Kimi zaman evinizde kimi zaman otobüste belki yatmadan önce belki uzanarak belki kahvenizi yudumlayarak kitap okuyorsunuz. Sizin okuduğunuz satırları göremeyen yeni çıkan bir romanın sözcükleri arasında dolaşamayacak durumda olanları hiç düşündünüz mü? İşte onlar görme engelliler belki de hiç düşünmeden görmezden geldiğimiz insanlar onlar.

Milli Kütüphane Başkanlığı görme ve okuma engellilere yönelik hizmet verebilmek için sesli kitap okumak isteyen gönüllüleri bekliyor. Bu iş için gönüllü olan kişiler Bahçelievler’deki Milli Kütüphane Başkanlığına başvuruyorlar.

Ses tonu ve diksiyonu düzgün Türkçeyi iyi konuşan bu kişiler kütüphane içinde oluşturulan stüdyoda kitap okuyorlar. Gönüllülerin okudukları kitaplar kasetlere kaydediliyor çoğaltılan kasetler ise okuma engelli kişilerin hizmetine sunuluyor.
Milli Kütüphane Başkanı Tuncel Acar gönüllü okuyucuların görme engeliler için roman şiir hikaye ve çeşitli eğitim kitaplarını okuduklarını ve bunları kasede kaydettiklerini söyledi. Kitaplarının hepsinini gönüllüler tarafından okunduğunu belirten Acar “Milli Kütüphane’nin ‘Konuşan Kitaplık’ bölümünde sesli kitap arşivimize katkıda bulunmak isteyen ses rengi kulağa hoş gelen diksiyonu ve okuması düzgün gönüllülere ihtiyacımız var” dedi. Acar bu kriterlere uygun olan gönüllülerin belirli bir test aşamasından geçirildikten sonra gönüllü okuyucu olarak kabul edildiğini söyledi.

Gönüllülerin bu iş için mutlaka kütüphaneye gelmesi gerekmediğini belirten Acar “Sesli kitap okuma evden de yapılabilir. Okuyucular kitapları evde bilgisayar ortamında okuyabilir ve bunu CD’ye kaydedip bize gönderebilirler” dedi.

“SESLİ KİTAPLAR İNTERNETTEN DE DİNLENEBİLECEK”
Kayıtların 1991 yılında Ankara OR-AN Lioness Kulübü tarafından bağışlanan kayıt stüdyosunda yapıldığını ifade eden Acar şunları kaydetti:
“Şu an için sesli kaset kitap sayımız 1100 ve bu kitapların oluşturduğu kaset sayısı ise ‘master’ ve ‘copy’ olarak yaklaşık 10 bin adet civarında. Ayrıca sesli kitap CD sayımız ise 100 civarında. Bu yıl içerişinde de kaset ortamındaki sesli kitaplar dijital ortama aktarılacak. Daha sonra ise sesli veriler wap ortamında görme engellilerin hizmetine sunulacak. Kullanıcıların getirdiği flaş bellek ya da CD’lere sesli veriler kopyalanabilecek.”

Acar okutulan sesli kitapların güncel yayınlardan oluştuğunu ve kullanıcıların taleplerine göre belirlendiğini söyledi. Acar’ın verdiği bilgiye göre Turgut Özakman’ın “Şu Çılgın Türkler” Nermin Bezmen’in “Sır” Nazım Hikmet’in “835 Satır” Murathan Mungan’ın “40 Oda” Zülfü Livaneli’nin “Mutluluk” Dostoyevski’nin “Hz. Muhammed” Emre Kongar’ın “Kızlarıma Mektuplar” Can Yücel’in “Sesini Kaybetmeyen Şiir” değişik türde çocuk kitapları KPSS eğitim bilimleri KPDS dil kitapları ve üniversite hazırlık kitapları okutulan kitaplar arasında yer alıyor.

NASIL YARARLANILIYOR?
Görme engelliler kaset ve CD’lere okunmuş olan kitapları Konuşan Kitaplık’tan dinleyebiliyor ya da seçtiği bir sesli kitabı ödünç alıp eve götürebiliyor.

En önemlisi ise Milli Kütüphane’ye hangi kitabı okumak istediğini belirterek müracaat eden okuma engellilere kargo ya da posta aracılığıyla talep ettiği sesli kitap adresine ücretsiz olarak teslim edilebiliyor.

