* GÜNEY OSETYA *
Güney Osetya Gürcüstanın kuzey kesiminde, Sovyet döneminde özerk bölge olarak kuruldu.Bu statü veadı Gürcistan bağımsızlığını ilan ettikten sonra Gürcü hükümeti tarafından kaldırılmıştır.SovyetlerBirliğinin dağılma sürecinde Moskova yönetiminin desteğiyle bağımsızlığını ilan etti. Bu bölgenin eski adı Samaçablodur. Fiîlen bağımsız olan Güney Osetya, Gürcüstanın Şida Kartli [İç Kartli] bölgesinin bir parçasıdır ve son dönemlerde, yönetim merkezinin adından dolayı, Tshinvali bölgesi olarak adlandırılmaktadır.GüneyOsetya, Büyük Kafkasın güney yamaçlarının orta kısımları ile iç Kartli ovalarının kuzey kesimini kaplar. En yüksek yeri sayılan Halatsa Tepesi 3.938 metredir. Başkent Sinvali şehridir. Güney kısımda ılıman ve rutubetli bir iklim hakimken kuzeyde sürekli kar yağışları görülür. Ortalama sıcaklık ocak ayında eksi 2,6 dan [Sihinvali] eksi 6,5 dereceye [2.000 metre yükseklikte] kadar değişmekte ağustos ayında 20,7 ve 13,8 derece olmaktadır. Yıllık yağış 500100 mm ve üzeridir. Önemli akarsuları, Büyük ve Küçük Lihavi, Leyhura, Mecuda. En büyük gölleri Kelistba ile Ert Codurdur. Dağ eteği şeridi esasen karlı, kısmen alüvyonlu ve karbonlu, yukarılarda sık tundra dağ ormanları, dağ otlakları yayılmıştır.Arazinin yüzde elli kadarı ormandır [fıstık, pelit v.s.]. Hayvan türlerinden kurt, ayı, vaşak, tilki, yaban domuzu, porsuk, karaca, dağ keçisi gibi hayvanlar bulunur.Nüfus Oset, Gürcü, Rus ve diğer halklardan oluşur. Kilometrekareye düşen insan sayısı 25,3tür. Şehirde yaşayanlar nüfusun % 46sını oluşturur. Güney Osetya toprağına iskan paleolit devirde olmuştur.Toplumsal düzenin kuruluş yıllarında Güney Osetya sanayitarım bölgesine çevrilmiştir. Sosyalist iktisadi birimler kurulmuştur. Madencilik gelişmiştir. Sanayinin esas alanı olan makine üretimi Sihinvalide toplanmıştır. Kereste üretimi yerel orman rezervlerine dayanır. Demirbeton ürünleri direk türü malzemelerin üretimi yapılır. Besin sanayinin konserve, bira, süt ürünleri üretimi alanları gelişmiştir. Konfeksiyon fabrikası bulunmaktadır. Köy ekonomisinde buğday, arpa, mısır gibi tahılların üretimi önemli yer tutar. Şeker pancarı, sebze ve patates ekilir. Meyvecilikle ve bağcılıkla uğraşılır. Sulu tarım gelişmiştir. Büyük ve küçükbaş hayvan, domuz yetiştirilir. GoriSihinvali demiryolu hattı, bölge merkezini Transkafkasya demiryoluyla birleştirmiştir. Asıl otoyol, SihinvaliKvaisiOdinir yoludur.Ekim Devriminden önce Güney Oset 38 okulunda 1.800 öğrenci eğitim görüyordu. Orta ve yüksekokul yoktu. 198182 ders yılında ise genel eğitim kurumlarında 20.500 öğrenci, Sihinvali Pedagoji Enstitüsünde ve orta dereceli meslek okullarında 1.300 öğrenci eğitim alıyordu. 16 okulda 2.000 çocuk yetiştiriliyordu. Sihinvalide Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Bilimler Akademisinin Güney Osetya Bilimsel Araştırma Enstitüsü bulunuyor.Güne Osetya topraklarında eneolitik çağı eserleri ile Kuban uygarlığının örnekleri ortaya çıkarılmıştır [metal ürünleri, seramik vs.] Ortaçağ Gürcü ve Abhaz mimarisinin etkisi ve çağdaş yerli inşaat geleneklerinin de etkisi görülür. Armazi [864], Tigva [1152], İkorta [1172] tapınakları, Dzakina köyündeki saray [17. yy.] buna örnektir. 19. yy. sonunda Osetya resim ve grafik sanatının kurucusu K. L. Hetagurov etkinlik göstermiştir. Sovyet Güney Osetyasında ana plana uygun olarak Sihinvali şehri yeniden kuruldu, yoğun bir şekilde endüstriyel ve sosyal tesisler ile konutlar inşa edildi. Ulusal resim sanatının yaratılmasında ressam M. S. Tuganovun büyük hizmeti olmuştur. 195080 yılları arasında ressam olarak A. İ. Gassiyev, G. V. Doguzov, B. İ. Sa nakoyev, D. G. Turmanov, heykeltraş olarak V. N. Kokoyev, V. D. Kelehsayev, A. V. Pliyev ve büyük dekoratif sanatçılarından M. İ. Kokoyev ve tiyatro dekoru sanatçılarından T. A. Gagloyev, A. G. Zasseyev, grafik sanatçılarından A. D. Vaneyev, İ. V. Ceyranaşvili, A. M. Sanjerovskaya, dekoratif uygulama sanatçılarından H. L. Zaseyev, G. P. Mamitov sanat dünyasında isimlerini duyurmuşlardır.Profesyonel tiyatro 1931 yılında Sihinvalide dram tiyatrosu esasına göre kurulmuştur. Tiyatro grubunun repertuarının ve yaratıcı kişiliğinin oluşması Gürcistan, Kuzey Osetya ve Rusyanın tiyatro sanatı ve dram yazarlığı ile sıkı sıkıya bağlantılıdır. 1939da tiyatroya Kosta Hetagurovun adı verilmiştir. Burada onun Dünya adlı piyesi gösterilmiş [1939]Fatima adlıdestanı sahnelenmiştir [1959]. Güney Osetya tiyatro sahnesinde yerli yazarların olduğu gibi, Rus, Sovyet ve yabancıülkedrama yazarlarının eserleride gösterilmiştir.Tiyatronun gelişmesinde, aktörlerden S. Catiyeva, Z. Çabiyeva, V. Murguliya, G. Kabisov, V. Kairov ve diğerlerinin önemli hizmeti olmuştur. 1935 yılında tiyatroya Gürcü tiyatro topluluğu dahil edilmiştir. Tiyatronun Oset bölümünde G. Taugazov, B Sıhovrebov, N. Çabiyeva, L. Galavanova, R. Gassiyeva, A. Keldiyev, E. Gugkayeva, İ. Cigkayev, R. Dzagoyev, A. Tedeyev, M. Madzayev [baş rejisör] Gürcü bölümünde ise İ. Şerazadişvili, T. Hesenova, İ. Darbuaşvili, D. Kokoyev, R. Pliyeva, U. Mindiaşvili [baş rejisör] çalışmaktaydı.
Güney Osetya