir. Bulundukları görevlere gelmelerinin sebebi de o görevin gerektirdiği sorumlulukların altından kalkmaya ehil olmaları değildir. Bunların görevlendirilmeleri çeşitli imtiyaz kayırma ve karşılıklı çıkar ilişkilerinin bir sonucudur.

Örneğin bir fabrikanın başına genellikle o fabrika sahibinin oğlu geçer. Burada sözkonusu kişinin bu iş konusunda kabiliyetli olup olmadığı bu konuda gerekli eğitimi görüp görmediği pek bir önem taşımaz. Hatta görev alan kişi de belki bu işi yapmak istemiyordur ama başka bir işte istediği çıkarları elde etmesi mümkün olmayacağı için zorunlu olarak bu işi yapıyordur. Bu zorunluluk ve bilgisizlik dolayısıyla da faydalı işler yapması mümkün olmamaktadır. Gün geldiğinde en basit sorunlarla bile başa çıkamamakta insanların akledebilecekleri tedbirleri zamanında alamamakta ve işyerinin çok daha yeni ve çözümsüz problemlerle karşı karşıya kalmasına sebep olmaktadır.

Oysa Kuran ahlakının yaşandığı bir toplumda böyle bir manzarayla karşılaşmak mümkün değildir. Çünkü görevleri sorumlulukları ehil olan kimselere emanet etmek Allah'ın Kuran'da bildirdiği kesin bir emridir:

“Şüphesiz Allah size emanetleri ehline teslim etmenizi ve insanlar arasında hükmettiğinizde adaletle hükmetmenizi emrediyor. Bununla Allah size ne güzel öğüt veriyor!.. Doğrusu Allah işitendir görendir.” (Nisa Suresi 58)

Kuran ahlakının yaşandığı bir toplumda kendilerine çeşitli görevler sorumluluklar emanet edilen kimseler elbette Allah'tan korkan kimseler olacakları için verilen görevleri en iyi biçimde yerine getirmeye gayret ederler:

“(Müminler) Onlar kendilerine verilen emanete ve verdikleri ahde (harfiyyen) riayet edenlerdir.” (Mearic Suresi 32)


Din Sayesinde İnsanlardaki Vefasızlık-Sadakatsizlik Ortadan Kalkar

Güvenilirlik vefa ve sadakat gibi kavramlar dinin insanlara öğrettiği değerlerdir ve ancak dinin yaşandığı bir ortamda uygulanabilirler. Dinin yaşanmadığı bir yerde ise bu değerlerin yaşatılmasını ummak büyük bir yanılgı olur. Çünkü insanların birbirlerine her şart ve koşulda hastalıkta sağlıkta zorlukta sıkıntı zamanında vefalı davranabilmeleri ancak Allah'ın hoşnut olacağını bilmeleri ve ahirette karşılığını alacaklarını ummalarıyla mümkün olur. Aksi takdirde kişi “vefalı davranmak bana ne kazandıracak ki” diye düşünür ve kendi menfaati doğrultusunda hareket eder.

Toplum bunun türlü örnekleriyle doludur; maddi durumu iyi olan bir kişi iflas ettiğinde iyi mevkide olan biri makamını kaybettiğinde rütbesi yüksek olan kişi emekli olduğunda ünlü biri şöhretini yitirdiğinde çevresinde hiç kimse kalmaz. Aynı şekilde bir kişi amansız bir hastalığa yakalandığı zaman da çoğunlukla çevresinde arayıp soran dostu kalmaz. Yine sık rastlanılan bir örnek de iş ortaklarının birbirlerini dolandırmasıdır. Özellikle de bu tür maddi çıkar ilişkilerinde her türlü ahlaksızlık rahatça yapılabilir. Çünkü para dini yaşamayan insanların en değer verdikleri kavramdır. Bu sayılanlar günlük yaşamda insanların duymaya alışkın oldukları hatta bizzat şahit oldukları örneklerdir.

Arkadaş ilişkileri de vefasızlığın somut olarak görüldüğü bir alandır. Başka birinden daha fazla menfaat elde edeceklerini anladıkları anda en yakın arkadaşlarını dahi rahatlıkla terk ederler öyle ki insanların büyük bölümü bu duruma maruz kalmış bunun sıkıntısını çekmiştir. Bu kural nişanlı sözlü ya da evlilik hazırlığında olan insanlar için de geçerlidir. Maddi imkanları daha fazla fiziki açıdan daha güzel ya da kariyeri daha iyi olan biriyle karşılaştıklarında sevdikleri kişilere sadakatsizlik gösterirler. Evlilik ilişkilerinde de durum böyledir. Eşler birbirlerini rahatlıkla aldatabilir veya terk edebilirler. Onların batıl düşüncelerine göre nasıl olsa kendilerini hiç kimse görmüyordur yaptıkları gizli kalacaktır bu yüzden de çekinecekleri bir durum yoktur. Sonuç olarak; cahiliye toplumunda her türlü insan ilişkisinde karşılıklı sadakatsizlik ve bu sebeple de güvensizlik yaygındır. Kişilerin birbirlerine karşı olan bu güvensizlikleri her an tedirgin bir yaşam sürmelerine sebep olur.

