HELLENİZM - ROMA FELSEFESİ Bu çağdaki felsefe Büyük İskender’in M.Ö. 334-224 yıllarında Pers İmparatorluğunu ele geçirmesiyle başlar. Büyük İskender’in fethiyle topraklar Ortadoğu’ya kadar yayılmış ve artık Yunan Kültürü Doğunun mistik kültürü ile tanışmıştır. İşte bu dönemdeki felsefe Yunan kültürü ile Doğunun Mistik kültürünün kaynaşmasıyla meydana gelmiştir. Aristo’dan sonra felsefe ahlak felsefesi şekline dönüşmüştür ve daha çok bilimsel araştırmalara önem verilmiştir. Bu dönemde Ahlaklı Yaşam nedir? Ve İnsanın Mutluluğu Nerededir? Sorularına cevap aranmıştır. Yunan felsefesi , dinden ve mitolojiden kopuşla başlamıştır. Oysa hellen felsefesi ve roma felsefesi giderek dine yaklaşma eğilimi göstermiştir. Hellen döneminde kişinin mutluluğunu sağlamak amaç olmuş, felsefenin amacı bireyin mutluluğunu sağlamak olmuştur. Bu yönüyle bu dönemdeki felsefe Ahlak ve Pragmatik bir felsefe haline gelmiştir. Helen Felsefesinin Özelliklerine gelince ; 1-) Doğu ile Batı kültürü kaynaşmıştır. 2-) Bu dönemdeki felsefenin amacı Yaşamın anlamı nedir ve bireyin mutluluğu nasıl sağlanır? Gibi sorulara cevap aranmıştır. Bu yönüyle Ahlak felsefesi özelliğini taşır. 3-) Bu dönem felsefesinin amacı Bireyin mutluluğunu sağlamak olduğu için pratik şeylere yönelme olmuştur. Bu da bilimlerin tek tek gelişmesini sağlamıştır. ( Özellikle Geometri, Mat ve Astronomi ) Bu yönüyle bu dönemdeki felsefe ayrıca Pragmatik felsefedir. 4-) Bilimlerin gelişmesiyle Metafiziksel problemlere ilgi azalmıştır. Roma Felsefesinin Özellikleri ise ; 1-) Yunan felsefesi incelenmiştir. Bu nedenle yunan felsefesinin çoğu özelliğini taşır 2-) Felsefeye özgün bir şey katmamışlardır. 3-) Ahlak felsefesine ağırlık verilmiştir. 4-) Kaderci bir yaklaşımları vardır. ( Stoacılardan etkilenmiştir.) SEPTİSİZM Bilginin olanakları ve sınırı nedir? Sorusuyla ortaya çıkmıştır. İlk septikler Sofistlerdir. (Protogaras ve gorgias) Fakat bilgi sorununu sistematik şekilde (şüpheyi sisteme dönüştüren) inceleyen ilk Pyrrhon’dur. ( M.Ö. 365-275) Pyrrhon her sav için birbirinin karşıtı olan ve eşit güce sahip 2 kanıt ileri sürülebilir. Mesela Tanrıların varlığı hem vardır hem yoktur diyebiliriz. Bu iki yargının da doğruluğu veya yanlışlığı aynı eşit güce sahiptir. Bu yargıların doğruluğunu bilemeyiz. Çünkü akıl ve duyularımız nesneleri bize oldukları gibi değil de göründükleri gibi gösterir. Bunun için her türlü yargıdan kaçınmalıyız. (Epokhe) Epokhe ne kadar tam uygulanırsa ruh huzursuzluktan o kadar uzaklaşır ve ruh huzuruna o kadar varır ve mutluluğu o ölçüde yaşar. Timon hocası Pyrrhon’un öğretilerini 3 soruyla özetler - Nesnelerin gerçek yapısı nedir ? Kavranamaz - Nesneler karşısındaki tavrımız ne olmalıdır ? Her türlü yargıdan kaçınmalıyız - Nesneler karşısındaki doğru duruştan ne kazanırız ? Ruh dinginliğine ulaşırız. Karneades diğer bir şüpheci filozoftur. Ona göre doğru ve yanlışı birbirinden ayırt edebilecek güvenilir bir ölçü, bir belirti elimizde yoktur. Yani güvenilir doğruluk ölçüsü yoktur. Bu ölçü duyularda ve akılda aranabilir. Bunlarda görecelidir. Karneadese göre bir önerme aynı anda doğru ve yanlış olabilir. Stoacılar ise bir önerme ya doğrudur ya yanlıştır der. Karneades stoacıların bu doğruluk anlayışını eleştirerek felsefesini oluşturmuştur. EPİKÜROSCULUK Ahlak felsefesi olan Epikürosculuğun amacı mutluluktur. Bu dönemdeki felsefenin başlıca amacı mutluluğu sağlamaktır. Bu da ancak insanı Tanrı ve ölüm korkusundan kurtarmakla yapılabilir. İnsan aklın hazlarını tatmaktan başka dünyanın sunduğu nimetlerden de yararlanmalı ve bu sayede mutlu olmalıdır. Epiküros’a (M.Ö. 341 -270) göre en yüksek iyi ( mutluluk ) acıdan kurtulmuş olmadır. Acıdan kurtulmuş olan ruhun huzursuzluktan kurtulmasıdır.( Ataraxia ) ruh huzurluğu isteklerin bastırılmasına bağlıdır. Fakat mutluluk için esas olan dengeli gitme yani ölçülü olmaktır. Mutluluk için esas olan aklın ve bedenin isteklerinde denge kurmadır. Önemli olan acıdan uzaklaşmadır. En çok acı veren şey korku özellikle ölüm ve tanrı korkusudur. Epiküros Demokritos’un maddeci ( Atomcu ) anlayışını benimsemiştir. Ona göre Atomların ilişkilerini kendiliğinden olan yasalar belirler. Yazgı bu kör zorunluluğun ve hesaplanamayan rastlanın sonucudur.

Teşekkürler