KIZININ KİTABINI SESLENDİREN ANNA
“Baba ve ***” in yazarı Elif Şafak’ın annesi Şafak Atayman (58) da görme engelliler için sesli kitap oluşturulmasında gönüllü olarak çalışanlar arasında. Kısa bir süre edebiyat öğretmenliği yapan ardından Dışişleri Bakanlığı’nda ateşe olarak çalışan Atayman emeklilik günlerini görme engelliler için kitap okuyarak değerlendiriyor.

Gönüllü okuyuculuğa kısa süre önce başladığını belirten Atayman “Yaklaşık olarak 5-6 aydır sesli kitap okuyorum. Gönüllü okuyuculardan Jale Anıl ile yapılan bir röportajı okudum ve çok duygulandım. O an benim de bir şeyler yapmam gerektiğini düşündüm ve müracaat ettim” dedi.

Atayman görme engellilerin yaşamlarında bir çok problemle kendilerinin baş etmek zorunda kaldığını ifade ederek şöyle konuştu:
“Görme engelli arkadaşlarımız için ufak da olsa bir şeyler yapabilmek mutluluk veriyor. Çoğu zaman yarının ne getireceğini düşünmeden yaşıyoruz. Oysa bir gün biz de görme engellilerden biri olabiliriz. O nedenle duyarlı olmalı ve elimizden geleni yapmalıyız.”

Şu anda kızı Elif Şafak’ın “Baba ve ***” adlı kitabını seslendirdiğini ifade eden Atayman görme engelliler için kızının tüm kitaplarını kendisinin okuyacağını belirtti. Atayman Elif Şafak’ın kendisine destek verdiğini ve kimi zaman yazılarıyla bu konuya dikkat çekmeye çalıştığını söyledi.

“SESİMİ TANIYORLAR”Gönüllü okuyuculardan Jale Anıl (59) ise sesli kitap okumaya 1998 yılında başladığını ve her gün saat 09.30-14.00 arasında stüdyoya girdiğini kaydetti. Bugüne kadar yaklaşık 1500 kasetten oluşan 104 kitap okuduğunu ifade eden Anıl “Genellikle tez kitapları okuyorum. Çünkü görme engelliler için Braille ile sadece ilköğretim kitapları basılıyor. Üniversiteye hazırlık ve master kitaplarına ulaşılamıyor. Bu da eğitimine devam etmek isteyen engellilerimiz için büyük bir problem” dedi.

Anıl seslendirme çalışmaları sırasında yaşadığı iki olayı şöyle aktardı:
“Bir gün stüdyoda tez okuyordum. Bir ara dışarıya çıktım. Çok sayıda görme engelli arkadaşımız vardı. Neden burada olduklarını sorduğumda ‘Bugün dolduracağınız kaseti bekliyoruz’ dediler. Yani özellikle bu tür kitaplara ihtiyacı olan çok kişi var. Bir başka gün Kızılay’da yürürken görme engelli birini gördüm ve ona gideceği yere kadar yardım edebileceğimi söyledim. Bana ismimin Jale olup olmadığını sordu. Öyle şaşırdım ki sesimi tanıyorlar. Bana ‘Sizi sesinizden tanıyorum. Okuduğunuz kitapları dinliyorum. Şu an da Bir Çift Yürek’i okuyorum’ dedi. Bir insanı hayatta bundan daha mutlu edecek ne var ki...”

“GAZETECİLİK YAPMAK İSTERDİM”Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümünü bitirmesine karşın kütüphaneci olarak çalışan görme engelli Ramazan Bakırcı (36) da ilköğretimden sonra eğitimine devam edebilmek için başta kitap bulamamak gibi problemlerle karşılaştığını söyledi.

Karma lisede eğitim alırken alt sınıftaki öğrencilerin gönüllü olarak kendisine ders kitaplarını okuduğunu ve üniversiteye böyle hazırlandığını ifade eden Bakırcı “Mezun olduktan sonra gazetecilik yapmak isterdim. Ancak böyle bir imkanım olmadı. Çok seçeneğimiz olmuyor” diye konuştu.

Paylaşımın için teşekkürler.