Toplumdaki sadakatsizlik örnekleri yalnızca bunlarla sınırlı değildir. Gençliklerinde herhangi bir alanda popüler olan kimseler dönemlerinde herkesin ilgi odağıyken bunların büyük bölümü yaşlandıklarında genellikle tek başlarına kalırlar. Çoğu zaman birçokları açlık ve sefalet içinde evlerinde ya da 3. sınıf pansiyon köşelerinde büyük bir yalnızlık içinde ölümü beklerler. Artık çevrelerinde ne hayranları ne gazeteciler ne de dostları vardır. Arayıp soran kimseleri kalmamıştır. Tam tersi bir yaşam sürerken yaşlanmalarıyla beraber yalnızlığa terk edilmeleri onları da şaşırtır ve dinin yaşanmamasının bir gereği olarak da elbette acı verir. Ama yapılacak bir şey yoktur. Dinin yaşanmadığı ortamların değişmez kuralıdır bu...

Dini inkar edenler arasında hakim olan inanca göre insanlar tesadüfler neticesinde evrimleşerek maymundan türeyen canlılardır. Ancak fiziksel görünümleri ve zenginlikleri ile değer bulurlar bunları yitirince ise artık hiçbir değerleri kalmaz. Elbette ki bu felsefeye göre maymundan gelip toprağa gidecek bir varlığa kıymet verilmez. Zaten artık daha genç daha güzel daha popüler kişiler onların yerlerini almıştır bu durumda onlara ihtiyaç olmadığı açıktır. Toplumun diğer fertleri de sonunda toprağa girip yok olacaklarını düşünen insanlardır. Dine inanmadıklarına göre bu kişilerin vefayla sadakatle zaman kaybetmeleri kendi felsefeleri açısından anlamsızdır. Benzer şekilde huzur evleri ve bakım yurtları da çocukları tarafından istenmeyen ya da halk arasındaki tabirle "kapıya konan" anne babalarla dolup taşar. Onlar da binbir emek ve özveri ile yetiştirdikleri çocukları tarafından terk edilirler. Üstelik kötü muamele de görürler.

Görüldüğü gibi din yaşanmadığında insanın en yakını olan anne ve babasına karşı tavrı bile böylesine zalimce olabilmektedir. Kaldı ki bu ahlaksızlık vefasızlık her çeşit insan ilişkisinde yaşanmaktadır. Aslında herkese sıkıntı ve acı veren bu toplumsal hastalığın tek çözümü yalnızca dinle mümkündür. Din ahlakı yaşandığı takdirde insan değersiz bir varlık olarak görülmekten çıkar Allah tarafından ruh verilen değerli bir varlık halini alır. Bu değerli varlığın en önemli özelliği elbette ki dış görünümü sahip olduğu mallar ya da statüsü değil takvası ya da diğer bir deyişle Allah'a yakınlığı ve güzel ahlakıdır. Çünkü insanın bu dünyada kullandığı bedeni sahip olduğu diğer herşey gibi geçicidir. İnsan bu dünyaya sınanmak için gelmiştir kısa bir süre kalıp gidecek ve dünyada gösterdiği ahlakından sorguya çekilecektir. Bu durumda insan için en önemli şey gösterdiği ahlaktır. Din ahlakında vefalı ve sadık olmak şarttır çünkü Allah kullarından bunu ister dindarlar da doğal olarak Allah'ın beğendiği bu ahlaktan zevk alırlar.

Gerçek din yaşandığında vefanın sadakatin en güzel örneklerine şahit olunur. Anne baba el üstünde tutulur değerli sanatçılar alimler vatana millete hizmeti emeği geçmiş kimseler yaşları ne kadar ilerlerse ilerlesin toplumda hep sevgi hürmet görürler. Gençler ve sevenleri tarafından sık sık ziyaret edilir her türlü ihtiyaçları gözetilir. Dostluklar öz kardeşlikten de öte bir yaklaşımla sürer ve ömür boyu devam eder. Üstelik hastalık zorluk maddi sıkıntı gibi durumlarda yardım etmek ve böylece güzel ahlak göstererek Allah'ın rızasını kazanmak için bütün çevresi birbiriyle yarışır. Eşler evlenecek kişiler Allah'ın rızasını gözetmek ve bunun sonsuza kadar devam etmesi niyetiyle beraberliklerini yürütürler.

Ölümden sonra sonsuza dek sürecek bir yaşamın varlığını bildikleri ve iman ettikleri için birbirlerine çok bağlı sadık ve vefalıdırlar. Bu öyle bir sadakat anlayışıdır ki iki taraftan biri sakat kalsa da aciz bir duruma düşse de sağlığını ya da fiziki güzelliğini kaybetse de aynı bağlılık ve vefa devam eder. Örneğin güzel bir insanın yüzü yansa ve tanınmayacak duruma gelse mümin olan eşi buna sabreder dünya hayatının çok çabuk geçeceğini asıl yurdun ahiret olduğunu bildiği için eşine sevgisinden saygısından merhametinden hiçbir şey kaybetmez. Çünkü karşısındaki insanda değer verdiği şey ruhudur. Hatta böyle bir durumda sadakat göstermek mümin için daha da zevkli olur.

Müminlerin bu sadakat anlayışı iş ortaklıklarında ve diğer her türlü ilişkilerinde geçerlidir. Verdikleri sözde durmak ahidlerini yerine getirmek ortaklıklarını güvenle sürdürmek sadık ve güvenilir karakterlerinin göstergesidir. Elbette ki verdiği söze sadık olmak da önemli bir mümin alametidir. Dinin yaşanmadığı bir ortamda ise insanlardan sözlerine ve birbirlerine vefalı olmalarını beklemek "saflık" olur.