Haruki Murakami’nin Bol Ödüllü Romanı

Eleştirmenler, Haruki Murakami’nin 25 kısa hikâyeden oluşan yeni kitabı “Blind Willow and Sleeping Woman” üzerine yazmaya başladı başlamasına; ama Murakami’nin son romanı “Kafka on the Shore”un yankıları hâlâ sürüyor. Geçtiğimiz ay “Franz Kafka Edebiyat Ödülü”nü alan roman, dikkatleri yeniden üzerine çekti.
Birçok eleştirmence Murakami’nin şimdiye kadar yazdığı en iyi eserler arasında gösterilen ve geçen yıl New York Times Book Review tarafından yılın en iyi on kitabından biri seçilen kitap, Murakami’nin diğer romanları gibi okuyucusunun içinde kimi zaman karmaşık, kimi zaman da melankolik hisler bırakıyor.

Düş ile gerçek arasında gidip gelen ve tek başınalığın kaderleri olduğu kahramanların hikâyesini sunuyor Murakami bu romanında. İlerisi olmayan ve geri dönülemeyen yaşların, gökten yağan balıkların, konuşan kedilerin, ser verip sır vermeyen esrarengiz karakterlerin, İkinci Dünya Savaşı’nda ormana sığınan iki Japon askerin, evinden kaçıp sonu belirsiz bir yolculuğa çıkan Kafka Tamura’nın, sürekli bekleyişteki Miss Saeki’nin, doğaüstü güçlere sahip bir ihtiyarın öyküsü bu.

Romandaki iki kahraman, Kafka Tamura ve Nakata, birbirinden habersiz aynı hedefe doğru bir yolculuğa başlar. Kafka 15 yaşına yeni girmiş yalnız bir lise öğrencisi, Nakata ise İkinci Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru başına gelen esrarengiz bir olay sonucu tüm hayatı değişmiş ve 70’lerini yaşayan bir ihtiyardır. Annesi ve kız kardeşi tarafından dört yaşındayken terk edilen Kafka, on beş yaşına girdiği gün onları bulmak için, babasının çalışma odasındaki tüm paraları toplayıp sonunu bilmediği bir yolculuğa çıkar. Doğup büyüdüğü şehir Tokyo’dan yeterince uzakta, Takamatsu adlı bir kasabada bulur kendini. Kafka, yolda tanıştığı Sakura ve kütüphane sorumlusu Oshima sayesinde şehirde tutunmayı başarır. Oshima’nın yardımıyla kütüphanede kendine bir iş ve yatıp kalkabileceği küçük bir oda edinir. Kütüphanenin kurucusu ve müdürü Miss Saeki, on beş yaşındayken Tokyo’daki öğrenci olayları sırasında sevgilisini kaybeden ve o zamandan beri esrarengiz bir hayat yaşayan ellili yaşlarda bir kadındır. Kafka’nın kütüphanede kaldığı oda, Miss Saeki’nin yitirdiği sevgilisinin o yaşlarda kaldığı odadır. Her gece bu odaya Miss Saeki’nin 15 yaşındaki hayaleti gelerek saatlerce duvarda asılı “Kafka on the Shore” adlı tabloyu izlemektedir. Zamanla Kafka, bir yandan bu 15 yaşındaki hayalete, bir yandan da elli yaşındaki Miss Saeki’ye âşık olur. Düş ile gerçeklik arasında yolunu iyiden iyiye karıştırmaya başlayan Kafka’nın içini bu sırada çok daha hayati bir soru kemirmeye başlamıştır. Oshima ve Miss Saeki’den öğrendiklerini çocukluk hatıralarıyla bir araya getirmeye çalışan Kafka, Miss Saeki’nin annesi olabileceğini düşünür. Kafka, bu kaotik duygularla uğraşadursun, yetmişlerinde olan Nakata da başka bir güzergâh ve yolda otostop çekerken tanıştığı bir gencin yardımıyla aynı hedefe yaklaşmaktadır.

Nakata, 1944 yılında ismi bilinmeyen bir kasabada henüz ilkokul öğrencisiyken başına gelen bir olay sonucu bazı yetilerini yitirmiş; ancak bazı esrarengiz güçlere sahip olmuştur. İkinci Dünya Savaşı’nın sona erdiği yıllarda Nakata ve ilkokul arkadaşları, bir okul gezisi sırasında şuurlarını kaybederler. Nakata hariç tüm öğrenciler kısa zaman sonra kendilerine gelir. Ancak bu olay sırasında yaşadıklarını hiçbiri hatırlamaz. Nakata olaydan haftalar sonra kendine gelir. Hafıza kaybı arkadaşlarına nazaran çok daha derindir ama bazı gizli güçlere de sahip olmuştur; kedilerle konuşabilmekte ve istediği zaman gökten istediği şeyi yağdırabilmektedir.

Hayatını sosyal yardımlar ve kaybolan kedileri bularak sürdüren bu ihtiyar ile Kafka Tamura’nın birbirine paralel; ancak Miss Saeki ve kütüphane dışında bir türlü kesişmeyen yolculukları ve onlara bu yolculukları sırasında kimi zaman rehberlik, kimi zaman koruyuculuk yapan kahramanların öyküsünü anlatıyor yazar. Murakami’nin bu romanında da diğer romanlarında görmeye alıştığımız unsurlar var. Kötülerin olmadığı bir dünya, müzikle ilgili ve Amerikan sinemasına meraklı kahramanlar, amaçsız gençler, mutlu sonu olmayan aşklar... Miss Saeki’nin 15 yaşındayken 1970 yılında Tokyo’da meydana gelen öğrenci olayları sırasında kaybettiği sevgilisi ve sonrasında yaşadığı travma ve Nakata’nın İkinci Dünya Savaşı sonlarında hafızasını kaybederek yaşadığı her şeyi unutması, Murakami’nin tarihle hesaplaşmaya çalışmasının parçacıkları.

“Kafka on the Shore” her biri içinde başka sorularla yaşayan, her biri ayrı bir özlemin parçası haline gelen ve her biri insanın kalbindeki başka başka yerleri acıtan ızdırapların kurbanı üç kahramanın yaşadığı duygusal gelgitlerle dolu. Bazen sürprizler ve beklenmedik gelişmeler ile baş döndüren roman, son sayfası da çevrildikten sonra insanı gözlerini tavana dikip, tıpkı Kafka Tamura’nın ormandaki kulübesinde yaptığı gibi sessizliği dinlemeye ve romandaki duyguları ve özlemleri yaşamaya çalışmaya itiyor