Ambliyopi, göz tembelliği olarak anılan ve görme keskinliğinde belirgin bir düşüklükle karakterize olan bir durumdur. Görme işlemi gözün ve beyinin bir arada çalışması ile gerçekleşen bir olaydır. Göz, dış dünyadan retinaya yansıtılan görüntüleri, renklerine, ışık şiddetine bağlı olarak sinirsel uyarılara dönüştürür. Normalde dış dünyayı her iki gözümüzle görürüz ve beynimize her iki gözümüzden de dış dünyayı temsil eden görüntüler sinirsel uyarılar olarak gelir. Eğer herhangi bir nedenle bu iki görüntü beyinde analiz edilerek tek bir görüntüye dönüştürülemezse o zaman beynimiz bir gözden gelen görüntüyü diğerine tercih edebilir. Bu durumda bir gözden gelen görüntüler beyin tarafından işlenmez ve o gözden yola çıkan görüntüler beyine daha zayıf ulaşır. Eğer bu tercih edilme durumu kritik bir zaman sürecinden daha fazla devam ederse o zaman sağlam göz kapatıldığı zaman bile tercih edilmeyen gözden gelen görüntüler daha zayıf olarak algılanır.
göz tembelliği ‘de gözlerde herhangi saptanan herhangi bir bozukluk yoktur. Gözler anatomik olarak tamamiyle normal görümündedir.

Göz tembelliği Ne Kadar Yaygındır?

Göz tembelliği 9 yaşına kadar olan çocuklarda gelişir ve çocukluk çağında en sık görülen görme bozukluğudur. Bu durum yaklaşık her 100 çocuktan 2-3 tanesini etkilemektedir. Eğer çocukluk çağında uygun şekilde tedavi edilmezse sebat eder ve genellikle karşımıza genç erişkinlerde en sık görülen görme sorunu olarak karşımıza çıkar.

Göz tembelliği Nedenleri Nelerdir?

Göz tembelliği, her iki gözün normal ve dengeli bir şekilde gelişmesini engelleyen durumlara bağlı olarak gelişir. örneğin görme eksenleri arasında şaşılığa bağlı olarak bir dengesizlik söz konusu ise her iki gözden beyine farklı görüntüler gidecektir. Bu durum bir gözün içe ya da dışa kayması şeklinde olabilir. Bazen her iki göz arasında görüntü netliğini farklı şekilde bozan bir gözlük kusuru bulunabilir, bu durumda daha net görüntüleri sağlayan göz tercih edilerek diğeri beyin tarafından önemsenmeyecek ve tembellik geliştirecektir. Bazen katarakt gibi görüntünün retinaya ve dolayısıyla beyine ulaşmasını engelleyen durumlarda göz tembelliği gelişir. Nadir de olsa her iki gözde yüksek dereceli bir gözlük kusuru varsa her iki gözde de göz tembelliği gelişebilir.

Göz tembelliği (Ambliyopi) Nasıl Tedavi Edilir?

Göz tembelliği tedavisi, 7 yaşına kadar olan bir dönemde en başarılıdır. Tedavinin temelinde çocuk tarafından tembel olan gözün kullanılarak beyinle olan sinirsel bağlantılarının güçlendirilmesi yatar. Günümüzde bunu yapmanın iki yolu vardır.

Kapama:
Bu tedavide sağlam olan göz haftalar ya da aylar boyunca kapatılır. Bu tedavide çocuk tembel olan gözünü kullanmaya zorlanır, böylece o göz uyarılır ve beyinde o gözden gelen görüntüleri işleyen merkezler güçlenir.

Damla Tedavisi:
Bu tedavide sağlam gözde görüntüyü bozacak olan Atropine isimli bir ilaç sağlam göze damlatılır ve kapama tedavisinde olduğu gibi tembel olan göz kullanılmaya zorlanır. Bu tedavinin son yıllarda yapılan bazı çalışmalarda kapama tedavisi kadar iyi olduğu gösterilmiş olsa da genel kanı kapama tedavisi kadar etkin olmadığı yönündedir.

Çocuğumu Göz Tembelliğinden Korumak İçin Ne Yapabilirim?

Göz tembelliği tedavisi çocukluk çağında yapılabilmektedir, bu nedenle erken tanı tedavinin en önemli parçasıdır. çocuklar görmeleri dolayısıyla hiçbir zaman yakınmazlar çünkü onlar için normal olan odur. Bu nedenle çocukların ilk 7 yaş içerisinde tercihan ilk 3 yaş içerisinde görme keskinliği muayenesinden geçmelidir. Göz tembelliği tedavisi pahalı oaln bir tedavi değildir ve sabırla rahatça uygulanabilir.