İCMA NEDİR ? *
İcmâ lügatte, toplama, ittifak etme manalarına gelir.Terim anlamı ise ümmet-i Muhammedden bir asırda gelen müçtehitlerin dinî bir hüküm üzerinde birleşmeleridir.Görülüyor ki tıpkı sözlük anlamında olduğu gibi icmanın terim anlamında da bir birlik söz konusudur.Yalnız bu ittifaktan maksat müçtehitlerin ittifakıdır.Çünkü bunlar ilim ve irfan noktasında ümmet-i Muhammedin en büyükleridir.İcmanın şartıda, içtihada ehil olanların ittifakıdır. Artık müçtehitlerin ittifak ettikleri şey şeri bir hüküm olur.İcmanın gerçekleşmesi bütün müçtehitlerin ittifakına bağlıdır.Bu müçtehitlerden birisi dahi muhalefet etse, icma gerçekleşmez.Zira, ihtimaldir ki hak, o muhalefet eden müçtehidin elinde olsun.Bundan anlaşılıyor ki icmanın en büyük şartı ittifak yani birliktir. Bir asırda bulunan müçtehitlerin bir hâdisede ittifakları ve bu ittifaktan müslümanların haberdar olması aklen mümkin ve vakidir.Nitekim Ashab-ı Kiramın bazı meselelerde ittifak etmiş olması kesinlikle sabittir.Ümmet-i Muhammedin en kudretli temsilcileri olan müçtehitlerin bir meselede ittifak etmeleri bir hüccettir.Böyle bir ittifakın şeran bir hüccet sayılması bu ümmete İlâhi bir ikramdır.İcma-i ümmet için bir çok deliller getirilmiştir.Bunların en meşhurları;
* Kim kendisine doğru yol besbelli olduktan sonra Peygambere muhalefet ederse, müminlerin yolundan başkasına uyup giderse onu döndüğü o yolda bırakırız. Fakat ahirette de kendisini cehenneme koyarız.O, ne kötü bir yerdir* âyet-i kerimesiyle
* Ümmetim dalalet üzerine toplanmaz *
hadis-i şerifleridir.Diğer bir hadis-i şerifte de
* Müslümanların güzel gördüğü şey Allahın indi manevisinde de güzel görülmüştür *
buyurulmaktadır. İcmanın hükmünde hata ihtimali yoktur.İcma gerçekleştikten sonra ona muhalefet edilmez, çünkü çoğunluğa muhalefet büyük bir hatadır.