Acaba neden günaha düşüyoruz? Bunu önlemenin kesin ve kolay bir yolu var mı? Bu konuda bilmediğimiz önemli bilgiler var mı?
Ahlak âlimleri insanı günah’a sürükleyen en önemli etkenlerin insandaki şehvet gazap ve vehim güçleri olduğunu söylüyorlar.
Şehvet gücü insanı aşırı doymazlıklara ve fuhuş gibi kötü günahlara sürüklerken gazap gücü insanı zülüm gibi diğer insanları rahatsız edecek günahlara sürüklüyor. Vehim gücü ise insandaki üstünlük isteğini yanlış yönlendirerek insanı kibir ve bencillik gibi büyük günahlara düşürüyor.
Şimdi vereceğim örneğe dikkat edin: Su insan dâhil bütün canlıların hayatı için en gerekli kaynaklardan birisidir ama kontrolsüz bir sel haline geldiği zaman hayatın yok olmasına sebep oluyor dolayısıyla insanların bu yararlı maddeyi kontrol etmek için barajlar yaptığını görebiliyoruz. Bu barajların bir veya birkaç kapakçığı da vardır aksi takdirde barajın arkasında biriken su taşabilir ve aynı şekilde tahriplere yol açabilir insanlar bu kapakçıkları gerek duydukları zamanlarda açarak barajın arkasında biriken suyu kontrollü bir şekilde serbest bırakıyorlar ve bu suyu kendi ihtiyaçları doğrultusunda kullanıyorlar.
İnsan konusunda da aynı konu geçerlidir. Gazap duygusu insanın kendisini savunması için şehvet duygusu ise insanın neslini devam ettirebilmesi için olmazsa olmaz birer önemli parçadırlar ama aynı zamanda kontrol dışı kaldıklarında birçok kötülüğe de yol açabilirler.
Kısacası temiz bir toplumda güzel bir hayat yaşamak istiyorsak sahip olduğumuz güçler ve içgüdülerimizi kontrol etmek zorundayız.
İmam Seccad (as)’ın beş kişi ile arkadaşlık edilmemesi yönünde tavsiyelerde bulunduğu hadis kaynaklarında yer almaktadır; yalancı günahtan çekinmeyen cimri ahmak ve akrabalık ilişkisini kesen kişi.
Çözüm yolu:
Günümüzde artık birçok günah sıradan bir iş haline gelmiş durumda ve maalesef insanların bu konuya olan hassasiyetleri gün geçtikçe azalıyor ama bütün asırlarda olduğu gibi asrımızda da temiz bir hayatı benimseyen ve kaliteli bir hayat yaşamak isteyen insanların sayısı az değil.
Günahlardan nasıl kurtulabilir ve temiz bir hayatı benimseyebiliriz sorusuna cevap arayanlar aşağıdaki aşamaları geçirmek zorundadırlar.
1- Günahları Bilmek.
Günahlarla savaşmak ancak onları iyice tanıyıp etkilerini bildikten sonra gerçekleşebilir. Hangi fiilin günah olduğunu hangi fiilin ise iyi olduğunu bilmeyen kişiler bilmeyerek bir ömür boyu günahların çevrelediği karanlık bir hayat geçirebilirler. Dolayısıyla her şeyden önce hangi fiilin günah hangisinin ise günah olmadığını bilmek zorundayız.
2- Günahlardan kurtulmak.
Günah olan fiilleri bildikten sonra yapılması gereken ilk iş bu fiillerin yapıldığı ortamlardan uzak durmaktır. Bunun sebebi ise insanların inanılmaz derecede birbirinden etkilenmesidir. Sizin yanınızda içki içiliyor kumar oynanıyor birilerinin arkasından konuşuluyor veya kötü sözler sarf ediliyorsa zamanla siz de yanınızdaki insanlardan etkilenerek bu günahlara düşebilirsiniz.
Diğer bir sebebi ise günah ortamında bulunmanın insanı bazen zorunlu olarak günaha sevk etmesidir; örneğin yarı çıplak kadınların bulunduğu bir ortama gitmezseniz gözünüze de yasak görüntüler görünmeyecektir veya gıybet edilen bir ortamda bulunmazsanız kulağınıza da yasak sözler gelmeyecektir ve zihinsel olarak da çok rahat olacaksınız zira artık gözünüzü veya kulağınızı haramdan korurken için zorlanmayacaksınız istemeyerek gördüğünüz veya duyduğunuz pis sahnelerin veya sözlerin etkisinde kalmayacaksınız ve zihninizi değerli işlere yönelik kullanacaksınız.
Günahlarla savaşmanın diğer bir yolu ise günah ortamları yerine iyi ortamlarda bulunmaktır; örneğin herhangi bir günah ortamı yerine cami’ye gitmek çocukların terbiyesiyle uğraşmak veya Allah’ın rızasını kazanacak başka bir alanda faaliyet göstermek.
