Ilaçların Vücuttaki Etkileri

İlaçlar vücut fonksiyonları veya zihinsel fonksiyonlar üzerinde etki oluştururlar.

İnsan vücudunda üretilen veya dışarıdan alınması gereken ve eksikliği sonucunda hastalık oluşturan aktif maddeleri yerine koyarlar.

Vücuda girerek hastalık oluşturan patolojik mikrop, parazit veya bazı zararlı maddeleri dışarıya atar veya yok edilmelerini sağlar.

İlaç Etkileri

İyi bir ilaçta bulunması gereken özellikler

İlaçların kullanılması gereken amaç ve ilgili hücre ve yapılara ve buradaki biyolojik olaylara etkili olması, buna karşılık diğer dolum ve organlarda etkili göstermemesi gerekir. Selectivite (seçicilik) adı verilir. Fakat bu özellik ilaçlarda tam olarak bulunmaz, göreceli olarak bulunur. Örneğin; digital glikozidler sadece kalp kasına etki gösteren maddelerdir.

İlaç etkisinin geçici olması gerekir. Yani ilaçların etikisinin kısa bir süre içinde ortadan kalkması gereklidir. Vücutta kalıcı etkiler zehirlerin bir özelliğidir. İlacın etkisi doza bağlı olmalıdır.

İlaçların adları

İlaçlar 3 şekilde adlandırılır. Bunlar;

Genel adlar, Ticari Adlar ve Kimyasal Adlardır.

Genel ad; ilaçlarla ilgili eğitimde, bilimsel çalışmalarda, ülke ve uluslar arası düzeyde iletişim kolaylaştırılması ve standartlaştırılması amacıyla kullanılır. Bu çalışmalar WHO tarafından yönetilmektedir.

Örneğin; Aspirin

Ticari Ad; ilacı yapan firmanın kendi ürünlerine verdiği özel addır. Piyasada bir ilacın çok sayıda özel adı vardır.

Kimyasal ad; uluslar arası kimya birliğinin sağladığı addır, genelde uzun ve karmaşık olduğundan pratikte pek kullanılmaz. Sadece ilaç rehberlerinde ve ilaçların prospektüsünde küpüründe yer alır.

İlaçların uygulama şekilleri

Aktif maddelerin hasta tarafından kolayca alınabilmesi için eksipiyonlarla karıştırılarak belirli farmasotik şekillere dönüştürülür. Ve bu şekilde ilaçlar elde edilir. Bu şekilde elde edilen ilaçlar 3 grupta toplanır. Bunlar; Majistral İlaçlar, Ofisinal İlaçlar ve Spesiyalitelerdir.

Majistral İlaçlar; bu ilaçların bileşimi ve galenik şekli hekim tarafından her hasta için ayrı ayrı belirlenir ve eczanelerde hazırlanır.

Ofisinal ilaçlar; farmakopedide belirlenen formüller çerçevesinde hekimin belirlediği miktarda yapılır.

Spesiyaliteler; Bunlar tıbbi müstahzarlardır. Teknik kurallara göre sabit olarak hazırlanır. Özel ad altında satılır. Spesiyaliteler ülkemizde Sağlık Bakanlığı’nın vereceği ruhsat ile piyasaya çıkarılır.

Farmasötik Şekiller

Farmasötik şekiller fiziksel özelliklerine ve uygulama şekillerine göre sınıflara ayrılır. Genel olarak farmasötik şekiller, katı farmasötik şekiller ve sıvı farmasötik şekillerdir.

Katı farmasötik şekiller; Ağızdan alınanlar ve diğer yollardan alınanlar olarak ikiye ayrılır.

Ağızdan alınan farmasötik şekiller; tablet, kaşe, draje, pilul, kapsül, toz, paket
Diğer yollarla alınanlar ise; supozituvar, ovul, transdermal, terapotik

Sıvı farmasötik şekiller; solüsyon, enjeksiyonluk solüsyon, emülsiyon ve süspansiyon, şurup, lavman, posyon, merhem, aerosol ve damladır.