Bonsailer hakkında en büyük yanlış anlamlardan biri hepsinin iç mekanda tutulması gerktiğinin düşünülmesidir. Tropik ve yarı-tropik türler dışındaki tüm bonsailer dış mekanda büyütülmelidir. Ilımlı iklim odunsu bitkiler yaşamlarını sürdürebilmek için soğuk uyku dönemine ihtiyaç duyarlar. Bu uyku dönemi yıllık devrin tamamlanmasını sağlar. Yapral döken ağaçlarda apaçık bir hadise olmakla beraber Ardıç gibi ılımlı herdemyeşiller de bu devirden geçmesi gerekir.
Tropikler ve benzer "evbitkileri" iç mekanda büyütülüp eğitilebilinirler. Ilıman iklimlerde ılımlı iklim bonsailer yıl boyunca dışarda tutulabilinirler. Soğuk iklimlerde ılımlı iklim bonsailer sıcak sezonlar dışar tutulabilinir fakat kışın korumaya alınmaları gerekir. Yeterli uyku dönemi verildiği taktirde ılıman bonsai bitkileri kışın içerde bakılabilinir.
Bu yazımızın devamında iç mekan bonsai yetiştirmek için gerekli procedürleri bulacaksınız :
Güçlü Işığa Olan İhtiyaç
İç mekan bonsailerde en önemli problemler şiddetli ışığın ve ılımlı iklim bitkileri için soğuk uyku döneminin eksikliği. Bitkinizi önükapalı olmayan güney cepheli cam kenarına bile koysanız bu ışık çoğu odunsu türler için yeterli olmayacaktır. Çoğu insan camın önü olasına rağmen ev içinin ne kdara karanlık olduğunu anlamamaktadır.
Düşünün dış mekanda ışık sadece güneşten gelmemektedir aynı zamanda 180 derece gökyüzünden artı diğer 180 derece cisimlerden yansıyan ışık. Deneyimlerce söylenebilirki; çoğu odunsu bitkiler en iyi büyümeyi ve sağlıklılığı tam güne ile % 50 güneş arasında sağlamaktadır.
Ağacınızı yaşam alanınızın en güneşli yerine koymalısınız fakat cama çok yakın olmamalı çünkü bu seferde haddinden fazla ısı artışı olacaktır. Bazı tropik türler için fazla kaçabilsede çoğu odunsu bitkiler için bu ışık yeterli olacaktır. Bunu bitklerden 15 cm yukarda bir florasan lamba ile birleştirmemiz iyi olur. İkiz 40 wattlık florasan yeterli olacaktır. Lambayı günde 12 saat güneş ışığını güçlendirmek için kullanın. Eğer iyi ışık alan bir pencereniz yoksa bu floresan sistemini TEK ışık kaynağı olarak kullanabilirsiniz.
Soğuk Uyku Dönemi Sağlamak (Dormant Period)
Diğer önemli problemse soğuk uyku döneminin eksikliğidir. Ilımlı iklim bitkileri herdemyeşillerde dahil olmak üzere soğuk sıcaklıklarla harekete geçirilmiş uyku yada dinlenme dönemine ihityaç duyarlar. Çoğu bitki için bu dönem 6 ila 8 hafta arası ve -1 ile 4 derece arası sıcaklıklardadır. Çoğu bonsai türü koruma olmaksızın -6 derece sıkcalıklarla başa çıkabilirler tabiki çoğu bu dönemde yapraklarını kaybedeceklerdir, Çin karaağacı ve Ulmus parvifolia gibi bazı türlerse yapraklarını dökmeyebilirler.
Bu soğuk uyku dönemi bitkiye verilmezse, yaprak döken cinsler maksimum 2 sene boyunca büyümelerine devame derler ve bundan sonra her ne olursa olsun uyku dönemine girerler. Fakat bu bitki için çok stressli olu ve bazı hallerde bitkinin ölümüne yol açar.
Sulama
Sulama teknikleri sulama makalelerimizde okuduklarınızla aynıdır. Önemli birkaç konuyu burda tekrarlıyalım. Bitkilerinizi belli bir çizelgede sulamayın onlara ihtiyaçları oldukları zaman su verin. Bu zaman sıcaklık, ışık, nem, yaprak çokluğu gibi faktörlere göre değişebilir.
Bitkinizin sulamaya ihityacı olduğunu anlamanın basit yolları. Bitkiyi kaldırın ve ağarlığına bakın suya htiyacı olan bitkiler hafifler. İkinci yöntem 1.5 santim civarı parmağınızı toprağa batırarak bitkinin ihtiyacını anlamak eğer kuruluk 1.5 santimi geçmişze bitkinizi sulayın. Üçüncü method bitkinize ince bir tahta çubuk saplayın belirli zamanlarda bu tahta çubuğun nemliliğine bakarak bitkinizin suya ihtiyacı olup olmadığını anlayabilirsiniz.
Gübreleme
Bitki aktif büyümeye başlayınca gübrelemeye balayın ve soğuk uyku dönemnine (kış ayları) girene kadar devam edin. Her zaman gübrelerin üzerlerindeki talimatlara uyarak düzenli olarak gübreleyin haftada yada 15 günde bir olmak kaydıyla.
Hava Akımı ve Nem Oranı
İç mekan bonsai yetiştirmede bir önemli konuda hava akışı ve nem oranıdır. Yazın pencerenizi bira zçık bırakarak güzel bir hava akımı sağlayabilirsiniz. Kışın ise küçük bir fan yardmıyla havanın bitkileriniz etrafında akışını sağlayabilirsiniz.
Tropik bitkiler nemi çok severken ılımlı iklim bitkileri sevmeyebilir fakat hiçbir zaman çöl kuruluğuna ulaşmamalılar ki bu kış zamanında ev içlerinde oluşabilir. Bitkileri günde bir veya iki kere su ile spreylemek bunu engelleyecektir. Fakat yapraklarda kuruyan sular yaprak üzerinde tuz birikimine yol açabilir. Bunu engellemnin yolu bitkilerin etrafını sulamaktır bunu ev içinde yapamayacağımız için: Bir tepsi (tabla) aılnır (yanları kapalı) içi çakıl taşlarıyla doldurulup üzerine çakıl taşlarını geçmeyek şekilde su koyulur ve saksılar bu taşların üzerlerine yerleştirilir. Dikkat etmeniz gerekenler suyun saksıların altına deymemesi ve azaldıkça tepsiye su eklemeyi unutmamak.
Böcekler ve Hastalıklar
Ağacınıza iyi bir ortam sağlayıp doğru baktığınız zaman böcek ve hastalıklara karşı dayanıklı olacaktır. Fakat zaman zaman bazı problemler olabilir.
Örümcek kenelerinin (sider mite) var olup olmadığı çok dikkatli incelenmeli çok küçük olduklarında mercekle bitkileri incelemek gerekebilir. Genellikle yaprakların alt kısımlarında yaşarlar. Eğer yaprak altında ağ türü şeyler görürseniz buda örümcek kenesi olduğunun işaretidir.
Mites, aphids, woolly aphids, mealy bugs, scale, türü zaralılar erken yakalandıklarında ve türlerine özel ilaçlarla spreylendiklerinde kontrol altına alınabilinirler.
Bu konuda daha fazla bilgi için Hastalıklar ve Böcekler makalemizi okuyunuz
Son Olarak
Bu tavsiyelere dikkat ederseniz eviniz içindede uygun bonsailer yetiştirebilirsiniz. Unutmayın her tür ev içinde yetişmez. İç mekan için önerilen bonsailere seçmeye özen gösterin. Başlangıç için en iyi seçenek FİCUS türleridir.