Genel bir değerlendirmeyle aslında insanı günah’a iten en büyük etken’in irade ve bilinç zayıflığı olduğunu söyleyebiliriz. Şöyle ki günah işleyen bir insan iki şekilde günah’a düşebilir; birinci şekil yaptığı o günahın aslında günah olmadığını düşünerek veya günah olduğundan haberdar olmayarak o günahı yapıyor. İkinci şekil ve en yaygın olan şekilde o fiilin günah olduğunu bilerek ama buna rağmen günahın cazibesi veya kişideki zaaf nedeniyle o günaha düşer.
Her iki şekilde de aslında günaha yönelik bir bilgisizlik söz konusudur; yani ikinci şekilde bile kişi aslında yaptığı fiilin ne denli kötü olduğunu bilmeyerek bu fiili yapıyor ve belki de kimin emrini çiğnediğinin farkında olsa yaptığı işin ona nasıl bir şekilde döneceğini bilse veya günah anında neler kaybettiği ve neler kazandığını bilse asla o günahı aklından bile geçirmez ama kişinin Allah’a olan kısır bakışı ve günahların hakikatini bilmemesi sadece yüzeysel olarak bu fiilin yasak olduğunu bilmesi onu bu fiil ve görünen getirilerinden alı koymakta yetersiz kalıyor.
Kişinin kendisini günahın cazibesine kaptırmasının diğer bir sebebi ise günah ortamlarında bulunarak kendisi ve günah arasında herhangi bir engel bırakmamasıdır; böyle durumlara insanların günah hakkındaki bilinçsizlik de eklenince insanın günahlara karşı gelmesi bir o kadar zorlaşıyor.
Günah ve etkiler konusunda bilinçlenmeniz adına birkaç soru sorma istiyorum.
1- Neden kendimizi tanımalıyız?
Sizce acaba kendimizi tanımalı mıyız? Ne olduğumuzu? Nerede olduğumuzu? Neden var olduğumuzu ve nereye gittiğimizi bilmek zorunda mıyız? Kendimizi tanımanın gerekliliği insanın aslında sandığından çok daha değerli bir varlık olması ve ancak bu bilinç’e vararak yapması gereken önemli eylemleri yerine getirdiğinde saklı. Diğer bir deyimle insanoğlu her ne kadar kendi değeri ve sahip olduğu önemin bilincine varırsa ancak o kadar ilerlemesi gereken yönde çaba harcar ve diğer boş işlerden uzaklaşır. Açık konuşmak gerekirse ne olduğunu bilmeyen birisi Allah’ın ona bahşettiği ömür’ü diğer hayvanlar gibi sadece yiyerek içerek ve diğer zevklere dalarak geçiriyor ve vakti geldiğinde de bu dünyadan ayrılıyor. Ama kendisini tanıyan ve ne denli değerli olduğunun farkında olan bir insan asla değerli vaktini boş işlerle sadece bu dünyaya hitap eden eylemlerle geçirmez ve tam aksine Allah’ın ona bahşettiği bu değerli nimetin her bir anını kendisine yakışır güzel amellerle doldurur ve vakti geldiğinde de bir insan’a yakışır bir şekilde rabbine koşar.
2- Neden etrafımızdaki varlıkları tanımalıyız?
Bunun nedeni de yine insanın kendi değeriyle bağlantılıdır. İnsanoğlu varlığın özetidir ve ancak varlık ile birlikte hareket ettiği takdirde ilahi bir görünüm alarak kemal’e ulaşabilir. Varlığı tanıması gerektiği de bu nedenledir. Diğer bir deyimle insanoğlu tabiat ve varlığa bakarak kemal’e ulaşmanın kuralını öğreniyor.
3- Din’in insan hayatındaki konumu nedir?
İnsanlar varlığın dilini bilmiyorlar bu yüzden bir tercüman’a ihtiyaç duyarlar. Din ise varlığın tercümanıdır ve çok narin bir şekilde varlığı insan’a tanıtıyor. Din tamamen insanı Allah’a kavuşturacak şekilde programlanmıştır.
4- Sonumuzun nasıl olacağını bilmek insan’a diğer hayatından nasıl yardımcı olabilir?
Ahiret hayatı insanın bir sonraki hayatıdır sonsuz olarak devam edecek olan ve insanın güzelleştirmesi gereken ebedi bir hayattır. İnsan bu dünyadaki hayatından sonra nereye gideceğini ve buraya yönelik ne tür bir hazırlık yapması gerektiğini bilmelidir. Hangi insanlarla arkadaşlık yapması gerektiği ve ne tür işlerden kaçınması gerektiğini bilmek zorundadır.
İnsanın günahlardan kurtulabilmesinin en önemli yollarından birisi günah ortamını hayatından çıkarmasıdır.