Hormuzd Rassam

Hormuzd Rassam (Hormuzd Rassam Kimdir? - Hormuzd Rassam Hakkında)

Hormuzd Rassam (1826, Musul, Osmanlı İmparatorluğu - 16 Eylül 1910, Londra, Birleşik Krallık), Asur uygarlığı bilginidir. Bugün Londra'daki British Museum'da bulunan Asur ve Babil yapıtlarından bazısıyla Ninive (Irak) ve Sippar'da (Ebu Habbah, Irak), bilinen en eski kayıtların da bulunduğu çiviyazısı tabletleri gün ışığına çıkartmıştır. Aslen Süryani'dir. Daha sonra İngiliz vatandaşlığına geçmiş de olsa bilinen ilk Osmanlı ve ilk Ortadoğulu arkeolog olduğu kabul edilebilir.

Biyografi
1845-47 arasında ünlü İngiliz Asur uygarlığı bilgini Austen Henry Layard'ın yardımcılığını yaptı ve Irak'ta Nimrud'daki Kalah kazısına katıldı. Oxford'da öğrenim gördükten sonra Ninive kazısında gene Layard'la çalıştı (1849-51). Kısa bir süre sonra Layard politikaya atıldı. Rassam da 1852'de British Museum'a yapıt toplamak üzere kazılar yapmakla görevlendirildi. Ninive, Nimrud ve başka yerlerde yaptığı kazılarda önemli heykeller, steller ve yazılar çıkardı. 1853'te Ninive'de Asurbanipal'in ünlü aslan avı kabartmasını, bundan hemen sonra dasaray kütüphanesini buldu. Bu kütüphanede ele geçirilen yapıtlar arasında Gılgamış Destanı'nın büyük bölümüyle Asurbanipal'in krallığı sırasında tutulan yıllıkları içeren pişmiş topraktan prizma biçiminde bir yazıt da vardı. Bundan sonra Rassam birkaç yıl Aden ve Etiyopya'da İngiliz hükümeti adına diplomatik görevler aldı.
1876'da yeniden British Museum'un Mezopotamya'daki kazılarını yönetti. 1878-82 arasındaki son çalışmalarında önemli sonuçlar elde etti. Musul'a 24 km uzaklıktaki Tel Balavat adlı höyükte kazı yaparak II. Şalmanezer'in sarayını buldu. Buradan çıkardığı bir çift tunç kapı kanadı bugün British Museum'daki en değerli yapıtlar arasındadır. Rassam'ın Mezopotamya araştırmalarına en büyük katkısı 1880'de bulduğu Kral Nabu-apal-iddin dönemine ait bir tablettir. Bunda, tabletin bulunduğu yerin Sippar kentindeki Güneş Tanrısı Şamaş'ın tapınağı olduğu yazılıdır. Bu olayı izleyen 18 ay içinde, Rassam tapınağın çevresindeki 170 oda ve 40-50 bin kadar üstü yazılı silindir ve tablet buldu. Silindirlerden birinde, Belşazar'ın babası ve Babil'in son kralı olan Nabunaid'in (MÖ 556-539) tapınakta bir kazı yaparak, 4,200 yıl önce Akad kralı Sargon'un oğlu Naram-Sin'in burada attığı ilk temeli bulduğu anlatılmaktaydı.
Rassam çalışmalarının çoğunu "Asshur and the Land of Nimrod" (1879; Asur ve Nimrud Toprakları) adlı yapıtında anlatılmıştır.